‘Nangbiology’ là ‘Nghệ thuật/Lý luận Nâng bi' (fb Nguyễn Hoàng Quý), ‘Be yourself!’ là ‘Hãy là chính bạn!’… Trong ngữ cảnh này,
một người dựa vào tư tưởng của người khác để… chém gió thì kiên quyết người đó không
phải là ‘triết gia’!, một dân tộc phải dựa vào triết thuyết của dân tộc khác để
xào nấu ra cái món được gọi là ‘triết’ thì, nếu không nhầm, dân tộc đó không thể có... ‘triết
học’!
Thế giới này có 51% là nữ và 49%
là nam (Hình 1)… Phải chăng khi ‘sáng tạo’ ra loài người, ‘đấng tạo hóa’ cũng đã
tính toán sao cho mọi thứ đều có cái quy luật là ‘50-50’!
Dường như mọi thứ ở trên đời này cũng tuân theo cái
quy luật này, tạm suy là: ‘chính trị’ và ‘tà trị’ đang ở thế ‘chính-tà bất lưỡng
lập’, ‘dân chủ’ và ‘chỉ đạo, định hướng’ đang ở thế ‘tiến thoái lưỡng nan’, ‘an
ninh thế giới’ và ‘khủng bố/thế lực ngầm’ đang ở thế ‘lưỡng đầu thọ địch’, ‘chiến
tranh’ và ‘hòa bình’ đang ở lân cận bờ vực xoáy, ‘thời đại mạt pháp’ và ‘thời đại
không mạt pháp’ đang cạnh tranh ở mấp mé bờ vực thẳm, ‘nhân quyền’ và ‘phi nhân’ đang đứng thở than trên… ‘đồi gió hú’, ‘hạnh
phúc’ và ‘đau khổ’ đang nằm ở đỉnh… ‘trăm năm cô đơn’…
Và dưới đây, tôi xin kể mấy tin có liên quan - mới có đây, đó là: 1) Phim nói về ‘thượng đế đến từ tương lai’, 2) Bài nói về ‘Hãy
thoát cái tinh thần Á Đông bạc nhược’, rồi ‘Nếu VN không có triết học thì cũng đã
có minh triết’!, rồi ‘Đức là gì?’, 3) Một bài báo phương Tây nói chuyện triết
lý rất nhẹ nhàng - là nội dung chính của bài viết, cuối cùng là, 4) Bình luận
và hết...
1. Chuyện ‘thượng đế đến từ tương lai’
Cuốn phim kể về… ‘thượng đế đến từ
tương lai’ gặp một cô bé 9 tuổi… Cô bé hỏi: ‘Làm sao ngài có thể chứng minh được
là ngài đến từ tương lai?’, ‘Ta có thể biết con sinh ra vào lúc nào?, tên gì?,
cha mẹ con tên gì?, v..v…’, ‘Ngài hiểu biết nhiều quá nhỉ!’..., ‘Và vào giờ này
tuần sau thì anh của con sẽ bị té từ trên cây xuống và bị gãy tay’, ‘Hãy đợi đến
lúc đó hẳn biết!’ (1)… Ngài gặp một cụ
già 90 tuổi… ’Làm sao mà ngài có thể chứng minh được là ngài là thượng đế?’, ‘Tất
cả mọi thứ trên đời này là đều do ta sắp đặt, tương lai như thế nào thì chắc chắn
sẽ như thế đấy, trật tự này không bao giờ thay đổi’ (2)…
Câu chuyện (1) ‘Ngài hiểu biết nhiều
quá nhỉ!... Vào giờ này tuần sau, anh của con sẽ bị té từ trên cây xuống và bị
gãy tay’ dường như là một lời tiên tri hay một hiện tượng… duy vật!, mà đối với
một cô bé hay môt người vô tư/bình thường thì sự tồn tại hay không của ngài
không phải là cái mà cô bé quan tâm!
Câu chuyện (2) chỉ ra rằng ngài là một
đấng ‘kiến trúc sư của vũ trụ’, hàm chứa một ‘đức tin’, mà nếu vậy thì ta cũng
không cần phải u sầu lo lắng mà làm gì!, nghĩ đau đầu về 'chính trị' hay ‘tà trị’ mà làm gì!, lề phải hay lề trái mà làm gì!, độc tài hay dân chủ mà làm gì!…, hay dẫu có tung tin ‘Sấm Trạng
Trình’ Nguyễn Bỉnh Khiêm hay ‘Lời tiên tri’ của bà mù Vanga… cũng vô ích!, bởi
‘Tất cả mọi thứ trên đời này là đều do ta sắp đặt, tương lai như thế nào thì chắc
chắn sẽ như thế đấy, trật tự này không bao giờ thay đổi’!...
…Và ‘triết gia’ có gì hay? Xin lỗi, thiết nghĩ chả
có ‘hay’ cái cmn gì cả!, vì họ chả giải quyết được cái ‘lối thoát’ cmn gì cho nhân loại
cả!, mà họ hết lý luận xà quần từ cái thiên đường hư ảo ở trên trời đến cái thiên
đường khổ đau ở dưới đất!, nhưng ‘thời kỳ mạt pháp’ đã đến và ‘say hello’ từ lâu!, tà
vẫn nhiều hơn chính, và thường… thắng chính!, bom nguyên tử sắp nổ rầm rầm!...: Cõi
ta bà thì vẫn là cõi ta bà! Địa ngục trần gian vẫn là địa ngục trần gian!
Cho nên, dường như cô bé 9 tuổi nói trên (Hình 2) lại…
thông thái hơn cụ già 90 tuổi, khi nói với ngài rằng:
- ‘Hãy đợi đến lúc đó hẳn biết’!
Ha..ha..ha…
2. Chuyện ‘Tinh thần Á Đông bạc nhược’...
Thật khó hiểu nếu như có ông Vịt nào
đó tự xưng là ‘triết gia’, lại càng khó hiểu khi ông X này lại được 1-2 đài nước
ngoài gọi là ‘triết gia’!
Có ai đó gọi là ‘tinh thần Á Đông’ là
bạc nhược (1), như người Nhật nửa đầu tk 20, cho dân Tê Cu là ‘Đông Á bệnh
phu’!, hay có một số học giả ta cho rằng dân Vịt thuôc loại ‘âm tính’ - là loại
‘tùy’ ( = tuân theo, trong câu ‘phu xướng, phụ tùy’)… Điều này có đúng nhưng
không đúng hẳn! Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore cũng là các nước Đông Á vậy (gồm
Đông Bắc Á và Đông Nam Á*)!, chưa kể Indonesia, Malaysia, Thái Lan, thậm chí
Lào, Campuchia, Myanmar…, họ đâu có bị ‘bạc nhược’ bởi cái ‘tinh thần Á Đông’ chết
tiệt nào đó đâu?, nhưng tại sao ta lại bị?, và bị ‘sâu sắc’*?... Có lẽ cái
‘tinh thần Á Đông’ hay cái ‘Đông Á bệnh phu’ ở trên là dùng để chỉ riêng dân Tê
Cu!, hay ám chỉ dân nào đó mà cô giáo Lam đã nói là ‘4000 năm tuổi mà vẫn còn thèm bờ-u-sắc'…
Lão, Trang, Khổng, Mạnh - cái thứ vờ-u-sắc đã teo riết không còn 'ti' cách đây cả 2000 năm lịch sử dài dằng dặc!
Có ai đó cho rằng ‘nếu VN không có
triết học thì cũng đã có minh triết’! (2). Trời!, triết Tây thì cho ‘triết là
philosophy từ tiếng Hy Lạp cổ đại φιλοσοφία (philosophia), có
nghĩa là ‘tình yêu đối với sự thông thái’ (wiki), triết
Đông (Tàu) cho ‘triết là nằm trong chữ ‘minh triết’ (明哲)
là đầu óc sáng suốt, hiểu mọi lý lẽ (Từ điển Nguyễn Quốc Hùng), cứ cho là vậy
đi!... Trời!, người ta nói là ‘có đức tính’ thì hiển nhiên phải là ‘đức tính tốt’,
chả lẽ lại có ‘đức tính xấu’ nữa sao!, cũng như ‘minh triết’ thì hiển nhiên phải
là ‘triết sáng suốt’, chả lẽ lại có loại ‘u triết’ hay ‘triết tối tăm’ sao!, vậy
nếu một dân tộc không có triết học thì làm thế nào mà có ‘minh triết’ được hả trời!
Trời!, chả lẽ dân tộc nào không bị đồng hóa bởi các thế lực ngoại bang thì dân
tộc đó có ‘minh triết’!, vậy thì tất cả các dân tộc đang tồn tại trên thế giới này đều đã có
‘minh triết’ hết!, nói như vậy thì nói triết cái qué gì hả trời! Trời!, hay ý tay này
nói là ‘minh triết’ là một tập hợp con của ‘triết’!...
* Chuyện ‘Đức là gì?’* (3): Ôi, lại
có ông viết một bài, rất công phu, dẫn chứng đủ các nghĩa ‘đức’ từ đủ các kiểu
chữ tượng hình của Tàu, như ‘Lão Tử nói: “Vạn vật mạc bất tôn Đạo nhi quý Đức”,
ý là muôn vật đều tôn trọng Đạo và quý trọng Đức; muôn vật nếu không có Đạo thì
không thể sinh, không có Đức thì không thể thành được’, ‘Khổng Tử trong “Luận
Ngữ” giảng “nhân, lễ, nghĩ, trí, tín”. Người xưa vô cùng tôn kính trời đất thần
linh, có thể tuân giữ đạo đức, vậy nên có phẩm đức tốt, phúc phận lớn’, v..v… Thoạt
trông thì có vẻ hiểu biết ghê lắm!, nhưng tôi đọc từ trên xuống dưới, thấy trong đó có
1 lời bình là: ‘Lại tuyên truyền cho Tàu nữa rồi!’, nên đọc kỹ lại thì thấy ở trỏng có cả đống ‘Nam mô a di đà… Tàu’!, và đặc biệt là có cái mùi của… Ngụy
quân tử Nhạc Mất Quần!, nên tôi bèn bấm ‘like’ (nghĩa là đồng ý với được lời
bình trên) để lưu ‘dấu chân’ (fb Đến vì bạn), ai dè giờ tìm không thấy đâu!, híc..híc…
Cả ba ông nói trên, ông (1) đã ‘xào nấu’ vào bài viết
đến cỡ 100 ‘triết gia ngoại’ - làm tôi đếm mỏi cả đầu ngón tay!, ông (2) đã
‘xào nấu’ cỡ 300 triết gia/văn gia ‘ngoại’, ‘lạ’ và ‘nội’ lẫn lộn - làm tôi đếm
mỏi cả mắt!, ông (3) lại đưa thế giới @ của ta về cái thời của con… Kong ở đảo Đầu
Lâu: Chả lẽ triết học là nghệ thuật xào nấu = XAONAUOLOGY!
Vấn đề mà đến nỗi ‘Cô Ba Sài Gòn phải
nói ‘xưa rồi Diễm’ này ở An Nam rất là nghiêm trọng, nhưng đặc biệt nghiêm trọng là tại sao
một dân tộc có cả ‘4000 năm văn hiến’ này!, có cả ‘ngàn năm lịch sử giữ nước và
dựng nước’ này!, có cả ‘trăm năm giao tiếp với đủ loại nền văn minh trên thế giới’
này!, nay lại có cả… ‘24.000 tiến sĩ’ này!, mà không định nghĩa nổi mấy chữ 'triết' hay 'đạo đức’
hay sao?, mà lại phải nhờ mấy ông ‘Bành Tổ’ của... Tàu định nghĩa giùm?, đúng là
BITHUANHOAOLOGY!, híc..híc…
3. Một bài báo phương Tây nói chuyện
triết lý rất nhẹ nhàng
https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=566192513731396&id=100010219566045
THỜI THẾ THAY ĐỔI
Cựu lực sĩ thể hình Arnold
Schwarzenegger, đồng thời là diễn viên nổi tiếng của Hollywood, cựu chính trị
gia, doanh nhân, nhà đầu tư, nhà hoạt động vì sức khỏe, đã đăng tấm hình ông ngủ
ở ngoài đường ngay phía dưới bức tượng đồng nổi tiếng của chính mình với dòng
tâm trạng: "Thời thế đã thay đổi". Lý do của dòng trạng thái này
không chỉ ám chỉ việc ông đã già, mà còn ám chỉ sự thay đổi của Chính quyền
bang California. Hồi ông mới lên làm thống đốc bang California, chính quyền
bang đã cho xây dựng khách sạn này với bức tượng của ông phía trước. Chủ sở hữu
khách sạn đã nói với ông: "Bất cứ khi nào ông đến, luôn có một phòng đã được
đặt trước cho ông tại đây". Vài năm sau khi Arnold rời khỏi chính trường,
ông quay lại khách sạn và người quản lý nói với ông rằng ông không thể ở lại
đây vì tất cả các phòng đều đã được đặt kín.
Ông lấy túi ngủ trong xe ra và nằm
ngay trước bức tượng của mình (Hình 4) với mục đích nói lên rằng: "Khi tôi
còn là một người đức cao trọng vọng, người ta luôn muốn tâng bốc tôi. Và khi
tôi không còn như vậy nữa, người ta quên luôn tôi là ai và cũng quên luôn lời hứa
của họ. Thời thế đã thay đổi. Đừng bao giờ quá tin tưởng vào vị trí hiện tại của
bạn, hay những gì bạn đang có, tiền bạc, sức mạnh, trí tuệ... Sẽ chẳng có cái
gì tồn tại mãi mãi."
Bạn sẽ không bao giờ có lại được những gì bạn đang có hôm nay. Vậy nên
hãy sống hết mình. Hãy dành thời gian của bạn cho những điều xứng đáng nhất, những
người xứng đáng nhất. (Natalie Finn)
4. Bình luận
Tôi muốn dùng cụm từ là ở ta không có
triết gia, mà thường có chuyện ‘bức bách triết nhân’. ‘Triết nhân’ thì đã… rõ rồi,
tạm gọi là những người do có suy ngẫm về cuộc đời hay nghiên cứu ‘triết’ mà có tư tưởng, triết lý, ý niệm sâu
sắc… tí tí, hãy lấy ví dụ như Trần Nhân Tông, Nguyễn Bỉnh Khiêm, Nguyễn Công Trứ…;
còn Hồ Xuân Hương, Nguyễn Du, Hàn Mặc Tử… thì chỉ là thi nhân, ngay cả khi họ được
phong là ‘đại thi hào’! (lưu ý rằng, theo tôi, ở ta chưa có ‘đại văn hào’, mặc dầu
ví dụ như có ‘Chí Phèo’ rất phổ biến, nhưng thiết nghĩ Nam Cao chưa đến tầm cỡ của những đại văn hào tương đương… 'Shakepeare'!)... Và thiết nghĩ, từ ‘triết
nhân-Nangbiology’ đến ‘triết gia-Be Yourself’ là còn xa lắm, xa vời vợi, bởi vì nếu
không vậy thì nay ở xứ Rùa X đã có đến… 90 triệu bậc ‘đỉnh cao trí tệ’ rồi!, khẹc..khẹc..khẹc…
Tại sao ‘bức bách’? Bức xúc khác với bức
bách. ‘Bức xúc’ là ta bị một cái gì đó làm nảy ra một hành vi/thái độ có tính
chất ngẫu nhiên. Còn ‘bức bách’ là do hoàn cảnh bên ngoài bắt buộc, nên dù
không có thì ta cũng phải làm ra cho có, để tạm ‘phù hợp’ với hoàn cảnh đó! Ví
dụ: người ta bỗng tôn sùng ‘Bỗng Điên’, thế là ‘bá chủ Bỗng Điên’ gào lên như…
rấm; người ta bỗng tôn sùng ‘biệt phủ’, thế là biệt phủ mọc lên như… nấm; người
ta bỗng tôn sùng ‘phong tục tập quán cổ xưa’, thế là lễ hội trào ra như… ‘cụk cặk’;
người ta bỗng tôn sùng ‘tiên huyền’, thế thì đại gia ào ra táo tác như… rơm; người
ta bỗng tôn sùng ‘tham quan’, thế thì ông Bự Thiệt xuất hiện nhan nhãn như… rác;
người ta bỗng tôn sùng ‘soái ca/soái muội’, thế thì soái ca, soái muội hiện diện
trên showbiz nhiều như… nhặng; người ta bỗng tôn sùng ‘tiến sĩ’, thế thì tiến
sĩ ra quán cà phê xàng xê đen như… ruồi; người ta bỗng tôn sùng ‘triết gia’, thế
thì triết gia mò ra lẹt đẹt như… muỗi!... Và tự nhiên cái ‘đám quần chúng không
biết gì’ này, ai cũng phải gánh một cái ‘thập tự giá’ - ‘biệt phủ’, ‘Bỗng Điên’,
‘tiên huyền’, ‘lễ hội’, ‘phong tục tập quán cổ xưa’ - nặng chình chịch cả… tạ trên
lưng, cho đến khi 90 tuổi ‘ò í e’ mà chả mấy khi cảm thấy mình được bay bỗng như… rồng!
***
Và cuối cùng, ‘Be yourself’ (Hình 5) cũng là tên bài
hát đến giờ có 90.960.455 lượt xem: To be yourself is all that you can do/And
even when you've paid enough, been pulled apart or been held up/With every
single memory of the good or bad faces of luck/don't lose any sleep tonight/I'm
sure everything will end up alright/You may win or lose/But to be yourself is
all that you can do/To be yourself is all that you can do… Tất cả những gì bạn
cần phải làm là hãy là chính bạn/Và ngay cả khi bạn đã có đủ rồi, dù bị chê bai
hay được nâng đỡ/Với mỗi kí ức lẻ loi về hai mặt tốt xấu của sự may mắn/Đừng mất
ngủ đêm nay/Tôi chắc chắn mọi điều sẽ kết thúc tốt đẹp/Bạn có thể thành công hoặc
thất bại:
- Nhưng xin bạn hãy là chính mình. Tất
cả những gì bạn cần phải làm là hãy là chính bạn!
https://www.youtube.com/watch?v=WC5FdFlUcl0
Phải chăng thế giới này vận hành theo quy luật '50-50'!
Cụ thể là thế giới chính trị đang phân cực xấp xỉ 50-50 cho Mỹ-EU và Trung-Nga!, TQ
(và VN) đang lao đao giữa bờ ‘thiên đường’ hay ‘địa ngục giãy chết’!, Jerusalem
đang ở trong vòng tranh chấp giữa ‘Israel’ và ‘Palestine’!, ‘bom nguyên tử’ đang
treo lơ lửng trên đầu giữa ‘Triều’ và ‘Phi Triều’!…; cụ thể hơn nữa là có người
mang trong mình đầy ‘hoài bảo’ đang trong cơn ‘còn’ hay ‘mất’ chim quý!, có kẻ
mang tên ‘Vũ’ đang phân vân không biết rằng mình có nên thêm cái nick là ‘Nhôm’
hay không!, hay có một ông Bự Thiệt nào đó đang tính toán thử liệu rằng mình có
nên ‘nâng đỡ trong sáng’ hay ‘nâng đỡ không trong sáng’!...
Vâng, cõi ta bà thì vẫn là cõi ta bà!, địa ngục trần
gian vẫn là địa ngục trần gian! Ai có thể làm ‘chuyển đảo càn khôn’ cái cõi ta
bà này thì giơ tay lên!... Cũng có!, đó là những kẻ cho rằng
mình có thể đưa ra được một đáp án triết chung cho cả nhân loại!, nhưng tiếc thay, đáp án đó mới đây đã bị gọi là ‘Triết… cụk cặk’ - được đề xướng bởi ông
Bùi Trục Trặc, ha..ha..ha… Nhưng, triết lý ‘THỜI THẾ THAY ĐỔI’ của người Tây thì nhẹ
nhàng, đơn giản và dễ hiểu biết dường nào, vì người ta đã mần cái ‘Be yourself - Hãy
ta là ta’ một cách rất tự nhiên, cần cái máy DELL gì mấy cái thứ triết gia…
Nangbiology!
Tóm lại, triết gia là ai? Là kẻ bum-hỏi cũng khó ngửi như
ai, và khi chết rồi thì lại càng ‘ấy’ hơn, siệt!, ha..ha..ha…
(HẾT)
---------
Chú dẫn:
1. Bị đồng hóa sâu sắc, xem thêm:
http://nhagomlabang.blogspot.com/2017/12/1045-bi-ong-hoa-rat-sau-sac-thu-gian.html
2.
Chút thiển ngộ nông cạn về nội hàm của chữ ‘Đức’ (fb Đến vì bạn/Học chữ Hán), xem thêm:
https://www.facebook.com/thichhanngu/posts/137496000296866
3.
Đông Á có 17 nước: 1) 6 nước Đông Bắc
Á: Bắc Triều Tiên, China, Đài Loan, Hàn Quốc, Mông Cổ, Nhật Bản, và, 2) 11 nước
Đông Nam Á: Brunei, Campuchia, Indonesia, Lào, Malaysia, Myanmar, Philippines,
Singapore, Thái Lan, Timor-Leste và Việt Nam.
4.
OLOGY: Từ tiếng Latinh -logia, từ tiếng Hy Lạp -λογία (-logia), từ λόγος (logos), từ ngôn ngữ tiền hệ Ấn-Âu *leg-.-ology (khi
bao gồm nguyên âm nối o, thường được sử dụng để nối hai phần bắt nguồn từ
tiếng Hy Lạp) (wiki). Hậu tố "ology" chỉ một ngành khoa học nghiên cứu
về một lĩnh vực cụ thể nào đó, ví dụ "sociology" (ngành xã hội học),
"geology" (địa chất học), "climatology" (khí hậu học). Từ
ngắn nhất có hậu tố này là "oology", ngành khoa học nghiên cứu về
cách thu thập trứng chim. (vnexpress.net)