427. Tình hình học môn Sử của thế hệ trẻ

Bài này LB viết cách đây mấy hôm, tối nay mới xem lại, và được viết theo lối tản mạn.

*

Rất không may, đa số những người mà LB gặp đều tự xưng là ‘tài giỏi’, nhưng đến khi LB có việc cần hỏi thì chả có ai biết gì chính xác hết. Ví dụ:

-Cleopatra là người nước nào? Trả lời: ‘Nước Ý’ (Nam mô a di thò phò!)

-Phim nào nói có người vì mỹ nhân mà hy sinh giang san? Trả lời: ‘Truyền thuyết một vì vua’ (Nam mô a di thò phò!)

-Phạm Công Thiện như thế nào? Trả lời: ‘Nói xàm’ (Nam mô a di thò phò!)
-Hạ Cơ là ai? Trả lời: 'Ai?' (Nam mô a di thò phò!)…

*

Tháng trước, báo Tuổi Trẻ có đăng bài nói là kỳ thi đại học vừa qua, có hàng ngàn bài thi Toán và Sử bị điểm 0 (điểm liệt), trong đó có bài thi Sử viết dài đến… 10 trang mà vẫn bị điểm 0. Không đi sâu vào chi tiết này, LB chỉ nhận thấy rằng tình hình học môn Sử (hay ‘tư duy Toán học’) của thế hệ trẻ là ‘rất có vấn đề’.

*

LB cũng nhận thấy rằng các nguồn tin trên mạng rất có vấn đề. Có thể chấp nhận nếu nguồn tin là có thật, rồi người ta - tùy theo quan điểm của mình - mà thêm bớt nhiều hay ít. Nhưng không thể chấp nhận nếu ai đó dựng lên một nguồn tin không có thật, vì điều đó sẽ bất lợi cho những học sinh/người nghiên cứu, đặc biệt là gây mất niềm tin.

*

Nói rộng thêm, ở quán cà phê, LB có gặp 10 người thì hết 9 người không biết gì hết về: Kinh Dịch là gì? Thiền là gì? hay Nick Vujicic vừa rồi đến VN ý nói cái gì?... Thực ra, mọi thứ triết lý đều được xây dựng trên một nền tảng chung là ‘tự nhiên’ và ‘biến đổi’, dưới đây LB nói chút chút cho vui thôi nghen, các bạn có thể tham khảo các bài viết chi tiết, đường dẫn cho ở bên dưới.

*

Kinh Dịch mô tả sự biến đổi của thế giới tự nhiên (kể cả con người) thông qua mô hình thái cực âm dương rồi sau đó người ta chi tiết hóa mô hình này. Điều này cũng có nghĩa là một ai đó cũng có thể mô tả sự biến đổi của thế giới tự nhiên bằng các mô hình khác như: Mô hình ‘âm dương - tam tài - ngũ hành’ của VN (thời Bách Việt, thế kỷ thứ 24 TCN, mà chưa được chi tiết hóa), Thuyết vạn vật hấp dẫn của Newton, Bảng phân loại tuần hoàn Mendeleev, Thuyết tương đối của Einstein, Cấu hình nguyên tử của Bohr/Rutherford, Cơ học lượng tử của Schrodinger, Sơ đồ Gen (được Bill Clinton và Tony Blair công bố ngày 26/6/2000), mà có rất nhiều người Tây làm nên sự nghiệp vĩ đại mà hoàn toàn không hề biết đến Kinh Dịch (Steve Jobs, Bill Gates, Obama, hay Putin…). Và sở dĩ ta không hiểu được mô hình của Kinh Dịch là vì nó dùng từ Hán Việt quá nhiều và bị người đời thần thánh hóa đến… vô cùng!

*

Thiền nói chung là trạng thái tĩnh lặng/tự nhiên của sự vật, nói riêng là trạng thái của một người đã thoát khỏi sự nhiễu loạn của thực tại mà trở về với thiên tính vô ưu/‘tự do, tự tại’ của mình, trong đó yoga (hay tọa thiền, luyện khí công/Thái cực quyền…) là một trong các phương thức, mà ngày xưa có 1 triết gia Ấn gọi một cách dễ hiểu là Mantra với ‘Man = trí tuệ' và ‘Tra = giải thoát’. Thiền được các thiền sư khái quát hóa nên các đời sống tâm linh cao hơn như sự ‘vĩnh hằng’ hay ‘bất tử’, nhưng dường như chúng rất xa lạ với các phàm nhân thực tế như chúng ta. Và lý do mà ‘thiền’ khó hiểu cũng bởi vì nó đã bị các tác giả viết dưới dạng văn thần thánh.

*

Nick Vujicic có thể là người kế thừa rất tốt cái được gọi là học thuyết ‘cá thể kỳ diệu’: ‘nếu bạn không được tạo hóa ban cho điều kỳ diệu thì hãy tự tạo nên điều kỳ diệu’ mà một trong những luật cơ bản của nó là ‘hãy yêu thương con người/sinh linh và hãy tạo ra sự khác biệt ngay từ bây giờ’, và ngược lại với điều kỳ diệu là ‘kẻ khuyết tật là kẻ đã đánh mất niềm tin’. Và sở dĩ quan điểm của anh hơi bị khó hiểu là vì nó không được ta làm công tác PR tiếp theo, và có lẽ vì nó có ít nhiều yếu tố thần học trong đó (!), tuy nhiên, nó rất nhân bản và rất hữu ích, đặc biệt là cho thế hệ trẻ và những kẻ bi quan…

*

Trong bài viết ‘Giải mã những nghi vấn về cuộc đời Thái hậu Dương Vân Nga’, bạn Huy Thanh có chứng minh (bằng số học) rằng Dương Vân Nga chỉ là ‘hoàng-hậu-2-triều’ thôi, 

nghiên cứu nhỏ này của blogger Huy Thanh rất đáng khuyến khích.

Cùng quan điểm với bạn Huy Thanh, sau đó LB có viết: ‘Có truyền thuyết nhân gian cho rằng Dương Vân Nga là hoàng hậu của Nam sách vương Ngô Xương Văn (trước khi lấy Đinh Bộ Lĩnh, rồi Lê Hoàn): Nếu nàng lấy Ngô Xương Văn thật sớm, năm 942 (khi y được nhận là con nuôi của Dương Tam Kha) thì nàng chưa ra đời (nàng sinh năm 952). Còn nếu lịch sử bí quá mà ‘ép’ nàng lấy Ngô Xương Văn khi y chết (năm 965) thì nàng mới 13 tuổi: nàng không thể là hoàng hậu vài năm ‘trước đó’ được, nên truyền thuyết này là hoàn toàn sai’.

*

Nhiều người đã biết rằng Nguyễn Huệ chết ngày 16/9/1792 (thọ 39 tuổi) vì bị ‘xuất huyết não dưới màng nhện’, nhưng một số blogger không tin vậy (mà cho là vua Càn Long đã bỏ thuốc độc vào chiếc áo hoàng bào để tặng cho Nguyễn Huệ). Ngược lại, đối với cái chết của Lý Tiểu Long vào ngày 20/7/1973 (thọ 32 tuổi) do ‘chứng phù não’, cho đến nay, các nhà khoa học Nga và Mỹ ở các Viện nghiên cứu võ thuật không cho là như vậy, và họ đang tiếp tục nghiên cứu…

Ngoài ra, vừa rồi mình có xem phim 'bom tấn!' của VN là ‘Võ lâm truyền kỳ’ (diễn viên Huyền Linh, Hoài Linh, Đan Trường, Kim Thư, Vũ Thu Phương…) ý nói rằng cuộc chiến trong thế giới ảo cũng giống như trong thế giới thực, rồi cuối phim, mình bỗng thấy Đan Trường cưỡi ngựa với người yêu và hô to lên đại khái là ‘tất cả vì một nước Đại Việt hùng mạnh’!!! (mình không thấy bài bình luận nào trên mạng nói rằng câu ‘định hướng’ này sẽ tạo thêm ý nghĩa thực tế gì cho người xem).

*

Ta thường có cố tật là thừa nhận các sử liệu trên mạng/trong sách là đúng (như cuốn từ điển Anh-Việt vậy!), trên thực tế, mình hiếm thấy học sinh nào mà có ít nhiều sáng tạo trong sử (hay văn).

Thiết nghĩ, ta hãy khoan vội chấp nhận nó, mà hãy lật ngược vấn đề:

-ai đã tạo nên thông tin đó, vì mục đích gì?

-có gì đáng nghi ngờ không?

-nguồn gốc thông tin từ đâu?

-có đủ bằng chứng không?

-ai ủng hộ/phản đối?

-kiểm tra lại rất nhiều lần trước khi đi đến kết luận,

-đừng để ‘cái tôi’ lấn chiếm hết chân lý…

Và thiết nghĩ, việc trả lời ‘đại’ do không rõ về Sử hay việc học thuộc lòng môn Sử để lấy… ‘điểm’ thì thật là nguy hiểm.

----------------

Các entry có liên quan:

Dương Vân Nga http://nhagomlabang.blogspot.com/2013/08/421-cai-nhin-lich-su-va-vu-thai-hau.html

Kinh Dịch http://nhagomlabang.blogspot.com/2013/01/305-ngo-ngang-buoc-chan-vao-kinh-dich.html

Nick Vujicic http://nhagomlabang.blogspot.com/2013/05/363-ung-bao-gio-tu-bo-khat-vong-never.html

Phạm Công Thiện http://nhagomlabang.blogspot.com/2012/10/257-pham-cong-thien-anh-la-ai.html

Thiền là gì? http://nhagomlabang.blogspot.com/2013/06/389-ong-y-co-nguyen-vong-muon-hoc-than.html