364. Nick Vujicic và sự thay đổi số phận của mỗi cá thể

Thực ra, bài này mình muốn viết về “phương pháp thâm nhập thế giới trí tuệ”, nhưng mình phải viết trong ngoặc kép, vì sẽ có người thắc mắc là ‘anh là ai mà dám nói về trí tuệ?’, vâng, mình không dám, híc.. híc…, nhưng tại sao ta lại không có quyền nói về trí tuệ, và vậy thì ai mới có quyền nói!

*

Trước tiên, mình xin nói đến chuyện xảy ra ngay trong ngày 24/5/2013, mình xin chép lại một ghi nhận sau đây:

"Tối nay, 23/5/2013, chúng tôi vô tình được xem tiếp truyền hình trực tiếp về 'Nick' trên kênh VTV6, ban đầu là phần diễn thuyết về những khó khăn trong cuộc đời anh và anh đã vượt qua như thế nào, và anh còn nói cảm tưởng của anh về đất nước và con người VN - thông qua các ví dụ cụ thể, sinh động và đầy tính giáo dục/triết lý - khoảng từ 8g đến 9g45, sau đó là phần 'Q & A' (hỏi và trả lời), các sinh viên chỉ hỏi được có 2 câu (tạm ghi) sau đây: 1. Anh nghĩ thế nào về đất nước và con người Việt Nam?, và 2. Những khó khăn trong cuộc đời anh và anh đã vượt qua như thế nào?".

Trong 2 ngày ở Việt nam, Nick đã liên tục phát biểu cảm tưởng về đất nước và con người VN, đã nói về Bác Hồ và khái niệm dân tộc/đất nước, về phát triển kinh tế phải gắn liền với cải thiện môi trường giáo dục, về người Việt phải giúp người Việt…, thế mà khi Nick nói ‘bạn muốn hỏi gì?’ thì có 1 sinh viên! giơ tay lên và hỏi ‘Anh nghĩ thế nào về đất nước và con người Việt Nam?’(!!!).

Cũng trong 2 ngày đó, với tư cách là người không có chân và tay bẩm sinh, Nick đã luôn mồm diễn thuyết và nêu lên vô số ví dụ cụ thể về việc anh đã gặp phải những khó khăn trong đời, những ai đã giúp anh vượt khó, nghị lực vượt khó của anh như thế nào, mối tình của anh, và một số triết lý vượt khó…, thế mà khi Nick nói ‘bạn muốn hỏi gì?’ thì có 1 sinh viên! giơ tay lên và hỏi ‘Những khó khăn trong cuộc đời anh và anh đã vượt qua như thế nào?’ (!!!).

Chúng tôi - những người ngồi trước màn hình - cảm thấy buồn, và chắc anh Nick cũng thầm buồn, vì 2 sinh viên trên không có một tí sáng tạo nào cả, và có thể ngầm hiểu 2 câu hỏi trên là ‘hồi nãy đến giờ anh nói cái gì, tôi không lắng nghe gì cả!’. 

Nick có nói: ‘không có ai là một người hoàn hảo’, kể cả anh. Vậy thì trước khi hỏi anh, chúng ta có thể tự đặt câu hỏi với chính chúng ta: Nick nói đúng/chưa đúng ở chỗ nào?, tôi không đồng ý với Nick ở chỗ nào?, triết lý của Nick có phù hợp cho mọi người không?, và đặc biệt là,

-Quan điểm riêng của tôi ra làm sao?

*

Thực ra, những triết lý mà Nick nói ra không phải là mới lạ hay khác biệt lắm, mà chính cuộc đời đầy nghịch cảnh và nghị lực của anh mới là một sự khác biệt.

Tại sao triết lý của anh không phải là mới lạ?

Hồi nhỏ mình có đọc ‘Truyện ngụ ngôn của bác sĩ miền rừng’ của Paul White, một số truyện từ kinh Thánh/kinh Phật/kinh Koran, lớn lên đọc cuốn ‘Quẳng gánh lo đi và vui sống' của Dale Carnegie, ‘Gương nghị lực’ (hay tương đương) của Nguyễn Hiến Lê, Nguyễn Duy Cần, ‘Câu chuyện dòng sông’ của Hermann Hesse, ‘Ben-Hur’ của Lew Wallace, ‘Những người khốn khổ’ của Victor Hugo, thậm chí cuốn ‘Góp nhặt cát đá’ của thiền sư Muju, hay ‘Cổ học tinh hoa’ của Nguyễn Văn Ngọc và Trần Lê Nhân…,  mình thấy rằng triết lý của anh cũng không vượt ra khỏi khuôn khổ của các cuốn sách kia, có điều là những gì anh trình bày thì rất thực tế, sinh động, sáng tạo và đầy tính thuyết phục.

Và tại sao cuộc đời của anh là một sự khác biệt?

Vì anh đã suy nghiệm ra một số triết lý bằng chính sự thử thách khủng khiếp từ bản thân anh, như: ‘Nếu bạn không nhận được một điều kỳ diệu, hãy tự mình trở thành một điều kỳ diệu’, ‘Mỗi một ngày trong cuộc sống của chúng ta là một món quà. Chúng ta cần phải biết ơn những điều đã giúp chúng ta cũng có trong ngày hôm nay’, ‘Tôi không phải là kẻ khuyết tật. Kẻ khuyết tật là kẻ đã đánh mất niềm tin’, ‘Thay vì tức giận vì những gì mình không có, hãy biết ơn những gì đang có’…

Vì có rất nhiều gương nghị lực của những người khuyết tật (như anh Nguyễn Công Hùng chẳng hạn), nhưng chỉ có Nick mới khái quát hóa được nó thành một thứ triết lý ‘vượt khó’ tương đối hoàn chỉnh, đây cũng chính là một sự khác biệt.

Ngoài ra, việc hệ thần kinh không hề bị suy suyển của anh cũng là một sự khác biệt nữa…

*

'Thường', người sinh ra tại Trung Đông thì theo đạo Hồi, người sinh ra tại Ấn Độ thì theo đạo Hindu (Ấn Độ giáo), người sinh ra bên Tàu thì theo đạo Phật/'Lão', còn người ngoài hành tinh thì theo đạo tôi-không-biết…, nên không thể lấy mô hình/kinh nghiệm của cá thể này để ‘áp đặt’ lên một cá thể khác.

Mỗi cá thể đều có một cấu trúc nội tại vô cùng đặc dị và tiếp nhận vô số yếu tố từ môi trường bên ngoài mà hầu như không giống nhau, thậm chí sự tác động của vũ trụ lên mỗi cá thể cũng không giống nhau. Hàm số ‘phát triển hay tiêu vong’ của mỗi cá thể phụ thuộc vào rất nhiều biến số, mà có lúc, sự thay đổi/thêm bớt của một hay vài biến số có thể làm thay đổi cả số phận của một con người, ví dụ chỉ cần thêm vào biến số ‘ma túy’ là ‘thân tàn ma dại’, hay bớt đi biến số ‘khoe khoang’ là ‘sắp gần bến bờ của sự giác ngộ’...

Và Nick Vujicic cũng chỉ là một chiếc ‘lá bàng’ trong vô số các chiếc lá bàng khác mà có các điểm riêng biệt hoặc cùng các điểm chung. Những kinh nghiệm của anh là rất đáng trân trọng, nhưng cũng chỉ là một… biến số mà có thể hay không có thể làm thay đổi số phận của ta, và lưu ý rằng, vì số phận của mỗi người không giống nhau, nên việc thay đổi số phận của ta có thể phụ thuộc vào một biến số hoàn toàn khác...