874. Truyền thông Mỹ bị… đại bại (Thư giãn)

Tôi quên mất câu chuyện truyền thông chính trị nào đó là… đại thắng hay đại bại, bởi vì thế giới này đẹp quá…

Trời Đông xa ngóng trời Tây: lạnh
Khói cuộn u buồn mỏi mắt bay
Động gió lan lan, đêm thèm... lạ
Em, quá diệu kỳ!, anh... sống thêm!
---------

Chữ ‘đại bại’ này là do tôi nhớ trong một bài text trong một giáo trình tiếng Anh (quên tên, trước và sau năm 1990, dùng đi kèm với cuốn Streamline English), nói về một viên chỉ huy bị đánh bại, tạm nhớ là ‘Captain defeated’… Ngoài ra, trong cuốn ‘Lịch sử thế giới’ của VN (thời 1975-1980) có câu ‘Triệu Khuông Dẫn đả bại quần hùng và lên ngôi minh chủ’… Và rất phong phú, trong tiếng Việt có các trạng từ đi với chữ ‘thất bại’ như: đau thương, đáng kể, đớn đau, ê chề, nặng nề, nghiêm trọng, nhục nhã, thảm hại/thê thảm…, nên tiêu đề trên có thể dịch là: ‘Mr. American Media strongly defeated’  (cười).
Người ta thường nói từ ‘tiến hóa’ (evolution), rồi cứ ‘nam mô’ hoài mà chưa chắc đã… đúng, mà hãy cứ hiểu theo nghĩa rất ‘hot’ và thực tế: Nói tiến hóa thì phải có ‘thoái hóa’, nhưng nó luôn hàm nghĩa là ‘thích nghi’ với cái ‘đang là’, cụ thể là với ‘luật chơi’ (của thế giới), mà những ai đó/nhóm lợi ích nào đó không thích nghi thì sẽ bị loại ra khỏi cuộc chơi, không sớm thì muộn. Điều này không chỉ đúng với nước ‘Mỹ’, mà còn đặc biệt đúng với ‘xứ rùa X’, tức là đúng với cả thế giới, rộng hơn là thế giới tự nhiên, nên dĩ nhiên là đúng với cho cả lịch sử xưa nay… 

Và lưu ý rằng, hơi khác với cụm từ ‘những người im lặng lên tiếng’ (chỉ giới dưới trung lưu/trung lưu Mỹ) là một thuật ngữ bầu cử được sử dụng khá phổ biến từ thời tổng thống Nixon, nhất là vào thời ông Trump, tôi viết bài này với tư cách là ‘người im lặng không lên tiếng’!

1
Truyền thông và ‘những người im lặng’…
Sau cái vụ Trump ‘đả bại’ bà Hillary, có không ít người - từ giới học giả tới bình dân - đều có dịp ngồi lại để ít nhiều phân tích ‘taị sao?’, mà không theo kiểu ‘nói theo’ kẻ chiến thắng, nói chung là họ chủ yếu phân tích là tại sao ông Trump lại thắng?, ông Trump có cái gì hay?, và quan trọng nhất đối với một bậc khá thức giả là tại sao tôi lại đánh giá sai?, mặc dù cuối cùng cũng chỉ là… chém gió (cười). Theo dõi các câu chuyện nơi trà dư tửu lậu, tôi tạm rút ra 2 nguyên nhân chính sau đây: một là, giới truyền thông ‘Mỹ’ đã cung cấp cho ta những thông tin khá méo mó: cường điệu, phiến diện, ‘xấu ít xít ra nhiều’ - một nói thành mười, thành trăm, còn cái hay/cái tốt, cái sự thật bị không thừa nhận, bị che đậy hay ỉm đi, thậm chí là bị hạ bệ/trù dập (troll), hay bị lái ngược tới… 180 độ!; hai là, nhiều nhà chính trị không hiểu do vô tình hay cố ý, hay do quá sa đà vào mục tiêu cá nhân/của nhóm lợi ích, mà ‘thường’ quên đi trên 99% dân thuộc loại ‘khi những người im lặng lên tiếng’, v..v...
*
Đứng trước vụ ‘truyền thông’ này, đặc biệt là sau khi thắng cử, ông Trump có một giải thích như sau:
-Tôi nói cả bài, có nhiều nội dung, hàm đủ các ý nghĩa, nhưng người ta chỉ trích ra có một câu, mà trong câu đó, người ta chỉ trích ra có mấy từ! Ví dụ họ nói tôi nói là ‘người Mexico nhập cư toàn là người xấu, toàn là đồ hiếp dâm’, nhưng thật ra tôi nói là ‘trong số những người nhập cư bất hợp pháp từ Mexico thì có lẫn người xấu, trong đó có tội phạm hiếp dâm’… (tóm tắt, ‘Truyền thông thích căm ghét tôi’*, Donald Trump, báo Tuổi Trẻ, ngày 11/11/2016).
Tại sao giới truyền thông hiện nay vẫn thường tuyên truyền cái được gọi là ‘duy ý chí’ - của một người/nhóm lợi ích nào đó - cho người dân? Theo tôi, phần nhiều là vì chắc ai đó đang nhớ vụ ông trùm truyền thông của phát-xít Đức là Goebels có nói rằng ‘nếu cứ tuyên truyền sự giả nhiều lần thì nó sẽ biến thành sự thật’!
Xin ai đó hãy quên đi, vì ngày nay ta đang sống trong một ‘thế giới phẳng’, nên nếu có tuyên truyền cái ‘sự giả’ thì chỉ có hiệu lực chút chút trước mắt thôi, nhưng không thể lâu dài, thậm chí là phản tác dụng!
*
Nhiều nhà chính trị ‘thường’ quên đi trên 99% dân thuộc loại ‘khi những người im lặng lên tiếng’... Tại quán cà phê sáng nay, cô chủ quán chỉ cho tôi xem một bài viết trên Facebook (hình như là của GS Nguyễn Khắc Mai!), có nói về khái niệm mới là ‘BA XA’, đó là: xa dân, xa lợi ích dân tộc, xa thời đại… Tôi cảm thấy thích khái niệm ‘BA XA’ này, mà chỉ với tư cách blogger, tôi cảm nhận là hình như không ít trong chúng ta - có nhiều lúc đã ‘xa thời đại’, dĩ nhiên là kể cả tôi.
Thật vậy, không nói về ‘bản lĩnh chính trị’, dưới một góc độ nào đó thì ông Trump có vẻ ‘gần thời đại’ hơn bà Hillary, đặc biệt là ông nói rất thực tế:
-Trong 30 năm nay, có 14,4 triệu người Mỹ bị thất nghiệp bởi các nhân nhượng kinh tế quá mức của các tổng thống nhu nhược tiền nhiệm Mỹ đối với TQ; mỗi năm Mỹ bị tuồn vào TQ hết 300 tỉ USD!, vị chi trong 3 năm thì Mỹ bị ‘bốc hơi’ vào TQ là 1000 tỉ USD!; ‘người Trung Quốc sẽ lấy, lấy và lấy cho đến khi ta không còn gì cả’ (Trump)!; nếu TQ ngày càng có nhiều tiền, thì họ sẽ không đầu tư nhiều vào H, R&D, E*, mà sẽ tập trung đầu tư rất cao vào việc đánh cắp thông tin về công nghệ vũ khí chiến tranh hiện đại, trang bị quốc phòng và chạy đua vũ trang… (tóm tắt, ‘Đây là cách nước Mỹ cứng rắn với Trung Quốc’, Donald Trump).
*
Ngoài ra, xin nói thêm một thực tế (vĩ mô) khác, đó là cuộc ‘Cách mạng công nghiệp lần thứ 4’, mà không cần nói chi xa xôi đến cái máy bay tàng hình J-20 của TQ* (mới triển lãm và biểu diễn ngày 1/11/2016, tại TP Chu Hải, Quảng Đông, được có… 60 giây, híc..híc…, bắt chước giỏi lắm là hại điện bằng cái gót của chiếc F-111 của Mẽo bị rơi ở VN năm 1972, cách đây 44 năm!), tôi chỉ xin nhắc đến cái điện thoại thông minh (Smartphone) cho các bạn dễ hình dung:
-Với giá dao động từ 3 triệu đến 30 triệu đồng, chúng ta có thể dùng phần mềm ‘FB chat’, Skype, Video Call… để chat, gọi điện, gởi hình/clip… với cả thế giới trong vòng một nốt nhạc, có thể chém gió cả buổi, nghe nhạc cả… năm, hay xem truyền hình trực tiếp World Cup, Euro Cup, AFF Cup… mà không mất tiền…
Bởi vậy mà trong đa số các bài viết hay bài phát biểu vận động tranh cử, ông Trump đều nhấn mạnh mối lo âu về tệ nạn ‘hacker’ - loại điệp viên hiện nay chuyên ‘đánh cắp thông tin công nghệ, đặc biệt là về công nghệ vũ khí chiến tranh hiện đại’…

2
Xã hội ‘Mỹ’ cần lãnh tụ NĂNG ĐỘNG…
Khác với các cuộc bầu cử ‘âm ma’ khác mà có thể với những tượng đài trong quá khứ hay trong viện bảo tàng… sống dậy để làm chỗ dựa cho ai đó hay làm ‘bóng đè’, cuộc bầu cử đầy dương tính ở Mỹ đã và đang giúp ta nhìn rõ hơn về bức tranh thế giới chính trị hiện đại.
Xã hội ‘Mỹ’ (hay thế giới phát triển) dĩ nhiên là một xã hội coi trọng sự ‘kỹ tính/cân nhắc’, nhưng quan trọng hơn rất nhiều là họ cần sự NĂNG ĐỘNG*: đột phá, táo bạo, dám nghĩ dám làm, dám đối diện với sự thật (kể cả dám đối diện với cái ‘tiểu ngã’ của mình, đối với cá thể), đặc biệt là dám đương đầu với các kẻ thù… vô hình! Vì thế mà xã hội Mỹ trở nên thực dụng hơn, nên ‘brexit’ hơn!, đó là khát vọng trở về mái nhà xưa để ‘làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại’ (make American great again - Trump), hơn là luần quần hỗ trợ cho cái ‘đại công trường TQ’ mà có nguy cơ lớn là nó sẽ xực phàn hết phần nạc, còn dân Mỹ có nguy cơ sẽ măm măm phần xí quách: ‘Chấm dứt luật Offshoring Act (sử dụng nguồn lực nước ngoài)* và thiết lập hàng rào thuế quan nhằm hạn chế các công ty Mỹ sa thải người lao động trong nước, chuyển công việc ra nước ngoài sau đó đem sản phẩm về tiêu thụ trong nước mà được hưởng thuế suất bằng không…’ (Donald Trump)…
Có lẽ vì vậy mà bà Hillary thất bại chăng! Và có phải vì thế mà ông Duterte - Tổng thống Philippines không tâm phục khẩu phục các tổng thống tiền nhiệm… khá ẩn nhẫn của nước Mỹ, mà tung hê ông Trump là ‘muốn nằm, muốn nằm, muốn nằm’!
*
Và mọi chuyện vẫn còn ở phía trước, nó sẽ không đơn giản với ông Trump vì hiện đang có hàng trăm ngàn người (2 triệu người!) ở Mỹ đang biểu tình phản đối ông, mà có thể có bạo loạn: ‘Hơn 100.000 người biểu tình ở New York chiều 12/11 đã tham gia diễu hành từ quảng trường Union và quảng trường Washington lên Trump Tower ở đại lộ 5 và phố 57, nơi Donald Trump và gia đình đang sống… Hàng dài người kéo dài trên nhiều dãy phố của đại lộ 5, một trong những con đường nổi tiếng với nhiều cửa hàng thời trang sang trọng. Đoàn người biểu tình đi bộ trên quãng đường hơn 3km qua nhiều khu phố ở New York để đến Trump Tower. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử Mỹ mà một tổng thống vừa đắc cử đã bị người biểu tình phản đối dữ dội và trên quy mô lớn như vậy… Các tranh cãi trong nước Mỹ hiện cũng rất gay gắt và gây chia rẽ xã hội…’ (news.zing.vn)

*
Nhưng dù sao, ta cũng hiểu là (các) ứng cử viên hô hào trước bầu cử là như vậy, nhưng sau khi đắc cử thì chưa chắc họ đã làm hết những gì họ đã nói: ‘Nhà triết học Aristotle đã từng cảnh báo về khả năng trỗi dậy của những kẻ mị dân trong một nền dân chủ’ (Chiến thắng của Donald Trump có ý nghĩa gì?*, Châu Thanh Vũ), vì lúc đó họ bước vào một trận địa khác: đa dạng hơn, phức tạp hơn, thực tế hơn, khó khăn hơn và cần thống nhất hơn, mà trả lời lời bình của Trần Đắc Khiết trên FB, tôi có viết:

-Mình khen Trump có đầu óc 'mạo hiểm' của một thương gia, tuy nhiên, thành bại là chuyện khác, nhiều khi làm không được thì chuyển sang... 'tà đạo', như Putin hay ƯCV bá chủ Bỗng Điên vậy!, hehe... Wait and see!

3
Xứ rùa X cần Phù Đổng…
Hồi nhỏ, tôi nghe nói ‘mãi tặc’, ‘dâm tặc’, ‘lâm tặc’, ‘hải tặc’, 'đạo tặc'; rồi lớn nghe ‘cát tặc’, ‘vàng tặc’, ‘mèo tặc’, ‘đinh tặc’, ‘phá rừng tặc’, ‘cướp đất tặc’, ‘lấn chiếm vỉa hè tặc’; thậm chí... già nghe ‘tham nhũng quyền lực tặc’, ‘ăn mày quá khứ tặc’…: ôi, cái thời đại ‘nhiễu nhương’ nào đó đã sản sinh ra ‘tùm lum tặc’ làm cho dân ở đâu đó bị thành ‘đau đầu tặc’, nhưng lúc nào cũng nghe ai đó trên ti-vi xưng là ‘nhất’!
Mấy năm nay, tôi lại nghe người ta bi bô từ ‘cục đại’, tôi chả biết cái cục này to cỡ nào, nhưng nghe dân miền Tây nói là ‘to trà bá’, hi..hi… Trên thực tế, tôi có thấy trứng kiến, thằn lằn, cút, bồ câu, gà, vịt, ngỗng…, to nhất là trứng đà điểu… Không lẽ nói ‘cục đại’ là ý nói trứng… khủng long, hay ý nói phải trở lại ‘thời kỳ khủng long’ mới là ‘đại’?, không rõ, không phải ý của Mẽo, nhưng có thể là đây một loại truyền thông… đại bại!
*
Không quá mê ‘Thần thoại Hy Lạp’ hay ‘Huyền sử Tê Cu’, tôi thấy ở VN có ‘Thần thoại Việt Nam’ (Lĩnh Nam chích quái…) rất tuyệt, trong đó có ‘Sự tích trầu cau’, ‘Thần trụ trời’, ‘Lạc Long Quân và bà Âu Cơ’, ‘Sơn Tinh - Thuỷ Tinh’, ‘Phù Đổng thiên vương’… mà có blogger hiểu nhầm là ‘phi-thực tế’; nhưng không, nó hàm chứa (những) yếu tố rất thực, ví dụ như chuyện ‘Phù Đổng thiên vương’ bỗng vùng lớn lên khổng lồ, cầm cây gậy sắt hiện đại, và cỡi ngựa sắt khạc lửa ào ào…, đánh tan giặc Ân - kẻ thù phương Bắc xâm lược; đó là ‘khát vọng’ của tổ tiên ta đã gởi gấm cho các thế hệ sau, nhất là thế hệ @:
-Phải vùng lên lớn mạnh và hiện đại để không phải nấp bóng kẻ thù!
Và người ta có nói là ‘một bác sĩ làm sai thì có thể làm một bệnh nhân chết, nhưng một nhà chính trị đi lầm đường có thể làm cho cả một dân tộc bị ‘khốn nạn’, hay nói văn chương hơn là bị làm cái ‘thân phận nàng Kiều’; nhà 'chí trịnh' kiểu này, nếu có, sẽ làm được cái…ái…ái… gì…ì…ì… bền vững?, và có thể lèo lái được lịch sử tới đâu?, nếu không muốn nói là sẽ dẫn dân ‘bơi loanh quanh hồ rác’, theo một thành ngữ trên mạng mới đây!, mà ta không cần phải 'wait and see'!
*
Cuối cùng… Trong phim ‘Tiếu ngạo giang hồ’ (Lý Liên Kiệt - Lâm Thanh Hà), Giáo chủ ma giáo Nhậm Ngã Hành có nói đại khái như sau:
-Đã có người thì có giang hồ, mà đã có giang hồ thì phải có ân oán, nên không thể thoát khỏi giang hồ được, vì người tức là giang hồ.
Nhưng…Chiều hôm kia, bỗng nghe ‘meo, meo, meo’, không ngờ có một ả mèo con xinh đẹp ở đâu đi lạc vào nhà tôi, rồi nó bám chân tôi suốt, nằm bên cả đêm, rồi ngày hôm sau, tôi đi đâu nó chạy theo đó, còn bây giờ đang nằm lim dim bên cạnh tôi: tôi có thêm một người bạn rất rất thân, xin cám ơn thượng đế! 
Tối hôm qua, xem phim ‘Điệp viên 007: Bóng ma Spectre’*, tôi chấm nữ diễn viên Léa Seydoux là… đẹp nhất!, không ngờ trên đời lại có người đẹp như vậy!, tôi lại một lần nữa xin cám ơn thượng đế! Và chiều nay, ghé một cửa hàng tạp hóa gần nhà, nhìn ra xa, tôi bỗng thấy nắng chiều vàng rất rực rỡ, đẹp chưa từng thấy trong đời!, tôi lại một lần nữa nữa xin cám ơn thượng đế!
Rồi tôi quên mất câu chuyện truyền thông chính trị nào đó là… đại thắng hay đại bại, bởi vì thế giới này đẹp quá, và bỗng dưng ‘Quá nhi’ tôi muốn sống… tiếp.

(HẾT)
---------

Chú dẫn:

1. Chiến thắng của Donald Trump có ý nghĩa gì? (Châu Thanh Vũ), xem: https://chauthanhvu.com/2016/11/09/chien-thang-cua-donald-trump-co-y-nghia-gi/
2. Chấm dứt luật Offshoring Act - sử dụng nguồn lực nước ngoài... (Donald Trump), xem thêm: https://www.facebook.com/luong.lehuy.9/posts/1168650523219708
3. ‘Đây là cách nước Mỹ cứng rắn với Trung Quốc’ (Donald Trump), xem thêm: http://nghiencuuquocte.org/2016/07/20/trump-day-la-cach-my-cung-ran-voi-trung-quoc/
4. ‘Truyền thông thích căm ghét tôi’ (Donald Trump), xem thêm: http://tuoitre.vn/tin/chinh-tri-xa-hoi/phong-su-ky-su/20161111/donald-trump-truyen-thong-thich-cam-ghet-toi/1217401.html
5. H, R&D, E (human, research & development, environment): quyền con người/nhân bản, nghiên cứu & phát triển, môi trường…, theo một số thông tin trên internet thì TQ đầu tư kém Mỹ/các nước phương Tây từ 7 đến 22 lần!
6. Máy bay tàng hình J-20 của Trung Quốc: TQ khó mà bắt kịp được trong thời gian tới dù nước này bị cho là ăn cắp ý tưởng từ F-22 và F-35 để chế tạo J-20. Hồi đầu năm, Mỹ bỏ tù một người TQ vì ăn cắp tài liệu quân sự liên quan đến chương trình sản xuất F-35 và F-22 và sau đó gửi về TQ. Một số chuyên gia nhận định không phải ngẫu nhiên mà J-20 lại có nhiều đặc điểm giống với F-35 và F-22 đến vậy. Ông Bronk (Viện nghiên cứu liên quân hoàng gia Anh - RUSI) nói nhiều chi tiết của J-20 gần như đồng nhất với F-35 và F-22… (thanhnien.vn)
7. Phim ‘Điệp viên 007: Bóng ma Spectre’, xem tại: http://www.phimmoi.net/phim/diep-vien-007-bong-ma-spectre-2971/
8. ‘Tân tổng thống và bầu cử Mỹ trong mắt người Việt’ (Tuấn Khanh), xem thêm: https://www.trangcongnghe.com/tin-nong-trong-ngay/34593-tan-tong-thong-va-bau-cu-my-trong-mat-nguoi-viet.html