1269. Có kẻ định... hủy diệt tiếng Việt! (Thư giãn)

Có những điều nếu không ghi lại thì rất tiếc, vì nó nằm trên mạng và rất dễ bị mất đi!..., nên dưới đây, từ một bài viết ‘Dịch’ của Bùi Giáng (trong ‘Thi ca tư tưởng’*), tôi mở rộng thêm...
---

Một nhóm người hay một dân tộc nào đó, sống ở một không-thời gian nào đó, để tồn tại thì họ phải có phương thức tồn tại riêng của mình... Nôm na, bạn sống ở nơi đó, vào thời đó, nên bạn ăn món đó, vào giờ đó..., bạn không thể xem ông Lão Tử ăn món gì và vào lúc nào thì bạn làm y như vậy!, vì bạn có cách tồn tại của bạn, còn ông Lão Tử có cách tồn tại của ổng...

Dễ hình dung hơn, lấy lứa tuổi ‘u70’ (60-70 tuổi) làm gốc, thế hệ ‘ông’ chúng ta thường biết tiếng Nôm (chữ Nôm, trước 1954), đến thế hệ ‘cha’ chúng ta thường biết tiếng Pháp (đến khoảng 1963, thời ông Diệm), đến thế hệ ‘chúng ta’ thì có thể biết tiếng Pháp, tiếng Anh, thậm chí là tiếng Nga (trước và sau 1975, tôi cũng vậy, chút chút thôi, hehe...), còn đến thế hệ ‘con cháu’ chúng ta thì phải biết tiếng Anh... để ‘tồn tại’, như để làm việc, giao tiếp, đi nước ngoài...

Rộng hơn, dân tộc Việt có cách tồn tại của dân tộc Việt, dân Tàu có cách tồn tại của dân Tàu, tương tự cho ‘Tây’, không thể ‘sao chép’ được, vì nếu thế thì dân tộc Việt không thể tồn tại, mà nếu có tồn tại thì hoặc là... hấp hối hoặc là sản sinh ra toàn là ‘hàng giả’, vd như vụ ‘hô biến hàng Tàu thành hàng Việt’, ‘Ai cũng gù, thẳng lưng là khuyết tật’ mới đây, hay vụ án ‘Dao-Thớt’ hay vụ ‘Kim thiền thoát xác’ đang diễn ra... mà thiết nghĩ ai ai cũng biết! 

Trải qua hàng ngàn năm, cụ thể là từ thời Ngô Quyền đến nay, dân tộc Việt đã có triết riêng, lịch sử riêng, văn hóa-đạo đức riêng, phương thức sống/hành xử riêng, thơ văn riêng... Vì thế, chẳng hạn, muốn viết sử thì hãy lấy sử Việt làm ‘gốc’, còn mấy cái thứ sử của nước khác, vd như sử Tàu, thì chỉ dùng để ‘tham khảo’ khi cần, chứ không thể ‘viết sử Việt mà phải chờ sự phê duyệt của các ‘giả sư Tàu’!, kẻ làm vậy bị dân gọi là ‘giả sư Trần Lung Tung’, là một nhân vật có thật, ...đỉnh đỉnh đại danh... thế lực thờ Tàu, hehe...

*

Thơ văn, rộng hơn là tiếng Việt cũng vậy, phải lấy ‘văn bản Việt’ làm gốc, còn mấy bản ‘tiếng Tàu tương đương’ (hay Tây) chỉ là đồ phụ, hoặc giả là thứ thuốc thử để thấy rằng tiếng của ta là hay biết dường nào!... Tôi có đọc được một tư liệu nói rằng... nếu các ‘nhà thơ Đường’ (thơ Đường của Tàu khác với thơ ‘Đường luật’ của VN!) mà sống lại và đọc thơ của họ được dịch sang tiếng Việt thì họ sẽ... ngất xỉu!, vì thơ Việt hay hơn thơ Tàu nhiều, vì nó ‘có vần’, ‘có điệu’ và đặc biệt là rất có ‘nhạc tính’ - là các hình thái vô cùng đặc dị của tiếng Việt... Ví dụ như:

-Trăm năm trong cõi người ta
Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau
Trải qua một cuộc bể dâu
Những điều trông thấy mà đau đớn lòng... (Nguyễn Du)

Bản dịch tiếng Hán của Trương Cam Vũ (theo Bùi Giáng, xem thêm bên dưới):

-Nghịch lữ nhân sinh bách tuế trung/Mệnh tài lưỡng tự xảơ tương xung/Nhất kinh thương hải tang điền biến/Mục kích tâm thương kỷ vãng tung.

Nói thật, bây giờ là ‘thời @’, hay dễ hiểu hơn là thời mà người dân ở nhà, ở các quán cà phê, cơ quan hay bàn nhậu/bàn tiệc, nơi 'tình tự' (H.1)... hay nói là thời Cô Vít/Hậu Cô Vít (Covid) hay Cô Rố Nà (Coronavirus), cụ thể nhất là trong bài hát ‘Ghen Cô Vy’ (Jealous Coronavirus)..., nên nếu ai đó nói hoặc viết có ‘tiếng Hán-Việt’ (quá nhiều) thì người dân sẽ không hiểu đâu!, dĩ nhiên kể cả tôi, híc..híc...

Nếu bài thơ tiếng Hán trên mà dịch ngược lại thì trông sẽ rất buồn cười!, mà nếu có dịch đến cỡ nào cũng không thể hay bằng bản gốc! Thật vậy, đây là bản tiếng Pháp của dịch giả Crayssac:

-Cent ans - le maximum d’une humaine existence!/S’écoulent rarement sans qu’avect persistence/Et comme si le Sort jalousait leur Bonheur/Sur les gens de talent s’abatte le Malheur/Subissant l’âpre loi de la metamorphose/On voit naitre et mourir si vite tant de choses!/Bien peu de temps suffit pour que fatalement/Surviennent ici-bas d’étranges changements/Pour que des vert muriers la mer prenne la place/Tandis que, devant eux, ailleurs, elle s’efface!/Or, dans un temps si court, ce que l’observateur/Peut bien voir ne saurait qu’endolorir son coeur.

Hay bản tiếng Anh của cụ Wikipedia:

-Centuries of human existence/Prodigy and fate intertwined in conflicts/Mulberry fields turned into open sea/Enough's been seen to melt the heart... (The Tale of Kiều, en-wikipedia)

Các bạn dịch ngược lại thử xem sao!, có hay bằng... Nguyễn Du không?, hahaha...

...Tôi còn biết câu ‘I would rather that my spark should burn out in a brilliant blaze than it should be stifled by dry rot’ là thơ của Jack London, Xuân Diệu dịch là ‘Thà một phút huy hoàng rồi chợt tắt. Còn hơn buồn le lói suốt trăm năm’, các bạn dịch ngược sang tiếng Anh thử có hay bằng... Jack London không?, hehe...

*

Thơ Việt hay hơn thơ Tàu nhiều, vì nó ‘có vần’, ‘có điệu’ và đặc biệt là rất có ‘nhạc tính’!... Lưu ý rằng, dưới đây, về ‘thơ’ thì có vô số người giỏi hơn tôi, dĩ nhiên!, nhưng về ‘thơ-nhạc’ thì tôi không nghĩ vậy, vì tôi là chiên da hát karaoke và đã được học âm nhạc từ nhỏ... mặc dù bây giờ đã... quên hết mịa nó rồi!, hehe...

...Tối nay, viết xong bài này, đói bụng, tôi bèn đi mua một ổ bánh mì thịt... Tại chỗ bán bánh mì thịt..., khuya rồi, nơi một cái bàn vắng lặng, tôi bỗng nghe có tiếng đàn Guitar thùng... Hai người mời tôi vào, một người chơi ‘solo’ và một chơi ‘accord’, đàn và hát cho tôi nghe:

-Yêu ai, yêu cả một đời/Tình những quá khắt khe... khiến cho đời ta/Đau tủi cả lòng... vì yêu ai mà lòng hằng nhớ... Năm tháng trôi lạnh lùng hoài/Tình đó nhắc nhở luôn... đến ta tình ai/Nhớ cả một trời... tình yêu kia mà lòng nào quên...
*Nỗi lòng, nhạc Nguyễn Văn Khánh, tb Sỹ Phú: https://www.youtube.com/watch?v=0mogIpcp_0E

-Con đường nào ta đi, với bàn chân nhỏ bé/Con đường chiều thủ đô, con đường bụi mờ/Con đường tuổi măng tre, nắng vàng tươi đẹp đẽ/Bóng người dài trên hè, con đường tình ta đi...

*Con đường tình ta đi, nhạc Phạm Duy, tb Duy Quang: https://www.youtube.com/watch?v=xueU0SRfdlM

-Đêm nay là đêm cuối... hai ta gần nhau/Có biết bao nhiêu điều... em muốn nói/Khi nhìn vào đôi mắt... em thấy niềm đau/Em biết anh đang buồn lắm... đúng không?...

*Anh đợi em được không?, nhạc Khắc Hưng, tb Mỹ Tâm: https://www.youtube.com/watch?v=5QfXwgkJITA

Vân.. vân...

Là học sinh thuở giao thời trước và sau 75, nay đang làm... cán bộ, không ngờ họ vẫn giữ lại được mấy cái ‘đàn Guitar-thời 75’, và 45 năm trôi qua với đầy sự ‘gù lưng’, nhưng vẫn còn nhớ được âm nhạc và lời nhạc thời ‘Phạm Duy’!, tôi rất có cảm tình và cảm động...

Nếu có mấy tên ‘đại ma đầu’ cho rằng ‘tiếng Việt’ (cũng như tiếng Pháp, Anh...) là thứ tiếng của bọn ‘xâm lược’!, thế thì chả lẽ mấy thứ ‘tiếng Tàu’, ‘tiếng Hán-Việt’ (thực ra là Việt-Hán) hay ‘Hán-Nôm’ không phải là từ thứ tiếng của ‘quân xâm lược bành trướng dã man’ hay sao!... Ngoài ra, tôi nghe nói có khoảng 30-35.000 từ Hán-Việt (Việt-Hán) gì gì đó!, nhưng nếu ta thống kê các thứ tiếng như ‘Việt-Anh’, ‘Việt-Campuchia’, ‘Việt-Champa’, ‘Việt-Êđê’, ‘Việt-Hàn’, ‘Việt-Khmer', Việt-Lào’, ‘Việt- M’Nông’, ‘Việt-Mường’, ‘Việt-Nga’, ‘Việt-Nhật’, ‘Việt-Pháp’ hay ‘Việt-Thái’... thì số lượng sẽ nhiều bằng... ông cố nội tiếng Việt-Tàu!

Ngôn ngữ được hình thành và phát triển theo đà tiến hóa (và là một phần vô cùng bé) của lịch sử tự nhiên, và do đó, ‘tiếng Việt’ cũng như các thứ tiếng khác cũng được phát triển theo quy luật này..., vì thế, mấy tên như ‘phá gió sư Buồi Hèn’, ‘Đường Ham sư thái’, ‘Học... giả Nghiễn Đút Xen’ (và đồng bọn), ‘đại đút Thích Nhừ Tật’ hay mới đây là ‘thằng Đao - Kiều Rừng Dài’ (và ‘Cà khịa đại hiệp Trần Lọ Riêng’)... là các chuyên gia vô tình hay cố ý hủy diệt tiếng Việt - làm đồ ‘gù lưng’, đưa dân tộc Việt đi... thụt lùi về cái thời... ‘Con Kong ở đảo Đầu Lâu’!...

Và vài ‘Truyện cười về tiếng Việt không dấu’ chôm trên ‘1khotruyen-wap-sh’ và ‘vnexpress-net’:

-‘Em noi that ma, cu to nhu anh thi em nao cha thich’!... ‘Bo ve ngay, me dang om mot thang nam tren giuong’!... ‘Em voi me vua cai lon voi nhau, buc minh qua’ – ‘Cai lon gi the?!’..., hay:

-‘Tuan truoc hai dua minh lam, em bi co mang’!... ‘Con bo thi luoi lam, duoc may cai la nam uon ra’!..., ‘Em dang coi quan, anh mua bao den ngay’..., và buồn cười nhất là ‘Em dang om hai thang met lam’! (H.2)...

Hahaha... Tùy, ai muốn dịch sang ‘tiếng Việt’ như thế nào thì tùy!, hehe...

***

Quay lại chuyện ‘Có kẻ định... hủy diệt tiếng Việt’... Chưa kể cái vụ ‘Zaor gand dayy coj motf virus ratb hot/Teny cuaz em ayb Corona/Em tuk dauy: Qey cuaz em ov Vus Hanj’* (1), hahaha, đố ai dịch sang tiếng Việt được?...; 

còn có vụ ‘Căm năm coq kõi qười ta/Cữ tài cữ mện' xéo là gét n'au/Cải kua một kuộk bể zâu/N'ữq diều côq wấy mà dau dớn lòq’ (2), mà thoạt đọc, tôi tưởng là:

-Căm ‘nam’ (nên) cô cỡi người ta

Hửi tay hửi miệng... xéo là... ghẹ nhau

Cẳng cua một cuộc bể đầu

Những điều cô quậy làm đau đớn... lòn! (H.3)

Trong đó, ‘căm nam’ là căm ghét đàn ông, ‘xéo’ là mần kiểu xéo xéo ‘6-9’, 'ghẹ' là con... ghẹ, ‘cẳng cua’ là cẳng dài, còn ‘quậy’ là... wầm!, hehe...

Và trong đó, đoạn (1) là của tên Hot boy gọi là ‘Thằng Đao’, đoạn (2) là của tên Hot Già gân Buồi Hèn, mà cả hai có thể là đồ... Hot dog!, tức có thể là đồ xúc xích hay đồ có trym bị ‘gù’ như cục... xúc xích!

H...ết.

---------

Chú dẫn:

1.       Có hàng ngàn từ Việt-Pháp: ‘Ngôn ngữ Sài Gòn xưa vay mượn từ tiếng Pháp’ (Nguyễn Ngọc Chính), xem tại: https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3123601834371248&id=100001643878327

2.       ‘Dịch’ (Bùi Giáng, trích Thi ca tư tưởng):  https://www.facebook.com/permalink.php?story_fbid=3124239254307506&id=100001643878327

3.       Zaor gand dayy coj motf virus ratb hot... Dạo gần đây, có một virus rất hot, tên của em ấy Corona. Em từ đâu? Quê của em ở Vũ Hán... (Ghen Cô Vy): https://www.youtube.com/watch?v=BtulL3oArQw