1219. Tự học tiếng Việt để làm trong sáng tiếng Hán (Thư giãn)

Hồi nhỏ, thầy tôi hay bắt lỗi chính tả... Mỗi lỗi trừ nửa điểm, bài văn có... 5 điểm, mà nếu mắc 10 lỗi thì không cần nói tới ‘sắc sắc không không’ làm cái gì, mà ‘không’ là cái chắc!, nên tôi nhớ suốt đời!... 

Nhớ gì? Nhớ khoảng... 10 từ thôi.

‘BÃO nổi lên rồi’* hay ‘đi bão’ luôn luôn viết dấu ngã. ‘Bão’ là danh từ; trừ ‘tôi bảo’ thế này thế nọ, vì nó là động từ, và một số từ 'Việt-Hán' như 'bảo vệ', 'bảo kê', chuyện hơi phức tạp... ‘BỖNG dưng muốn khóc’ luôn luôn viết dấu ngã. ‘Bỗng’ là trạng từ; trừ ‘Đả cẩu bổng pháp’* hay ‘Như ý kim cô bổng’*, vì nó là danh từ... ‘CÕI ta bà’, ‘Cõi trần và cõi tiên’* hay ‘bờ cõi’ luôn luôn viết dấu ngã. ‘Cõi’ là danh từ; trừ ‘cỏi’, rất hiếm, vd như trong (cảm thấy) ‘kém cỏi’ là tính từ hay trạng từ... ‘ĐÃ không yêu thì thôi’* luôn luôn viết dấu ngã. ‘Đã’ là một loại ‘trợ động từ Việt’ dùng để chỉ quá khứ; trừ ‘Võ Tòng đả hổ’, ‘Cách không đả ngưu thần công’ hay ‘Đả cẩu bổng pháp’, vì nó đích thị là động từ... ‘ĐỔ nước vào, đổ nước ra’ cũng như ‘chảy’ luôn luôn viết dấu hỏi. ‘Đổ’ là động từ có tính động; trừ ‘đỗ’ có tính tĩnh, có nghĩa là ‘đậu’ như ‘đỗ vào/đậu vào đại học’, ‘bến đậu/bến đỗ’ hay họ như Đỗ Phủ, Đỗ Nam Trung*... ‘MÃ’ trong ‘vàng mã’, ‘xe pháo mã’ hay họ như Mã Viện, Mã Anh Cửu, Mã Khắc Tư*... luôn viết dấu ngã. ‘Mã’ thường có nghĩa là con ngựa; trừ ‘mả’ là ‘cái mộ’ thường trong cụm từ ‘mả cha mầy!’... ‘MỞ cửa ra’ luôn luôn viết dấu hỏi. ‘Mở’ là động từ; trừ thịt mỡ (trong ‘thịt mỡ, dưa hành, câu đối đỏ’) hay ông Tú Mỡ, vì nó là danh từ... ‘NỔI lửa lên em’ hay ‘không làm nổi’ luôn luôn viết dấu hỏi. ‘Nổi’ chủ yếu là động từ như trong ‘chìm nổi’ (go up, go down), có thể là tính từ hay trạng từ; trừ ‘đến nỗi mà’ viết dấu ngã, vì ‘nỗi’ trong ‘nỗi niềm’ hay ‘nỗi buồn’ là danh từ... ‘QUÃNG đường’ luôn luôn viết dấu ngã. ‘Quãng’ là danh từ dùng để chỉ khoảng cách (distance); trừ ‘quảng trường’, hay ‘mì Quảng’ và một số từ 'Việt-Hán' khác như ‘quảng cáo’, ‘quảng bá’, chuyện hơi dài dòng... ‘SỬA xe’ luôn luôn viết dấu hỏi. ‘Sửa’ là động từ, trừ ‘vú sữa’ hay ‘sữa ông Thọ’ (ông Thọ làm gì có sữa!), vì ‘sữa’ là danh từ... ‘VÕ’ hay 'vũ' luôn luôn dấu ngã, như 'Vũ Hán' hay họ Võ, trừ ‘vỏ cây’...

Vân vân... Tạm vậy, viết chừng đó cũng đã... mỏi tay rồi!, ai viết sai cũng không muốn đọc rồi!

*

Nhưng không đủ, hãy tham khảo thêm vài ví dụ có tính thời sự liên quan đến ‘hỏi/ngã’ dưới đây.

1. THẬT THÀ LÀ CHA GIẢ DỐI
Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đến chợ hàng hóa Chiêu Thông năm mới, khi vào quầy hàng thịt hỏi: Công việc kinh doanh thế nào? Đáp: Thông thường rất tốt, nhưng hôm nay đến một cân cũng không bán được.... Lý: Tại sao? Đáp: Vì ngài đến, khách hàng không được vào.... Lý: Vậy thì tôi mua hai cân. Đáp: Không bán... Lý: Tại sao? Đáp: Vì để đảm bảo an ninh khi ngài đến, ở đây không được có dao... Lý: Dao cũng không có, vậy thì mua tảng thịt này. Đáp: Cũng không thể bán được... Lý: Tại sao? Đáp: Bởi khi ngài chưa đến thì giá mỗi cân là 23 tệ, ngài đến thì giá mỗi cân chỉ còn 18 tệ, nếu bán bị hao mất 5 tệ... Lý: Vậy thì bán miếng thịt này theo giá 23 tệ mỗi cân. Đáp: Vậy cũng không được!... Lý kinh ngạc: Tại sao thế...? Đáp: Tôi không phải người bán thịt, thực ra tôi là cảnh sát vũ trang... Lý: Gọi đội trưởng của anh đến đây! Đáp: Đội trưởng đang bán trái cây ạ!
(Bê của chị Hằng Thanh, đăng trên fb Phung Chi Kien)

...Trong stt có các từ như ‘cũng’, ‘mỗi’... luôn viết dấu ngã, trừ ‘củng cố’ hay ‘Củng Lợi’, ‘mỗi’ không có dấu hỏi!...

2. ‘AN ALONE POWERFUL COUNTRY’

Đọc báo, đủ các thứ báo, thấy rõ 2 điều trong đại dịch:

-Sự kỳ thị xa lánh người TQ ngày càng tăng. Thậm chí xảy ra bạo lực, nữ sinh viên bị đánh hội đồng ở Ý, tiệm nail người Hoa bị đập phá ở đâu đó trên đất Mỹ, không khí căng đến mức có người nói chắc phải treo biển đề "đây là tiệm nail người Việt". Thời gian gần đây, đi phiên dịch, thường bị hỏi câu "Ngôn ngữ gì vậy?, có phải tiếng Hoa không?". Đi làm 5, 6 năm qua, chưa bao giờ bị hỏi như thế.

-Tàu+ thực sự là 1 cường quốc cô đơn - an alone powerful country. Tất cả các nước không tỏ ra thương cảm, chia xẻ, mà chỉ lo đóng sập cửa biên giới, kể cả các nước tham gia "con đường tơ lụa" hay các chư hầu cận thần như Bắc Hàn, các nước đã từng là anh em khối vô sản đoàn kết như Nga... Ông con lai Hong Kong từng ra tay cứu trợ cho động đất Tứ Xuyên, nay cũng biểu tình đòi đóng cửa với Hoa Lục. Nghịch tử Đài Loan thì khỏi nói rồi, luôn như nước với lửa, thích lúc nào là chiến lúc đó thôi.

Nghĩ thương người dân Trung Hoa. Họ bị "cháy thành vạ lây" với Tàu chệt... Câu hỏi đặt ra là: Tại sao? Chắc chắn lý do không hẳn chỉ là con virus xuất phát từ Vũ Hán. Mà còn có những căn nguyên sâu xa hơn... Thôi lùa trâu đi cày. (fb Thai Vu)

...Trong bài có từ ‘nghĩ’ (suy nghĩ, nghĩ vậy) luôn viết dấu ngã, trừ ‘nghỉ học’...

3. ‘Ở QUÊ... SỐNG LÂU!’

Trong vùng tâm dịch của Vũ Hán (H.1), rất kì lạ có một ngôi làng nghèo với hơn 3.000 người dân, nhưng họ vẫn hoàn toàn mạnh khỏe, không hề có ai bị lây nhiễm virus. Điều này cho ta thấy virus corona chỉ là sản phẩm bệnh dịch truyền nhiễm của các thành phố hiện đại với mật độ chung cư dầy đặc và đông nghẹt người...
Thế nên ở nông thôn mọi người đừng có bỏ quê kéo hết lên thành phố nữa nhé. Ở thành phố môi trường ô nhiễm lắm, đầy rẫy bệnh tật, tuổi thọ không bao giờ cao... Hãy trở về với cây đa, giếng nước, sân đình. Trở về với không khí trong lành. Trở về... "với mẹ ta thôi"... Trở về mọi người ạ! (fb Huyền Lê)

...Trong bài có từ ‘truyền nhiễm’, không bao giờ có vụ ‘truyền nhiểm’, hay ‘trở về’, không bao giờ có vụ ‘trỡ về’!...

4. 'CON CỜ!'

‘Coronavirus được mượn làm cái cớ, và điều thực sự sắp xảy ra là sự thu hồi tài sản. Trong năm nay và cả năm tới, hầu hết tài sản của mọi người sẽ giảm ít nhất 40% đến 60%. Xin mọi người đừng tốn thời gian để suy đoán động thái của lãnh đạo, bởi vì ngay cả cha tôi cũng không biết được phương hướng tương lai ra sao... Cha tôi chỉ là một con cờ. Xin mọi người đừng đặt cho cha tôi những danh hiệu “kệch cỡm” nào đó nữa’ (Thánh cô Tạp Doanh Doanh, con gái của giáo chủ Tạp Ngã Hành, setcretchina-com)

...Đoạn trên có từ ‘tài sản’, mà ‘sản’ gì cũng viết dấu hỏi hết!, không bao giờ dấu ngã!

5. Và vd cuối cùng là...  ‘MỸ CHUYỂN SANG ĂN CÀ-RI DÊ’

26-2-2020. Đáp trả lại chính sách hạn chế đi lại nghiêm ngặt của Washington, Bắc Kinh cảnh báo người TQ không nên tới Mỹ và lên án Mỹ đang đối xử không công bằng với những người đến từ TQ. Các nhà phân tích cho rằng đây chỉ là một phản ứng tức giận mang tính biểu tượng nhưng sẽ làm căng thẳng thêm quan hệ đôi bên.

Pan Zhongying, nhà phân tích tình hình quốc tế tại Bắc Kinh: “Nói một cách công bằng, đây chỉ là một hành động biểu tượng bởi vì thậm chí nếu người TQ có muốn đi tới Mỹ cũng không được. Mỹ đã áp đặt các hạn chế đi lại rất nghiêm khắc với du khách TQ và tạm ngừng dịch vụ cấp visa cho người TQ đại lục, khiến cho các kế hoạch đi tới Mỹ như vậy là không thể thực hiện được”...

Kids will be kids. Vẫn chỉ là thằng ranh con (trẻ trâu)... Mỹ không thèm ăn vịt Bắc Kinh, chuyển sang ăn cà-ri dê.

(Đức Trí. Đăng trên fb Quan Nguyen Thanh)

...‘Mỹ’ gì cũng dấu ngã, kể cả ‘thân hình tuyệt mỹ’ cũng muốn... ‘ngã’ luôn, không bao giờ dám... 'hỏi'!

...Lời bình hay... nhất trong tuần (có liên quan đến ‘Độc cô lão quái Tê Văn Cu’):

-Yes, please please please... do not come. Thank you so much. Appreciate: Tao cảm ơn và tao cắn rơm cắn cỏ lạy mày Nghị ơi, hãy cấm công dân mày đừng đến Mỹ nữa. (fb Thai Vu)
...Không biết trong tiếng Anh có... ‘hỏi, ngã’ không, nhưng tôi biết ‘nữa’ luôn luôn dấu ngã, chỉ trừ ‘một nửa’ là dấu hỏi...

***

Nhớ gì nữa?

Thầy tôi nói là... Xài triết Lạ tức là không có triết! Xài tư tưởng Lạ là đồ cục tiểu! Xài hàng Lạ thì dễ bị trúng độc! Tin bọn Lạ thì dễ bị mất nước... trà đá... Có lẽ ổng thích ‘trà đá’ nên cái gì ổng cũng nhắc đến trà đá!, ví dụ như ‘Thờ Lạ là bán nước... trà đá’!, híc... Hay ý ổng nói là: ‘Nhà mình mình ở’, sao không ở mà ‘hồn... ma’ cứ luẩn quẩn vật vờ bên xứ Lạ!, há không phải là bọn nghiện mùi... Háng sao!, mà Háng Rộng (Đại Hán) bây giờ cũng đang bị ‘con C’ đè cho thở... hổn hển!

Tóm lại, bản chất của con người là gì? Bản chất của con người là 'thị dục huyễn ngã'* hay nói nôm na là... phản bội! (H.2). Nếu họ bị phụ thuộc (một) ‘ông Bự Thiệt’ thì họ giả vờ ‘vâng vâng, dạ dạ', đến khi hắn yếu thế hơn, tức là không đủ sức ‘đề kháng’, thì họ sẽ 'quật' lại, không đẹp không ăn tiền!, như con virus Corochina vậy! Vì vậy, nếu không nhầm, ở nơi mà có tính phản bội càng cao thì sự độc tài càng lớn!... Trong đó, ‘phản’ luôn luôn dấu hỏi, không bao giờ dấu ngã!

Và theo Khang Hi, 'cẩu nô tài xxx' là tên phản bội!?... Có một tin ‘nóng giòn’ là tên cẩu nô tài Thành LON mới vừa bị dính ‘con C’! (H.3, chôm fb Hoang Huu Thanh).

Dĩ nhiên là ‘cẩu’ dấu hỏi, còn ‘LON’ dấu gì?

H...ết.

---------

Chú dẫn:

1.       ‘Cõi trần và cõi tiên’ là một đoạn trong ‘Bích Câu kỳ ngộ’.

2.       ‘Đả cẩu bổng pháp’ là tuyệt kỹ của Hồng Thất Công, ‘Như ý kim cô bổng’ là cây gậy của Tôn Ngộ Không.

3.       ‘Đã không yêu thì thôi’ là một trong những bài hát hay nhất của Minh Tuyết!; còn ‘Bão nổi lên rồi’ và ‘Nổi lửa lên em’ là nhạc... đỏ.

4.       Đỗ Nam Trung tức Donald Trump, có bà con với ông... Đỗ Phủ!; Mã Khắc Tư tức Karl Marx, có bà con với Tổng thống Đài Loan Mã Anh Cửu và... Mã Viện!, hehe.
5.      "Thị dục huyễn ngã" không phải là từ Phương Đông (Phật, Lão, Khổng, Trang, Thiền). Đây là tổ từ Hán để dịch một khái niệm của Freud: "Sigmund Freud said that everything you and I do springs from two motives: the sex urge and the desire to be great" (tạm dịch: Freud, nhà phân tâm học nói rằng 2 dục chủ yếu của con người là: tình dục và thị dục huyễn ngã). Thị dục huyễn ngã (嗜 慾 衒 我) = the desire to be great (tạm dịch: ham 'đề cao' mình). Thị: có nghĩa là ghiền, nghiện, chứ không ở mức ham muốn thông thường, bao hàm như một thứ bệnh, không phải nghĩa thấy; Dục: muốn (chính xác rồi); Huyễn: nghĩa là nói về mình, tự đề cao, không phải nghĩa huyễn hoặc; Ngã: cái ta, vụ này ai cũng biết. (Khuyết danh)