311. Kim Thánh Thán và không khoái sao được!

Nếu trên đời không có… em

Bãi biển chiều nay khách vắng tênh

Mực tươi ngọt xớt ai thèm nhậu 

Bia buồn mất nắp đứng chênh vênh

Nếu trên đời không có… em

Chiều rụng, thơ văn nhạt bên thềm

Hoa buồn không bay mùi trinh nữ

Lá sầu khép miệng giấu hương tiên.

(Không có em, NGLB)

Chiều 2/2/2013, mình ghé blog của bạn Phan Ngọc Lan, tình cờ đọc được bài nói về danh nhân Kim Thánh Thán, mình mới có cảm hứng mà viết entry này để kể cho các bạn về vài chục loại 'không khoái sao được!' ở trên mọi miền đất nước nghen.

Kim Thánh Thán, quê ở Giang Tô, sống vào cuối thời nhà Minh và đầu thời nhà Thanh (1608-1661). Ngoài các tác phẩm thơ/văn trong ‘Thánh Thán toàn tập’ hay ‘Tả truyện’, ông còn là nhà phê bình văn học nổi tiếng, đặc biệt là được nhiều người thời nay ngưỡng mộ nhờ các phê bình của ông trong các truyện như Tây sương ký, Thủy hử… Nguyễn Hiến Lê đã dịch các tản văn của ông nói về ‘33 cái khoái’ trong đời thường... Nhưng không may mắn thay, số phận của ông cuối đời rất là bi thảm, năm 1661, ông bị nhà Thanh kết tội oan là ‘giặc’, bị tử hình và tịch biên gia sản. Trước khi chết ông vẫn tìm cách ‘hài’ vài dòng cho được trong một bức thư gửi cho vợ con: ‘dưa muối mà ăn với đậu vàng thì có vị như là hồ đào, nếu phép này mà được lưu truyền thì ta (chết) chẳng còn hận chi nữa’. Vì thế, có người gọi ông là người theo ‘chủ nghĩa duy khoái’ hay chủ nghĩa lạc quan. Theo NGLB, dưới cách nhìn biện chứng, người thường phát hiện ra những nét ‘hài’ trong cuộc sống không hẳn là người lạc quan, đặc biệt là có không ít người cho ông là kẻ cuồng, ngạo và kỳ quặc, nhưng những lời phê bình và ‘33 cái khoái’ mà ông để lại cho hậu thế rất đáng cho ta ngưỡng mộ.

Xưa nay trong dân gian hay nhắc đến chuyện ‘tứ khoái’, đó là ‘ăn, ngủ, làm chuyện ấy và đánh rấm’, ngoài ra, người ta còn hài khi nói đến ‘thất khiếu khoái’ đại khái nói là làm người phải thỏa mãn 7 cái lỗ tự nhiên như: lỗ tai, mũi, mắt, miệng, rồi lỗ chân lông (da), tiểu, tiêu… (có người gọi là ‘cửu khiếu’, mình chỉ viết ‘đủ hiểu’ chứ không viết chính xác 100% vì đây là thế giới blog), vì thế mà đàn bà hay trêu đàn ông là ‘cải thiện mắt’, hay nếu ai mà đi tiêu/tiểu không được thì quả là một vấn đề vô cùng nghiêm trọng...

Một số chuyện 'không khoái sao được!'

(theo thứ tự A, B, C)

-Bà 'tám': Các bà tám thường tụ nhau kiểu ‘2 bà + 1 con vịt = cái chợ’, mình mới ngồi với 2 bà hơn 1 tiếng đồng hồ chiều hôm nọ, được nghe đủ thứ chuyện trên trời dưới đất, ngoài ra, mình còn được nghe nói chuyện là không nên có thành kiến với người khác, không nên quá phân biệt người xấu/người tốt, mỗi người có một tính cách, đừng để bụng để tâm hồn ta được sảng khoái…, không khoái sao được!

-Bái Đính: Tùy theo sở thích của mỗi người, đối với mình, ngoài việc đi du lịch với một không gian khá rộng như ở Hạ Long, Phú Quốc hay Genting Highlands (Malaysia)..., mình thấy đi du lịch ở chùa Bái Đính (Ninh Bình) là hữu ích nhất, vì ta có thể vừa được du lịch tâm linh-sinh thái với cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp mà có thể đóng phim... chưởng được, vừa được học sử Việt một cách tự nguyện nhất, ngoài ra, ở Tràng An, ta còn được ngắm những đàn dê núi, những con le le nhỏ xíu xìu xiu như con gà con và nghe câu: 'thương chồng nấu cháo le le, nấu canh thiên lý nấu chè hạt sen', không khoái sao được!

-Bãi biển: Bạn đã từng tắm ở bãi biển Thiên Cầm (Hà Tĩnh) hay Nhật Lệ (Quảng Bình) chưa?, ở đó nước biển trong vắt, có lẽ trong nhất Việt Nam. Bạn đã từng đi dọc theo bãi biển Cà Ná (Ninh Thuận) hay Đại Lãnh (Khánh Hòa và Quy Nhơn) chưa? Bãi biển Đại Lãnh chạy dài khoảng 100km, từ Dốc Lếch qua khỏi Trại Cùi (chỗ Hàn Mặc Tử đã từng trị bệnh), chưa bị đô thị hóa, đẹp như cảnh thần tiên, không khoái sao được!

-Bánh chưng: Bạn đã từng nấu bánh chưng chưa? Ta phải chuẩn bị lá chuối (bánh tét) và lá dong (bánh chưng), nếp, đậu xanh, dây lạt, khung gỗ..., rồi cả xóm xúm nhau gói kỹ thuật, nấu khoảng 16-18 tiếng đồng hồ, vớt ra, và có nhiều tiếng kêu lên 'ồ, cái bánh này do tôi gói đó!', ôi, không khoái sao được!

-Cà phê vườn điều: Bạn đã từng uống cà phê vườn điều với tình nhân chưa?, có gió thổi mát rượi, 2 cái võng đu đưa, nhìn trời mây trắng bay lững lờ, nói chuyện hoài không chán… Bạn đã từng uống cà phê với tình nhân bên cạnh dòng suối chảy róc rách, dưới tán cây rừng, xa xa ánh chiều tà nhè nhẹ, gió thổi vi vu, chỉ có bóng 2 người, ‘nam nữ cọ cọ rất thân’?, không khoái sao được!

-Cá cảnh: Mình rất thích nuôi cá cảnh (hay ngồi bên ao cá), cứ mỗi lần thấy bóng mình bước lại là chúng lao ra, hả to mồm ra, người gần như dựng thẳng đứng… Những người bạn nhỏ này làm cho mình khi giận/bực mình cũng bớt đi phần nào, đang thất tình cũng thấy ấm áp lên tí xíu, nhất là khi nhìn chúng đớp thức ăn ‘oạp, oạp, oạp’, không khoái sao được! 

-Cá đục: Hồi hộp khi câu cá đục (ví dụ ở biển Thanh Bình/Nam Ô, Đà Nẵng), ta buông cần câu, lưỡi câu biến vào lòng nước biển (sông, ao hồ…), giật lên, lúc được lúc không, rồi ‘ồ, được con cá to quá’, câu cả ngày được một giỏ cá, đem về, chính tay mình làm: bằm vụn, bỏ gia vị vào, chiên giòn làm món chả cá thơm phức - thành quả của một ngày dãi dầu nắng gió, hì…, không khoái sao được!

-Cá kho khế: Bạn đã từng chế biến món cá kho với khế hay chuối chát chưa? (cá rô, chép, tràu, ngừ…)  Có một lần mình uống cà phê ở dưới một cây khế, đây là loại khế chua, trái đầy cành, chín vàng. Mình xin mấy trái về bỏ vào nồi cá kho, ăn vào thấm lưỡi, ôi ngon tuyệt, không khoái sao được!

-Chả ram: Thường chơi blog (hay xem ti-vi), đến khoảng 10-11g tối, các bạn hay thấy đói bụng, nếu lúc đó có anh/em nào mang cho một đĩa chả ram còn nóng sốt chấm với nước mắm ớt tỏi, hay một đĩa chả lụa chấm với muối tiêu… thì không khoái sao được!

-'Chiều tà': Chiều chiều, tối hay khuya, mở nhè nhẹ bản nhạc ‘chiều tà’, ‘cánh hồng Trung Quốc’, ‘dòng sông xanh’, ‘niệm khúc cuối’, ‘biển tình’, hay nhạc không lời… để đắm mình trong tưởng tượng đang tâm sự yêu đương với một thiên thần bé nhỏ (hoàng tử) nào đó, không khoái sao được!

-Con mèo: Chó và mèo là loại động vật 'ngoạn' nhất đối với cọn người, mà dưới một giác độ nào đó, đôi khi chúng còn tốt hơn... con người, ít nhất là chúng không bao giờ phản bội ta, dù bất cứ dưới hoàn cảnh nào; bạn có thích được con mèo cà cạ vào người không?, giả sử một ngày nào đó, nó bỗng biến mất: một nỗi nhớ tiếc sẽ dần dần hình thành trong tâm hồn bạn, rồi bỗng nhiên nó quay trở về, kêu 'meo meo', rồi cà cạ vào chân bạn, không khoái sao được!

-Con nít: Mình thích nhất là con nít, được ngắm, đùa giỡn, bồng bế và hôn/nựng chúng, theo dõi chúng khôn lớn theo từng năm tháng và mỗi lần phát hiện ra điều gì mới ở chúng, mình cười rất to đến nỗi mấy người trong nhà bảo là mình bị điên!, không khoái sao được!

-Cơm gạo tám muối vừng: Lúc ở Hải Phòng, vào một buổi sáng nọ, trời rất lạnh, mình được chiêu đãi một bữa cơm gạo tám muối vừng (mè), ngon vô cùng, mình vẫn nhớ mãi; đặc biệt, khoảng 10 năm nay, ở bến xe Gia Lâm (Hà Nội), có mấy người bán dạo mời chào món cơm nắm muối vừng (hay muối lạc), ăn rất ngon, không khoái sao được!

-Cua đồng: Ta lội ruộng bì bụp, chộp nguyên bàn tay xuống bùn, toát mồ hôi, dần dần bắt được một rổ cua đồng, về chiên giòn hay làm bún riêu (thêm giò/xương heo vào), có tóp mở, mắm tôm, ăn với một rổ rau sống thái nhỏ (kể cả lá dấp cá), không khoái sao được!

-Dăm bông: Ta mua thịt heo nạc về, đổ nước mắm xịn và bột ngọt vào, kho cho cạn, rồi lấy chày cối ra, giả nát, ta sẽ có món dăm-bông (ngoài Bắc gọi là 'rút', và được món 'mắm kho quẹt' miền Tây), ăn ngon tê lưỡi, ngoài ra, mỗi buổi sáng hay khuya đói bụng, ta có thể làm được đến 3 chén cơm nhờ món dăm-bông này, không khoái sao được!

-Giàn hoa giấy: Có một số người mong muốn tìm được nửa còn lại của mình, có kinh tế vừa đủ (thậm chí, có thể chấp nhận sống đạm bạc), có một căn nhà nho nhỏ xinh xinh nằm trong vườn hoa trái, có một giàn hoa giấy trước cổng, một cái ao cá nhỏ, một giàn lan nhỏ, có tiếng chim hót, chó sủa và mèo kêu ‘meo meo’ cộng với tiếng nhạc tình cổ điển thỉnh thoảng vang vọng, vườn được bao bọc bằng các bức tường cách ly với thế giới bên ngoài - một ngôi ‘Cổ Mộ’ thời hiện đại, không khoái sao được!

-Giếng trời: Nhà bạn có giếng trời hay làm nhà mái ‘giựt’ không? Nếu ban ngày, các nhà khác thì tối ôm còn nhà bạn thì sáng rực như có mấy bóng đèn pha chiếu xuống, gió mát không cần quạt, không khoái sao được!

-Hát karaoke: Có một cao thủ karaoke nói rằng: 'xỉn mới hát được', đó là sau khi nhậu... tưng tưng, vào phòng hát karaoke ‘có nam có nữ mới nên xuân’, hát hết mình, hát quên là chính mình... đang hát, lâu lâu được 100 điểm, rồi vỗ tay quá trời, thậm chí còn bốc lên nhảy nhót tưng bừng nữa, không khoái sao được! 

-Hoa cỏ may: Vào đầu một buổi chiều nọ, có một chàng trai đi dạo với một cô gái trên một ngọn đồi, rồi 2 người ngồi xuống một đám cỏ mượt mà, nói chuyện mê mãi đến khi ánh chiều tà xuống cuối chân trời. Về đến nhà, chàng mới phát hiện quần dính đầy hoa cỏ may, chàng vừa cười thầm vừa tỉ mỉ gở từng cái cỏ may một, không khoái sao được!

-Hoa lan: Một số blogger có chơi lan, một ngày nào đó, bạn bỗng nhiên phát hiện cây lan ra nụ, rồi chầm chậm trổ hoa thơm phức, nào màu tím, nào màu vàng, màu đà, rồi tím-vàng, tím-trắng…, ai ghé vào nhà cũng dừng lại để xem và trầm trồ ‘ồ, hoa lan đẹp quá, tên nó là gì vậy?’, không khoái sao được!

-Hoa mai: Nếu bạn có cây mai (hay cây đào) mà mùng một Tết nó nở khoảng 1/3, thật tuyệt vời khi rình xem nó nở những đóa hoa mai đầu tiên, không khoái sao được!

-Khoai lang nướng: Khoai lang hay sắn mới đào lên, đem ném vào đống than hồng đỏ rực, ngồi tán phét một tí, khi có mùi thơm thì lấy que khèo ra, bóc vỏ, bỏ vào mồm, ngon sản hồn luôn, vua Càn Long mà cũng bái phục và gọi ‘khoai lang nướng là món ăn ngon nhất thế gian’, không khoái sao được!

-Mát-xa: Nếu bạn được ai đó (người khác giới càng tốt, hì…) mát-xa/tẩm quất, chẳng hạn như mát-xa Thái hay Mát-xa Nhật (ở Hà Nội), sau khi làm việc nặng mà xương cốt rệu rạo, nhức mỏi, và lâu lâu nghe lắng nghe xương mình kêu 'rẹt rẹt' hay 'lách cách'... thì không khoái sao được!

-Mây: Bạn có bao giờ đứng trên mây như Tề Thiên Đại Thánh không? Có đấy. Trên đường từ Sơn La vào Điện Biên (Lai Châu cũ), bạn sẽ đi qua đèo Pha-đin ở độ cao 1,648m so với mặt biển. Ở đó, xuống xe làm một miếng chả lụa chấm muối tiêu, chụp hình kỷ niệm hay phì phèo một điếu thuốc, mây sẽ bay lảng vảng qua hôn lên má và tóc của bạn, không khoái sao được!

-Mực tươi hấp: Chắc bạn đã từng từ Đà Nẵng qua đầu bên kia hầm Hải Vân (hay ở Xuân Thiều, Lăng Cô), ghé lại kêu món mực tươi hấp mà người ta vớt trực tiếp từ biển lên, để nguyên con không xử lý, rồi chấm với mắm gừng, không khoái sao được!

-Mỹ nhân: Có lần mình đánh đàn mandoline rồi thu vào băng cát-xét, đầu một buổi chiều hôm nọ, khi đi ngang qua một căn phòng, mình đột nhiên phát hiện có 6-7 mỹ nhân lén mở băng nhạc của mình để nghe, không khoái sao được!

-Phim tình yêu màu tím: Lâu lâu vô tình bật một kênh truyền hình VTV, SCTV hay HBO… nào đó, ta gặp một phim tình yêu màu tím đậm - đau khổ nhưng lại là đau khổ tuyệt vời (nếu lồng thêm một ít kỹ xảo võ thuật thì khoái hơn!), không khoái sao được!

-Quý nhân: Ở Hạ Long thường có một số thầy địa lý người Tàu đi xem phong thủy cho việc xây dựng khách sạn. Nếu một hôm nào đó, ông ta bói là 'bạn không cần phải xin việc làm thì sẽ có việc làm, khi hết tiền thì sẽ tự nhiên có tiền, vì bạn có quý nhân phù hộ' (!), thì bạn có ha.. ha.. ha... không? Và không khoái sao được!

-Rùa đá: Mình thích con rùa đá ở nhà mình, tuy chúng không thông minh nhưng bây giờ quen người rồi, có người bên cạnh mà chúng vẫn nghểnh cao đầu ra và nhổm 4 chân rất dài ra, đi lại tự nhiên, ăn vụng cả thịt bò, thậm chí còn cắn vào người đau điếng nữa, không khoái sao được!

-Rừng cao su: Ở Tây Nguyên, đặc biệt là Đaklak, bạn sẽ thấy những rừng cao su với những hàng cây chạy sâu ngút ngàn, nhìn cuối cùng 2 hàng cây chỉ thấy một chấm sáng nho nhỏ, giả sử có cặp tình nhân nào đi dạo trong đó thì đẹp như phim, không khoái sao được!

-Rừng khọt: Chắc bạn đã từng đọc câu thơ 'rừng khọt xơ xác, rừng le điêu tàn', điều này đúng trong một bối cảnh nhất định. Tuy nhiên, ở Tây Nguyên, có lẽ rừng khọt hay rừng le đặc trưng cho tính hoang dại tuyệt vời của tự nhiên mà bạn có diễm phúc lắm mới được nghe tiếng tắc kè vang vang gọi nhớ, hay nhớ lại lúc ôm chặt tay súng vì tưởng có chú cọp con nào đó đang lang thang trong rừng le/rừng tranh, không khoái sao được! 

-Rượu sim: Bạn đã từng uống rượu sim Phú Quốc/Kon Tum (hay rượu nho Đà Lạt) pha đá chưa?, nó có mùi thơm lạ và ngon tuyệt nhưng dễ xỉn, không khoái sao được!

-'Sưởi ấm': Người Eskimo (nay chỉ còn khoảng 2-3 triệu người, thường sống ở Bắc cực) chịu lạnh rất giỏi, sống ở môi trường dưới 00C, mặc áo lông thú, đi săn gấu/hải cẩu/cá voi (bằng lao, bẫy hay bả) suốt ngày dưới trời băng tuyết, tối về được vợ hay bạn tình 'sưởi ấm' (từ dùng cùa nhà văn Ai-ma-tốp), không khoái sao được!

-Tiên nữ: Mình là một người rất khó tính về sắc đẹp, nay mình vẫn còn trong tim hình ảnh của các bạn gái ở Hà Thành, Thanh Hóa, Hải Phòng... Trước đây, chúng mình tình cờ có dịp đi hát karaoke ở Nha Trang, có 4 cô, mình chấm 1 cô 'đẹp', ở Cần Thơ, 4 thì có 2 cô đẹp; nhưng sau 2 lần ở Sóc Trăng, mình đã phong tặng danh hiệu 'Tiên Nữ' và 'Củng Lợi' cho 2 nàng, không ngờ gái Sóc Trăng lại đẹp đến thế!, không khoái sao được!

-Tôm hùm: Nếu sau khi đi dạo ‘sa mạc cát’ hay ngắm tranh cát của Ý Lan… ở Mũi Né, rồi về ghé ngang quán Cây Bàng hay khu Đồi Dương chẳng hạn, bạn kêu một con tôm hùm, với gió mát lộng của biển, bạn sẽ thấy món tôm hùm có vị ngon lạ khác với các nơi khác, không khoái sao được!

-Viết entry: Nếu tự nhiên mà viết entry thì rất khó, có cách khác hay hơn, ta vào thăm và bình luận ở các blog khác rồi bỗng nhiên chọn được đề tài mới để viết, hay ngẫu hứng làm ra mấy câu thơ tình lãng mạn, chèn hình và đăng tải xong, không khoái sao được!

-Vú sữa: Ngon nhất là ăn vú sữa ngay ở trên cây. Có một ngày nào đó, bạn thử trèo lên cây vú sữa, lựa trái chín có vỏ bóng và hơi có màu tim tím một tí, bóp nhẹ đều chung quanh cho nó hơi mềm, lấy ngón tay hay cái que chọc cho nó thủng một lỗ nhỏ, rồi nặn sữa ra mà măm măm từ từ, không khoái sao được!

-Vườn rau: Một số phụ nữ trồng rau ‘sạch’ trong vườn thì chỉ có lỗ chứ không có lời. Để có một cái vườn rau (khoảng 50m2) được thiết kế quy mô với đầy đủ hệ thống điện nước, đường đi nội bộ, tường và rào sắt bảo vệ bên trên thì phải tốn cả chục triệu đồng. Tuy nhiên mỗi ngày ra ngắm mấy trái dưa leo lớn như thổi, mấy cây đậu Tây (cô-ve) với trái trĩu đầy cành, mấy cây cà trổ trái xanh mơn mởn, mấy luống cải non xanh ngít… đem lại cho ta một cảm giác thoải mái mà không thể tính được bằng tiền, không khoái sao được!

-Xoài trộn: Bạn lấy vài trái xoài chua còn xanh (tương tự với món da heo/tai heo, mít non luộc Quảng Nam), thái dài, mỏng và nhỏ, giả tôm khô, bỏ đường, nước mắm, tỏi, tiêu, ớt, đậu phụng rang, hành tây/rau răm… rồi trộn đều, để 30 phút, ta sẽ có món xoài trộn (gỏi xoài) để ngồi cụng ly với các chiến hữu, không khoái sao được!

-Xương heo hầm với khoai môn: Dùng nồi áp suất, bạn có thể làm món giò heo/xương heo hầm với khoai môn (khoai sọ) rồi bỏ lá rau ngổ vào, hay hầm một con gà ta với đầy đủ gia vị, 15 phút sau, bạn nghe tiếng nồi áp suất báo ‘chít, chit, chít’, thế là ta đã có món gà/xương hầm để măm măm rồi, không khoái sao được!

-Ý vị mới: Ngoài ra, bổ sung các cái khoái của blogger vào entry này cũng là thêm các ý vị mới, và thỉnh thoảng bình với nhau và đùa là 'tím ơi, tím hỡi', không khoái sao được!...

Còn có vô số thứ ‘không khoái sao được!’ như thỉnh thoảng ăn tiết canh lòng lợn/tiết canh vịt với lá rau húng, thưởng thức món bún đậu phụ mắm tôm hay bún ốc (Hà Nội), món 'chạo' (Nam Định), cao lầu (Hội An), bánh canh Trảng Bàng (Tây Ninh), bánh xèo hải sản (Phan Thiết), lẫu cua (Cà Mau) hay lẫu trâu (Kiên Giang), làm vài cái vịt lộn/trứng cút lộn, đánh vài ván ‘phỏm’ (hay ’tiến lên’), hút vài điếu thuốc (đối với nam), xem các bộ phim Kim Dung/Cổ Long, Châu Tinh Trì..., lắng nghe nhạc Trịnh/Ngô/Phạm tỏa lan nhè nhẹ, lặng ngắm ánh chiều tà dần buông, nhận được lời comt ‘nháy nháy’ của một cô nàng (anh chàng) dễ 'sương' nào đó trong blog, hay cảm thụ cái hương vị tuyệt khoái của tình khúc âm-dương:

Hoa cỏ may, trên đồi lộng gió

Bám khắp người, gỡ khó mà ra

Hương lạ kỳ, vương vương vấn vấn

Em lạ kỳ, mê mẫn hồn ai!

Rồi lỡ lang thang, một chuyến đò

Lúc trồi, lúc sụt, lúc quanh co 

Lạc chốn địa đàng, sa lưới nhện

Vị cõi đào nguyên, đắng tuyệt vời!

Vì ở đời thường có chuyện ‘hên xui’, 50/50, hay được cái này mất cái kia… nên người biết tìm được cái cảm khoái trong cuộc sống thì đó có thể là lạc quan thật, có thể là lạc quan tếu, thậm chí có thể là để che giấu một số nỗi khổ tâm nội tại nào đó…, nhưng dù sao đi nữa, khoái được thì cứ khoái, bởi vì ta ‘không thể kìm hãm cái sự khoái ấy lại được’, phải hôn?