661. Tư duy lại tương lai…

Bằng lăng tím tháng tư lưng chừng nắng
Khách du buồn, hôn nhẹ đóa hoa mơn
Đời là thế, nói hoài, đời vẫn thế
Tím giao mùa, xao động, tiếng thơ rung!

---------

Các bạn ạ, thực ra để viết như thế này là vô cùng khó, vì muốn viết thì không gian chung quanh mình phải (hoàn toàn) yên tĩnh, trong khi đó, không thiếu người vô tình tôn thờ đồng tiền là ‘thượng đế’, nên chắc chắn họ sẽ dành cho người viết - mà không sinh ra tiền - một cái gì đó tương đương với địa ngục, thậm chí hơn, mà địa ngục cũng phải kêu bằng ‘sư phụ’…

*

Tôi vốn nghe nhiều cụm từ như: ‘Chủ nghĩa hiện sinh’, ‘Chủ nghĩa thực dụng’, ‘Chủ nghĩa duy lợi’, ‘Chủ nghĩa kinh nghiệm’, ‘Chủ nghĩa duy tâm/duy vật’, ‘Chủ nghĩa hậu hiện đại’, ‘Chủ nghĩa hiện thực huyền ảo’, ‘Chủ nghĩa siêu thực’, ‘Siêu hình học’, ‘Thần học’, ‘Thiền học’… mà có nhiều sinh viên đã hỏi tôi. Không thể trả lời bằng sách vở, ví dụ như từ wikipedia, vì nó làm cho các em loạn càng thêm loạn, và vì nó chỉ dành cho các nhà nghiên cứu, nhà phê bình văn học, nhà ‘học triết’…, tôi mới bảo các em là hãy hiểu theo cách của mình, rồi dần dần sẽ tiến bộ, vì thử hỏi rằng có cái gì trên đời này là hoàn toàn duy vật hay duy tâm - mà không phải là một sự xen kẻ nào đó của cái này trong cái kia!, thử hỏi rằng có hiện thực nào đó mà không có ít nhiều tính huyền ảo trong đó!, thử hỏi có mấy ai sống mà hoàn toàn không thực dụng, hay duy lợi!, thử hỏi rằng xã hội này đã lấy gì làm hiện đại mà phải dùng đến từ ‘hậu hiện đại’!… Cụ thể, hãy đọc Tây du ký, Ỷ thiên đồ long ký/Thiên long bát bộ, Hamlet, Hội chợ phù hoa, Ngư ông và biển cả, Đắc nhân tâm, Đoạn đầu đài, Truyện Kiều… để xem nó có phải là duy tâm hay duy vật!, cổ điển, hiện đại hay hậu hiện đại!, hay là tính ‘thời sự’ của chúng vẫn còn nóng bỏng với nhân loại!...

*

Và vì thế, tôi mới giải thích cho một trong những sinh viên nói trên, khi đề cập đến cái được gọi là ‘chủ nghĩa hậu hiện đại', rằng ‘nói chung, chủ nghĩa gì cũng phải căn cứ vào hiện thực’, và thông thái hơn, nó là ‘sự tư duy lại tương lai’ - mà tôi cũng xin lưu ý rằng, không cần biết là ai đã sáng tạo ra cụm từ này, vì ta có thể dễ dàng định nghĩa ‘con người là một con vật mà không bao giờ chịu nhận mình là con vật’, ‘con người là một loại động vật mà khi ‘tắt đèn’ thì hoạt động sôi nổi hơn là động vật’, ‘con người là một loại động vật mà nhiều khi hành động tệ hại hơn động vật’, hay ‘con người là một loại động vật đau khổ hơn cả động vật’…, có gì đâu, có gì mà phải gọi ông Khổng Tử, ông Shakepeare, hay ông Pascal… ra để dựa hơi mới ‘nói theo’ được, chả lẽ người Việt không tự sáng tạo ra được một số triết lý nào hay sao?...

Cũng cần nói thêm rằng, tôi chỉ ghi nhận, cảm nhận, và nếu có thể thì mở toang cánh cửa đời thường, dưới một khía cạnh nào đó, chứ không đề ra giải pháp, vì chính Thành Cát Tư Hãn cũng không thể nào ngờ rằng các thế hệ con cháu của ông nay lại yếu đuối và bị nằm trong tư thế vồ của đủ loại ‘sư tử-cọp-beo’, Alexandre đại đế cũng không ngờ rằng đế quốc Hy Lạp cổ đại của ông nay lại tàn lụi đến thế mà phải bị ‘bâng khuâng đứng giữa hai dòng nước’ nghiêm trọng giữa Mỹ-EU và Nga..., như vậy, lịch sử đã sinh ra các biến cố lớn nhỏ nào đó thì hẳn chính nó sẽ có một giải pháp tự nhiên nào đó, chứ hoàn toàn không đến phiên tôi, vì chắc chắn tôi không phải là đấng ‘bất khả tri’…

*

Vâng, con người có thể rút kinh nghiệm trong quá khứ để điều chỉnh hiện tại, thế thì con người không thể viễn phóng ra tương lai để điều chỉnh được hiện tại hay sao? Còn nếu ai đó không có ‘tầm nhìn’ về tương lai (và do đó, không có ‘tâm’), là bởi vì họ, hoặc là bị nô lệ quá khứ, hoặc là có trí mà không có tuệ, hoặc là vì ‘cái tôi/sĩ diện/đẳng cấp’, hoặc là những ‘chuyên gia chém gió’, nhất là học không đến nơi đến chốn nên không quan tâm đến trí tuệ, mà lúc nào cũng chỉ nghĩ đến ‘tiền’ - là thượng đế và là mục tiêu cả đời của họ - mà để mặc cho các thế hệ con cháu ra sao thì ra!...

Dưới đây, tôi xin kể…

*

Trung Quốc vào năm 2050:

-Từ 2020-2050: sẽ phát triển (các) hạm đội đủ mạnh với tầm cỡ thế giới, để vươn vòi bạch tuộc đến tận đảo Guam ('tuyến quần đảo thứ 3'), và đến tận hải giới của Mỹ…

-Từ nay đến năm 2020: sẽ cố gắng nuốt hết Việt Nam, rồi Đài Loan (nếu được); trang bị một hạm đội khá mạnh để có thể ‘hù dọa’ trong khu vực đường lưỡi bò, cụ thể về phía Đông thì sẽ vươn vòi bạch tuộc xa 900 dặm kể từ Đài Loan ('tuyến quần đảo thứ 2')... (xem chú thích bên dưới).

-Nay: đẩy mạnh việc xây dựng các căn cứ quân sự trên Biển Đông, hình thành ‘Vạn Lý Trường Thành bằng cát’ trên biển Đông, tiến hành chiến dịch 'săn cáo', thành lập ngân hàng AIAB (Ngân hàng Đầu tư Hạ tầng châu Á) để có thể cạnh tranh với WB, ADB, IMF…

Như vậy là âm mưu Đại Hán đã quá rõ, với ‘Trung Quốc lại đang tạo ra một Vạn Lý Trường Thành bằng cát thông qua việc mang máy xúc và máy ủi đến hoạt động nhiều tháng liền’ (Đô đốc Mỹ Harry Harris, xem dưới): Mỹ ở xa mà còn biết, huống gì ta!

*

Việt Nam vào năm 2050:

-Theo tiên đoán của một cô nàng, phán như thể cô ta là ‘Chúa tể vũ trụ’, rằng: ‘sau năm 2050, dân VN, vì do có khí thế chém gió ngút trời - tự xem ta là… thượng đế, mà sẽ lên thiên đường hết’! (Lúc đó, tôi chưa kịp hỏi cô nàng là ‘lên thiên đường hết tức là… chết hết chứ gì!’, ôi tiếc quá, hihi…)

-Theo tiên đoán khác của một anh chàng, phán như thể anh ta là ‘Phật’, rằng: ‘vào năm 2050, đế quốc Mỹ sẽ bị gần gần như… Mông Cổ, Hy Lạp, Nga, Bắc Triều Tiên, Cu Ba và… VN hiện nay, còn đến năm 2050, VN sẽ trở thành siêu cường quốc số một trên thế giới’!

-Theo tiên đoán khác nữa của một anh chàng khác, phán như thể anh ta là ‘nhà thần thông’, rằng: ‘vào những năm 2020, Trung Quốc sẽ bị chia làm 3 nước, trong đó, Quảng Đông và Quảng Tây sẽ thuộc về VN, và dĩ nhiên là Mỹ sẽ giao Hoàng Sa và Trường Sa cho VN quản lý vì VN có tài quản lý’!

-Nay: chặt cây xanh Hà Nội, lấp sông Đồng Nai, ‘đổi tên Thư viện Bồng Sơn thành trường Tiểu học Bồng Sơn’, hình thành ‘một nền văn học không đương đại’ (xem các đường dẫn bên dưới)..., đồng thời, sản xuất ra cỡ vài ngàn vị Thần, Thánh, Phật, Chúa và Thượng đế khác nhau!

Như vậy là người Việt rất sáng tạo, theo nghĩa là (theo một ẩn sĩ) các nước phát triển sáng tạo ra cái logic, còn ta thì sáng tạo ra cái phi-logic: tỉ số là 1 đều, hihi…

*

Nhân loại vào năm 2050:

Nếu không nhầm, vào năm 2050, loài người này sẽ xuống… địa ngục hết, vì cứ vài năm một lần, có một cú hù về ‘ngày tận thế’, nếu cứ ‘hù’ kiểu này ba lần nữa (sự bất quá tam) thì nhân loại không đau tim chết hết mới là lạ!

Và nếu không nhầm, vào những năm 2020, nhân loại này sẽ đi vào con đường ma đạo hết, vì từ khi có giáo lý của các ngài thì nhân loại càng hư đốn!, và vì ta đang ở vào thời kỳ ‘mạt pháp’ mà ‘vào thời kỳ đó, chướng ma sẽ trỗi dậy mang thân của người truyền giáo để thuyết pháp cho chúng sanh nghe’ (theo vn.answers), hu..hu…

*

Từ thời sinh viên đến nay, nghe đồn rằng Anbert Camus là một triết gia nổi tiếng gì gì đó, và do ‘duyên’ mà tôi có đọc được vài lần một cuốn sách triết của ông ta, ối giời ơi, đó là ‘triết lý phi lý’, mà tôi chả học được điều gì mới lạ từ cuốn đó cả, vì cuộc đời này dĩ nhiên là phi lý, mà không có ông thì tôi cũng biết, hihi… Rồi ôn lại Nietzsche, ối giời ơi, không có ông ta thì Kim Dung cũng đã xây dựng được những Lão Đông Tà, Dương Quá hay Chu Bá Thông mà sống bay bỗng theo cá tính, bất chấp mọi thứ luân thường đạo lý của xã hội, Kim Dung còn xây dựng được nhân vật Lệnh Hồ Xung mà say ‘túy lúy càn khôn’ hơn cả Thần rượu nho Dionysus…

Nói vậy, không phải là tôi không tôn trọng Camus hay Nietzsche…, mà vì ta có cách hiểu riêng của ta - nếu hiểu theo cách của người thì mấy chục năm hay mấy trăm năm mới hiểu nổi! (ai hoàn toàn hiểu được ý nghĩa của hai chữ ‘ngộ không’ trong cuốn ‘Tây du ký’ thì giơ tay lên?), và vì, quan trọng hơn rất nhiều, có một sự hiểu lầm nguy hiểm ở nước ta là:

-Nếu không có Lão Tử thì dân Việt chả biết cái gì là đạo!, nếu không có Trang Tử thì dân Việt chả biết cái gì là vô vi!, nếu không có Khổng Tử thì dân Việt chả biết cái gì là luân thường đạo lý hay dịch lý!, nếu không có Aristote thì dân Việt chả biết cái gì là luận lý hay lo-gic!, nếu không có Tôn Tử hay Nhạc Phi thì dân Việt chả biết cái gì là quân sự!, nếu không có Shakepeare thì dân Việt chả biết cái gì là tình yêu cổ điển, nếu không có Hegel hay Marx thì dân Việt chả biết cái gì là biện chứng!, nếu không có Nietzsche thì dân Việt chả biết cái gì là thăng hoa hay hiện sinh!, nếu không có Camus thì dân Việt chả biết cái gì là phi lý!, nếu không có Lý Bạch, Đỗ Phủ, Tagore hay Khalil Gibran thì dân Việt chả biết cái gì là thơ hay!, và rộng hơn, nếu không có đấng X, Y hay Z thì dân Việt chả biết gì về đời là bể khổ, đời là vô thường, hay đời là cát bụi!..., xin lỗi, xin mấy ông về nước cho chúng tôi nhờ, hihi…

Có ai đó nói là ‘người ta cao là bởi vì ta quỳ xuống’, ài em xo-ry, ái em xò-rì, ta há lại phải quỳ trước các người mãi sao!, đã đến lúc ta phải tự đứng lên thôi, và thiết nghĩ đây là một phần của ‘tư duy lại tương lai’, phải hôn?

(HẾT)

--------

Chú thích:

1. Ài em xo-ry, ái em xò-rì: phiên âm nhạc chuông điện thoại ‘I’m sorry’
2. Chặt cây Hà Nội, xem: http://laokhoa.blogtiengviet.net/2015/03/23/ch_l_ong_ch_t_ch_ha_n_i_khong_co_n_i_gi_
3. ‘Đổi tên Thư viện Bồng Sơn thành trường Tiểu học Bồng Sơn’, xem: http://blogtiengviet.net/nguyenlandung/2015/03/29/khong_hi_u_n_i_1
4. ‘Giàn khoan bất hòa’: bởi nhà phân tích cao cấp Gleb Shutov, xem: http://tuoitre.vn/tin/tuoi-tre-cuoi-tuan/20140824/gian-khoan-bat-hoa/637291.html
5. ‘Lấp sông Đồng Nai làm dự án: Báo cáo đánh giá tác động môi trường phạm hàng loạt khuyết điểm’, xem: http://www.thanhnien.com.vn/kinh-te/lap-song-dong-nai-lam-du-an-bao-cao-danh-gia-tac-dong-moi-truong-pham-hang-loat-khuyet-diem-547543.html
6. ‘Một nền văn học không đương đại, không người trẻ’, xem: http://buithison.blogtiengviet.net/2015/03/31/qu_ng_ba_v_n_h_c_vi_t_nam_khong_ng_i_kho#c3404106
7. ‘Nguyên nhân cội rễ của vấn đề biển Đông’, xem: http://nhagomlabang.blogspot.com/2015/01/634-nguyen-nhan-coi-re-cua-van-e-bien.html
8. Vạn Lý Trường Thành bằng cát trên biển Đông: ‘Phát biểu tại một hội nghị hải quân ở Úc, Đô đốc Mỹ Harry Harris Jr. cho biết tranh chấp chủ quyền biển đảo tại biển Đông “đang làm gia tăng căng thẳng trong khu vực và tạo nguy cơ xảy ra sơ xuất”. “Nhưng điều thực sự đang gây nhiều lo ngại ở đây chính là hoạt động bồi đắp đảo lớn chưa từng có của Trung Quốc”, ông Harris nhận định. “Trung Quốc đang xây đảo nhân tạo bằng cách bơm cát vào các bãi san hô, một số là bãi chìm, và tráng xi măng lên chúng. Trung Quốc hiện đã tạo ra một diện tích đất nhân tạo rộng đến hơn 4 km2”, đô đốc Mỹ nói. Ông Harris còn bình luận thêm rằng biển Đông nổi tiếng với những hòn đảo tự nhiên tuyệt đẹp, nhưng “Trung Quốc lại đang tạo ra một Vạn Lý Trường Thành bằng cát thông qua việc mang máy xúc và máy ủi đến hoạt động nhiều tháng liền”. Chỉ huy Hạm đội Thái Bình Dương của Mỹ nhận định tốc độ xây đảo nhân tạo của Trung Quốc “làm dấy lên câu hỏi về ý định của nước này”, xem http://www.thanhnien.com.vn/the-gioi/trung-quoc-dang-xay-van-ly-truong-thanh-bang-cat-tren-bien-546931.html