1023. Sự thật, sự giả và... Luật cắt mạng (Sưu tầm và lời bình)

"...Khi còn non trẻ, tôi luôn tin vào giá trị của sự thật. Tôi tin cuộc sống này chỉ có thể tồn tại khi sự thật được nhìn nhận. Sự thật làm người ta có đủ dũng khí nhìn lại thiếu sót của mình, sự thật làm người ta đủ bao dung khi nhìn thấy lỗi lầm của người khác, sự thật làm người ta không phải tự gian dối, lừa phỉnh chính mình, để nghênh ngang bước hoài trong bóng tối… mà cứ ngỡ đang bước trong ánh hào quang chói lòa. Rồi cuộc đời cũng chỉ cho tôi rằng, đôi lúc tin vào sự thật quá lại là tự hại mình, rằng cái điều khó nghe nhất, khó nói ra nhất… lại chính là sự thật và rằng cái giá trị của sự thật bây giờ mong manh giữa đôi bờ thực ảo. Từ đó tôi ngại ngần hơn khi tin vào mọi điều được nhìn thấy, được nghe thấy. Sự thật bây giờ chỉ như một tiếng cười khẽ vu vơ, sự thật ngủ quên đâu đó giữa cuộc đời… Nhưng tôi vẫn tin rằng, cuộc đời sẽ trong trẻo hơn khi sự thật thức giấc…" (CUỘC ĐỜI DẠY TÔI RẰNG...)

---------

Tôi chép lại đoạn này từ một ‘tiểu sư muội’ ở trên Phây...

...Ánh sáng mặt trời mà ta thấy đã bị khúc xạ nhiều lần qua mấy tầng mây, chứ ta không thấy được ánh sáng ‘chính hiệu’... Sự thật mà ta thấy, mà ta cho là sự thật, thì đa phần là đã bị ‘tà hóa’ hay ‘4T’ qua bao nhiêu tầng che đậy, và do đó, tuyệt đại đa số cái mà ta thấy đều là ‘sự giả’!... Ông Krishnamurti* cho rằng và cũng là ý chính: ‘Con người chỉ lượm được một mảnh nhỏ của sự thật’ và do đó nó không phải là sự thật, vì ‘một nửa của sự thật vẫn không phải là sự thật’!... Tôi lại nhớ người Tàu có dùng từ ‘vô môn quan’ để chỉ việc ‘không có đường vào chân lý’, mà phương Tây gọi là ‘truth is pathless land’...

...Tại Tử Cấm Thành, ...tôi có nghe mấy người đi Tàu nói về mạng Weibo:

- 'Bên này người ta KHÔNG CHO DÙNG FACEBOOK'... ‘WEIBO là một trong những trang web phổ biến nhất ở TQ, với trên 30% người dùng’, như ta dùng fb, youtube thì họ dùng WeChat và Laiwang… Từ năm 1997, họ bắt đầu kiểm duyệt Internet với chiến dịch được Wired gọi là ‘Phòng Hỏa Trường Thành* - THE GREAT FIREWALL (HÌNH 1) - một cách chơi chữ từ Vạn Lý Trường Thành - The Great Wall'... (Trích nhật ký ngày 1/10/2017).

Tôi cũng lường được là ở bên đó người ta chỉ biết được cái gì mà ‘trển’ cho biết, tức là chỉ biết được một phần nhỏ sự thật của trong nước và thế giới mà thôi, vì thế, những thông tin về ‘Thôn An Miên’, ‘La Hiểu Bưu’, ‘Lưu Á Châu’, ‘Vi Khả Nhương’, ‘Hong Chi Phoàng’, ‘Tiểu Hải’ (xem dưới)... đều bị ‘cắt’, trong đó, về vụ ‘Thôn An Miên 1989’ nghe nói là có khoảng 8000 người bị... sát (!), thì Thiên triều nói là ‘ở đây không có chuyện gì xảy ra và chả có ai bị đàn áp cả’ (!), hay vụ ‘Chiến tranh biên giới Việt-Trung 1979-1989’ thì người ta chỉ nói lớt phớt có... 11 dòng!

Ngắn gọn, tất cả các thông tin trên hay các chú dẫn bên dưới là tôi biết được từ Google/Facebook, thậm chí có thể kiểm tra ngay tại bên TQ... Nếu không có Google/Facebook thì tôi cũng ‘mù’ thông tin, và do đó không viết được các bài này đâu! Nếu không có Google/Facebook thì con cháu chúng ta chả bao giờ biết được sự thật, trừ phi... Nếu không có Google/Facebook thì ước mơ có một Singapore, Hồng Kông, Thung lũng Silicon, Dubai* hay Paris gì gì đó... cũng chỉ là ‘chém gió’ mà thôi!... Vâng, ‘thiên đường không có chỗ cho sự run rẩy’ mà sẽ dẫn đến chỗ ngược lại - nếu người ta cương quyết cho chúng ta xem phim 0.4 - ‘Con Kong ở đảo Đầu Lâu’!...

*

Dưới đây là một bài viết hay... nhất về Luật ANM của một cây bút TQ:

TỰ DO KIỂU TRUNG QUỐC

TG: Tiểu Hải

Mấy năm trước, một tay kỳ cựu trong giới công nghệ nói với tôi: Có lẽ thế hệ sau 90, 95 sẽ không còn biết Google là cái gì. Khi ấy tôi nghĩ đây là chuyện hài hước nhất trên đời. Google, công cụ tìm kiếm hữu ích và mạnh mẽ nhất trên Internet, thế hệ người TQ mới, những người sống không thể thiếu Internet, làm sao có thể không biết đến Google? (HÌNH 2). Nhưng đến hôm nay, tôi buộc phải nín cười. Bởi vì cái điều tôi tin rằng không bao giờ có thể xảy ra ấy, dần trở thành sự thật.

Không còn ai ở TQ quan tâm đến Google nữa, người ta bằng lòng với cái gọi là baidu-com. Không có nó cũng chẳng chết ai. Mọi người vẫn vui vẻ lướt Weibo, Wechat, nghe nhạc, xem chương trình giải trí. Đối với những người chưa bao giờ sử dụng Google, thiếu công cụ tìm kiếm này cũng chẳng ảnh hưởng gì đến cuộc sống của họ.

Nhiều năm trước, ở TQ chúng ta vẫn có thể đăng nhập Facebook. Thực ra Facebook cũng nhàm chán như mạng xã hội xiaonei-com của chúng ta vậy. Nhưng ở đó, chúng ta biết được cuộc sống của người nước ngoài ra sao, có thể dễ dàng thăm hỏi bạn bè ở cách xa hàng vạn km. Có thể đọc rất nhiều trang mạng thú vị mà nếu lên Xiaonei bạn hầu như không bao giờ đọc được. Bạn viết bình luận bằng tiếng Trung, những người comment ngay dưới dòng comment của bạn có thể là một anh chàng người Đài, hoặc người HongKong lạ hoắc nào đó. Bạn viết bình luận bằng tiếng Anh, chưa biết chừng một anh chàng người Bắc Âu, tiếng Anh dở tệ nào đó sẽ nhảy vào bắt chuyện với bạn. Bạn có cảm giác thế giới rộng lớn bỗng nhiên thu nhỏ lại, thành cái làng mà bạn đang sống, bạn chưa kịp thò chân ra khỏi cửa, thì hàng xóm đã đẩy cửa bước vào nhà bạn.

Rồi, ở TQ không còn Facebook nữa (HÌNH 3). Lúc đầu, sự mất tích của mạng xã hội này khiến vô số người bất bình. Nhưng sau đó, tiếng nói bất bình phẫn nộ dần tan biến.

Nhiều năm trước, người TQ cũng có thể đăng nhập Twitter. Thực ra Twitter cũng na ná Weibo của chúng ta, nơi mà những dòng tin tức chảy trôi không ngừng, ngồi cả ngày chưa chắc đọc được tin tức gì hay ho hữu dụng. Nhưng chí ít ngay lập tức bạn có thể có được tin tức nóng hổi mà bạn muốn biết. Bạn nhanh chóng biết được điều gì đang “hot” trên thế giới, mà không cần thao tác mấy thứ phức tạp như: copy nội dung, dịch nghĩa, forward, chia đoạn, lấy ý chính, loạn hết cả. Bạn sẽ được biết sự thật, sự thật 100%, chưa qua “gia công” tô hồng bôi đen một cách hoặc vô tình hoặc cố ý như trên Weibo.

Sau đó, Twitter không còn nữa. Đầu tiên là phiên bản chính, rồi đến các phiên bản mô phỏng, rồi mô phỏng của mô phỏng. Bây giờ chỉ còn lại cái bắt chước của cái bắt chước của cái bắt chước, chính là cái mà giờ đây, mỗi ngày bạn chỉ toàn nhìn thấy vô số quảng cáo trên đó.

Nhiều năm trước, chúng ta cũng có thể lên Youtube. Có người cho rằng Youtube là Youku quy mô lớn. Năm ấy, có người mạnh miệng tuyên bố: Không có Youtube cũng không sao, TQ sẽ nhanh chóng phát triển Youku vượt xa Youtube. Thế mà bao năm trôi qua, mạng Youku vẫn lag dữ dội như vậy, nội dung vẫn rác rưởi như vậy, bản quyền bị ăn cắp, nhạc bị đạo, video clip vẫn nghèo nàn tẻ nhạt đáng thương như vậy. Trên youtube bạn sẽ được xem những nghệ sỹ tài hoa nhất thế giới trình diễn, những clip hài hước nhất, những sáng tạo đỉnh cao, những bản nhạc lay động, những khoảnh khắc tuyệt vời. Còn trên Youku, bạn muốn xem 1 phút clip thì trước tiên phải xem nửa phút quảng cáo.

Và, đúng rồi, còn Instagram. Nhiều người cho rằng Instagram na ná QQ. Nhưng ở đó, tôi follow hơn 600 nghệ sỹ nhiếp ảnh, họ đều là những nhà nhiếp ảnh, ký giả xuất sắc nhất thế giới. Mỗi ngày chiêm ngưỡng tác phẩm của họ, mỗi ngày tôi cảm thấy hạnh phúc vô bờ. Cảm giác hạnh phúc lâng lâng của người được đi du lịch tại chỗ. Ở đó tôi kết bạn với một anh chàng người Nhật điển trai rất thích selfie, một bác người Hàn hay uống rượu, một ông cụ người Mỹ 10 năm trước từng đến TQ và nhiệt tình bấm like, viết comment trên mỗi bức ảnh chụp Tử Cấm Thành mà tôi post trên Instagram, một cô bạn người Nga xinh đẹp tuyệt trần. Tôi hầu như không trao đổi nhiều được với họ, vì những trở ngại về ngôn ngữ. Nhưng chỉ cần một vài câu chữ đơn giản, chúng tôi hiểu được thiện ý của nhau, thiện cảm dành cho nhau. Cảm giác ấy, đôi khi còn hưng phấn hơn cả niềm vui gặp mặt những người bạn lâu năm. Bởi vì đó là quá trình giao lưu hoàn toàn tự do của con người thuộc các dân tộc khác nhau trên toàn thế giới. Quá trình ấy thật sự thần kỳ, vô cùng kỳ diệu.

Nhưng giờ đây, nó không còn nữa bởi vì, bạn gõ một từ đặc biệt nào đó trong một thời điểm đặc biệt nào đó, bạn sẽ chỉ tìm thấy những bức ảnh mặc định. Mặc dù những người tìm kiếm kiểu này không nhiều, mặc dù dẫu có nhận ra điều gì khác lạ nhưng nhiều người chẳng bận tâm, họ không như tôi, cảm thấy trời đất tối sầm, rồi chợt lóe sáng, rồi trời sập. Chúng đã thật sự biến mất.

Instagram đã biến mất như thế, Google đã biến mất như thế, Twitter cũng biến mất như thế, Facebook cũng vậy. Không biết người nào, ở đâu, đã nói gì, và ra nghị quyết thế nào, khiến cho hàng tỷ người giống tôi đây lâm vào tình cảnh hệt như “Gotham trên đảo hoang”, chứng kiến từng cây cầu bị bom phá, bị bom phá, lại bị bom phá. Sau rốt, không còn gì nữa cả.

Tôi thường cảm thấy rất bi ai, vô cùng bi ai. Một người tôi không quen, không biết, có thể là một nhóm nào đó đang không ngừng tước đoạt mọi thứ xung quanh tôi, mà tôi thì hoàn toàn bất lực. Tôi oán trách, nhưng họ không nghe thấy, không ai nghe thấy. Tôi tức tối gào lên, phần lớn những người xung quanh tôi đều nhìn tôi như nhìn một kẻ điên. Tôi đau đớn thét lên, tiếng thét của tôi bị chắn bởi bức tường dày cộm, đen đúa. Tiếng kêu thét của tôi trở nên yếu ớt, chẳng truyền đi được bao xa, rồi nó biến mất hệt như những thứ mà tôi bị tước đoạt, bị đánh cắp. Tôi không thấy nó nữa, như thể nó chưa từng tồn tại.

Ai thèm quan tâm đến những thứ vốn chưa từng tồn tại? Những kẻ hậu sinh làm sao thấu hiểu nỗi bi ai của những người từng có được, rồi bị tước đoạt trắng trợn. Tôi từng có tất cả, tôi từng có cả thế giới. Tôi từng được hít hà bầu không khí tự do và uống dòng nước tự do mát lành trên mảnh đất này. Nhưng rồi trong dòng đời dằng dặc bất tận, sinh mệnh tự do của tôi bị giết chết từng chút một, bị khai tử một cách bất thình lình. Nhưng tôi vẫn có cảm giác chúng đang thoi thóp, như thể chúng đang chết dần chết mòn.
Rồi thì cuối cùng chúng cũng chết thật. Và, cùng với cái chết của chúng, ngày càng nhiều chuyện xảy ra, chậm rãi thôi, lặng lẽ thôi, hầu như không ai phát giác ra. Nhưng đúng là chúng đang diễn ra.
Không có Google thì dùng Baidu, có sao đâu? Nhưng một vài kết quả tìm kiếm càng ngày càng bị đẩy lùi về những trang sau, càng ngày càng lùi về sau, và rồi biến mất. Như thể kết quả đó vốn dĩ không hề được tìm thấy vậy.

Không có Facebook thì dùng Xiaonei, có sao đâu? Nhưng những bài viết mà bạn chỉ có thể post trên Facebook sẽ nhanh chóng biến mất trên Xiaonei. Tiếp theo đó, trang xiaonei-com biến thành trang renren-com, chủ đề trên trang này trở thành những chủ đề đại chúng. Mọi người tranh nhau xem bói, tìm hiểu đời tư của người nổi tiếng, chuyện phiếm, nghe nhạc. Không ai bận tâm thứ gì đó đã biến mất, bởi dù sao thì sự tồn tại của thứ đó vốn dĩ rất mờ nhạt.

Không có Youtube thì dùng Youku, có sao đâu? Nhưng lên Youku, bạn thường “được” xem những clip đạo rẻ tiền, và người ăn cắp thì dương dương tự đắc, tự cho mình là tài ba, như thể cái ý tưởng ấy vốn dĩ là của anh ta vậy. Bạn xem và bạn không khỏi giật mình kinh ngạc, sao anh ta có thể làm được như thế nhỉ! Ăn cắp sáng tạo quá! Nhưng bạn đâu biết rằng, bạn có suy nghĩ như thế là vì bạn không hề biết trên đời còn có một trang mạng tên Youtube.

Không có Twitter thì dùng Weibo, có sao đâu? Nhưng khi bạn muốn biết chuyện gì đang xảy ra gần đây, bạn miệt mài tìm kiếm, nhưng càng tìm thì kết quả sau đây hiện ra càng rõ nét: “Theo quy định của pháp luật, kết quả tìm kiếm không được phép hiển thị”. Lâu dần, bạn nghĩ, dù sao biết được tin tức ấy cũng chẳng để làm gì, thôi thì chẳng tìm nữa, chẳng cần nữa.

Và thế là, từng cánh cửa cứ lần lượt bị đóng sập lại. Hôm nay, ở Trung Quốc bạn mở trang worldjournal-com, bạn không thấy nó đâu. Ngày mai, trang web mà kiến trúc sư số một thế giới chia sẻ với bạn đọc cũng biến mất. Đầu tiên là tốc độ load rất chậm, rất rùa, sau đó thì hoàn toàn mất hút. Vài hôm nữa, trang tin tức mà trước đó bạn vẫn vào đọc một số bài viết đều đặn mỗi ngày bỗng mất tăm. Những trang viết độc đáo, xuất sắc đó chỉ hiển thị mấy dòng chữ: Không thể hiển thị. Vài tháng nữa, mạng đại học bị đóng cửa, website nhiếp ảnh bị đóng cửa, thậm chí trang tìm kiếm bằng tiếng Nhật của Baidu cũng không còn.

Tiếp đó, trang truyện tranh biến mất, tiếp đó, trang phim hoạt hình không còn. Tiếp đó, trang phim Mỹ đóng cửa, ngay cả trang download phim Mỹ cũng cũng cũng cũng… hoàn toàn biến mất. Tôn trọng bản gốc, bảo vệ bản quyền ư. Thôi được, vậy thì vì sao, ngay cả trang web chia sẻ sub cũng không còn???

Từng ngọn đèn bị dập tắt. Nguồn sáng chiếu rọi từ bốn phương biến mất. Thế giới đa sắc màu, tươi đẹp rực rỡ của chúng ta bỗng chốc biến thành một màu đen thê thảm. (HÌNH 4)

Trời tối rồi à, thế thì đi ngủ thôi. Cầu cho cơn say này kéo dài mãi mãi, khỏi phải tỉnh lại.

“Vương triều từ đây vững chắc
Giang sơn từ đây thái bình.”

© Dịch từ một bài viết của một tác giả nickname là Tiểu Hải, người TQ. Nguồn: VietFact - Người Trẻ Nhìn.

https://www.danluan.org/tin-tuc/20180612/tu-do-kieu-trung-quoc

***

Còn gì nữa?... Trên thế giới đang có 3 chuyện hot... nhất: Cuộc họp thượng đỉnh Trump - Kim*, Vụ Khu đặc/Luật cắt mạng* và vụ Bình Thuận* (HÌNH 5), và mặc dù chuyện Họp thượng đỉnh này rất ‘hot’, nhưng tôi vẫn quan tâm đến chuyện VN hơn.

Người Tàu có nói ‘mục hạ vô nhân’ là ‘xem dưới mắt không có người’ để chỉ mấy tay ‘Đại Đại’ ngồi chàng hảng giơ háng trên ghế rồng - đem con mắt hí hí lộ tí tròng trắng dã như cá chết mà... nhìn thiên hạ, chẳng hạn như tay Quan Công hay hiện nay là Luyện Đại Đại...

Phải nói thẳng là người Việt mình, kể cả tôi... Dân thì thích đàn đúm nơi quán cà, bàn trà, bàn nhậu (uống mỗi năm 4 tỉ lít bia-rượu!) từ ngày này qua tháng nọ - cả đời, chém gió đủ thứ chuyện trên trời dưới đất, cho đó là ‘đúng’ và tự cho mình là ‘trí tuệ’! Quan thì thuộc loại ‘biểu đại’ (trển biểu thì làm đại!), suốt ngày đi... ‘buôn lá chít’, rồi tự cho mình là ‘đỉnh của đỉnh’!, rồi một ngày nọ nổi hứng ban hành cái ‘nuật khu đặc’ và ‘cắt mạng’ - lấy lưới trùm miệng dân để... đánh cá! (HÌNH 6)... 'Không thể vượt qua được thế lực của những kẻ ngu dốt, vì chúng quá... ngu', à quên, quá đông (Einstein), hehe... Vậy thì hãy chấp nhận... số phận đê!

Rồi một ngày nào đó, lịch sử Lạ viết:

- Hạ mục vô... Việt.

...Nhưng trước hết, World Cup 2018 đã đến!, quên đi vụ ‘Cắc chú Ba Tàu, thằng nào cũng như thằng nấy. Thằng nào không giấy, đá cho nó bay về Tàu’, không quan tâm đến khựa ( = bẩn)..., ta hãy đi rửa tay và chuẩn bị ‘8 chữ S’:

- Sửa soạn, sạch sẽ, sẵn sàng, sung... sướng.

H...ết.

---------

Chú dẫn:

1.       Dubai: ...Tôi còn phát hiện ra ở Dubai: lương của người nghèo nhất là 3000 đô/tháng! ( # 69 triệu đồng VN); cái mà ‘Minh Béo’ gọi là ‘siêu xe’ thì ở đây hầu như mọi thường dân đều có!; tuyệt đại đa số người dân không phải đóng thuế!; tức cười nhất là người mặc veston, đeo cà-ra-vát, mang giáy láng coóng, cầm cái xanh-tô-nai to tổ bố... là kẻ làm thuê, còn mấy người mặc áo quần bình thường (áo xống) lại là ông chủ!...; và thông tin mới nhất là ‘Con đường tơ lụa’ thực ra không phải là ‘Con đường tơ lụa Tê Cu’..., xem thêm: http://nhagomlabang.blogspot.com/2018/05/1016-nuoc-giau-nhat-gioi-thu-gian.html

2.       Krishnamurti: ‘Ngươi yên tâm đi, con người chỉ tìm được một mảnh nhỏ của chân lý, rồi tưởng nó là vĩ đại, rồi biến nó thành chân lý phổ quát cho toàn thể nhân loại, nó sẽ hình thành (những) thứ ‘định kiến’ mà làm cho họ ngu muội hơn, nên họ sẽ trở thành nô lệ cho cái thứ ‘định kiến ảo’ mà họ tưởng là đúng đó, vì thế mà ta suốt đời ngự trị loài người, ha..ha..ha…’, con quỷ nói. Xem thêm: http://nhagomlabang.blogspot.com/2017/05/933-toi-hieu-tay-krishnamurti-ke-chuyen.html

3.       Lãnh đạo thế giới ca ngợi cuộc gặp thượng đỉnh Trump - Kim, xem thêm: https://vietnammoi.vn/ong-duong-trung-quoc-nen-cong-khai-nut-bam-cua-dai-bieu-quoc-hoi-110032.html

4.       ‘Luật cắt mạng’: Tiếng Êđê ‘pok er’, ‘nhia er’ là ‘mở nước’, ‘cắt/tắt nước’..., cũng như on/off trong tiếng Anh, vì thế tôi gọi đùa là ‘OFF-INTERNET LAW’, hehe...

5.       Phòng hỏa trường thành (Great Firewall), xem thêm: http://nhagomlabang.blogspot.com/2017/10/1007-toi-i-kiem-tra-trung-quoc-1-ghi.html

6.       ‘Thiên đường không có chỗ cho sự run rẩy’ là một bài viết về trận đại bại 1-3 của Liverpool trước Real Madrid vào rạng sáng ngày 27/5/2018 (Chung kết Champions League), bởi họ đã ‘run rẩy’ do ‘thiếu thủ lĩnh đích thực’, do đó dần ‘mất tự tin' và 'để mất thế trận’ trước địch thủ...

7.       Toàn văn tuyên bố chung Trump-Kim: Gồm 4 điểm chính: 1) thiết lập mối quan hệ mới giữa hai nước "vì hòa bình và thịnh vượng của người dân", 2) nỗ lực xây dựng hòa bình lâu dài trên bán đảo Triều Tiên, 3) tái khẳng định cam kết trong Tuyên bố Panmunjom giữa Hàn Quốc và Triều Tiên hôm 27/4 và 4) thúc đẩy công tác tìm kiếm hài cốt các tù binh chiến tranh... Xem tại: https://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/toan-van-tuyen-bo-chung-giua-trump-va-kim-jong-un-3762549.html

8.       Về luật ANM: Tôi là một trong 15 người bỏ phiếu không tán thành thông qua dự thảo Luật ANM. Vì sao như vậy?... Mạng là môi trường toàn cầu và chúng ta đang thừa hưởng thành quả công nghệ của nhân loại. Việc quản lý và làm luật phải làm sao để phù hợp thực tiễn, để người dân được hưởng thành tựu đó, bởi nội dung này gắn với các quyền rất quan trọng của công dân đã được quy định bởi Hiến pháp. Hơn nữa, chúng ta phải có bước đi thích hợp để giữ được các cam kết trong quá trình hội nhập quốc tế. Luật nào cũng có đời sống của nó. Công nghệ đang phát triển và thay đổi từng ngày, từng giờ... Đừng vì một số người làm bậy mà tiếp cận vấn đề theo hướng khiến ảnh hưởng đến tất cả mọi người trên mạng... (Dương Trung Quốc). Xem thêm: https://vietnammoi.vn/ong-duong-trung-quoc-nen-cong-khai-nut-bam-cua-dai-bieu-quoc-hoi-110032.html

9.       Vụ Bình Thuận: Tôi xem kỹ lại các clip/hình về vụ Bình Thuận thì thấy nó không chỉ đơn giản là một cuộc bạo động, mà là... ‘chiến tranh’!... Nhiều người dân nói là do khổ sở quá/bị kìm nén quá (too much) bởi các ‘khu đặc’ của TQ (nhà máy nhiệt điện Vĩnh Tân...) và từ việc đánh bắt cá ngoài ngư trường Biển Đông, nên họ căm thù TQ. Thế nhưng tại sao họ lại phải chiến đấu ‘một mất một còn’ với người mình (CSCĐ...)?... Tại sao họ không để dành ‘ý chí căm thù’ đó để sau này đánh Tàu?... Phải chăng người dân đã bị rơi vào các đgl ‘học thuyết âm mưu’?... (Trích Hồi ký ngày 12/6/2018)