970. Những cái nhất thế giới của VN (Thư giãn)

Chiều ngắm mưa rơi, qua cánh cổng

‘Mật gấu’ cảm tình ve vẫy tay

Ta yêu tiếng Việt muôn ngàn rõ

Ôi, tiếng cá Tràu nghe chả ra!

Nếu đem so sánh với cả một dân tộc…

Cách đây khoảng 25 năm, ở sân bay, tôi vô tình gặp một ông Tổng giám đốc Tập đoàn Cao su của khối Asean mà trước đó tôi chưa hề quen biết!... Do hứa là sẽ kể nhiều chuyện về ‘lịch sử VN’!, nhất là do tôi nói là rất thiết tha học tiếng Anh, nên ông ta đồng ý, tối thuê xe chở tôi đi chơi phố đêm… Đến quán cà phê ‘Thung lũng hồng’, sau vài câu đùa giỡn cho vui, ông ta mới nhắc ‘What about Vietnam History!’ (Cậu định kể về lịch sử VN như thế nào đây), tôi bỗng… ‘tắt đài’ (may mà ông ta chuyển sang đề tài khác!), tại sao?

Lý do là trước đó tôi có quen một vị thầy…; tôi cũng là ‘thầy’ nhưng phải đến thụ giáo ổng, vì ổng có một thứ biệt tài: đó là nếu cho ổng uống một xị rượu, rồi yêu cầu nói về một đề tài - bất cứ đề tài gì trên thế giới này, vd như ‘phụ nữ’, ‘cá mập’, ‘Bill Clinton’, ‘Hemingway’, ‘dân tộc Eskimo/Maya’, kể cả ‘vũ trụ’… thì ổng sẽ nói bằng tiếng Anh liên tục, lưu loát trong 60 phút, mà vẫn chưa hết!; đơn giản là vì ổng là một người có ‘thiên tư’- là sở hữu chủ của một thứ ‘văn mạch’ mà mọi người khác không có!; nhưng tôi thì ngược lại, càng ở trước đám đông thì càng bị mất cảm hứng: trước mặt vị… thượng khách Tây, tôi không thể làm được điều như ổng đã thường làm!... Lý do khác quan trọng hơn là tôi ‘định’ kể cái gì trước?; đó là từ chuyện Đinh Liễn bắt qua chuyện Dương Vân Nga, Ỷ Lan, Huyền Trân, rồi Ngọc Hân và Nam Phương…, có đoạn như sau: ‘Năm 951, Đinh Liễn bị sứ quân (Ngô Xương Ngập và Ngô Xương Văn) bắt và treo lên cột cờ trước cổng thành để buộc Đinh Bộ Lĩnh phải đầu hàng, nhưng ông không những không nhượng bộ mà còn giương cung ra định bắn con, kết cuộc là sứ quân nọ cũng chả uy hiếp được ông!’…; mà lúc định mở miệng kể, tôi bỗng sực nhớ lại câu chuyện Tàu (trong ‘Hán Sở tranh hùng’) là Hạng Vũ cũng bắt cha của Lưu Bang và làm y như thế, và họ Lưu có nói ‘Nhà ngươi có đánh giết cha ta thì nhớ để dành cho ta một bát tiết canh nhé!’:

- Té ra là sử Tàu cũng giống sử Việt, vậy thì kể cho tụi Tây nghe có ý nghĩa gì!, và đó là lý do mà làm tôi ‘tắt đài’!

…Vụ này đọng lại trong tâm trí tôi như một ‘món nợ’, làm tôi mãi suy nghĩ gần 30 năm và rút ra… Đó là, con người VN chỉ đẹp khi ta biết tổ quốc ta, dân tộc ta đẹp cái gì, bằng cách bớt đi cái việc… ‘nô lệ’ như ‘quá’ tán dương triết, thơ ca, vĩ nhân… nước ngoài!; và trong ngữ cảnh này, dứt khoát không có một cá nhân hay ‘nhóm lợi ích’ nào có thể là tự xưng ‘lương tâm của thời đại’, ‘ngọn hải đăng của nhân loại’, ‘đỉnh cao trí tệ’ hay ‘xxx đến thế là cùng’…, bởi vì họ chỉ là ‘thứ nhỏ hơn con thỏ’ nếu đem so sánh với cả một dân tộc!; tôi tự hỏi chả lẽ lấy hết thành quả của một dân tộc để gắn ‘mác’ vào ai đó - một thứ ‘sùng bái cá nhân’ nào đó khó có thể chấp nhận được trong thời đại này!; và cũng không phụ thuộc vào câu ‘Make America Great Again’*, thiết nghĩ:

- Một cá nhân không vĩ đại, mà chỉ được hưởng thành quả vĩ đại của dân tộc y, khi và chỉ khi y - với lòng tự trọng dân tộc - góp phần vào việc làm cho dân tộc y trở nên vĩ đại!

Tóm lại, theo tôi, không có cá nhân vĩ đại mà chỉ có dân tộc vĩ đại!, một phần bởi tự hào về nước ta - tuyệt nhiên không phải bởi cá nhân - là một trong 20 nước đẹp nhất thế giới, được tạp chí nổi tiếng Rouch Guides bình chọn (dantri.com.vn)! Và dưới đây là câu chuyện…

*

Những cái nhất thế giới của VN đi cùng lịch sử…

Tôi đã từng công tác ở vùng VỊNH HẠ LONG vào năm 2000 - một trong ‘7 kỳ quan thế giới (mới)’*… Đại khái là quanh thời điểm đó, nghe tin là phương Tây (Mỹ-Anh) định đóng một cảnh phim ‘Điệp viên 007’ tại đó nhưng bị từ chối vì lý do nhạy cảm!, nên đạo diễn phải làm cảnh Hạ Long giả hay lấy cảnh ở Thái Lan gì đó…; mà mới đây, có dịp xem gần hết chùm phim ‘Điệp viên 007’, ‘Lý Liên Kiệt’, nhất là phim ‘Jason Statham’ (diễn viên phim hành động nổi tiếng như ‘Người vận chuyển’, ‘Quá nhanh và nguy hiểm’…), tôi có thấy cảnh Hạ Long - trong đó có những đỉnh núi đá vôi như những ngón tay Phật nhô lên từ biển (trong phim ‘Tây du ký’, đoạn Tôn Ngộ Không đại chiến Phật tổ) - là cảnh độc nhất vô nhị trên thế gian, đặc biệt là các ‘siêu nhân’ như ‘James Bond’, ‘Lý Liên Kiệt’, ‘Jason Statham’, ‘Kong’… đều phải 'triều bái Hạ Long', tự hào quá đi thôi!

Sau đó, tôi cũng đã từng nhiều lần đi công tác đến VÙNG NÚI RỪNG TÂY BẮC với những ngọn đèo cao nhất Việt Nam (vd đèo dốc Sapa/đường lên đỉnh Fansipan, đèo Pha Đin…) mờ sương khói bởi những đám mây lững lờ bay ngang người, dẫn ta đi vào những con đường dài ngoằn ngoèo như đến thiên đường; và tiếc quá là những phim như ‘Tây du ký’, ‘Ỷ thiên đồ long ký’, hay ‘Thiên long bát bộ’… lại không được đóng ở đây!; và dưới chân đường đèo có những ruộng bậc thang dường như là đặc trưng của Vùng núi rừng Tây Bắc VN - một trong 10 cảnh đẹp nhất thế giới*!

Tại ĐỘNG PHONG NHA, ngoài việc hang Sơn Đoòng chắc chắn là đẹp vô địch World Cup* với những cây thạch nhũ hàng triệu năm từ trên nhô xuống, tôi vẫn còn ấn tượng đặc biệt với cái hang động của ‘người Việt cổ’ (rộng 100-200m², nằm cách mặt nước khoảng 6-8m) cách đây 6-8000 năm vẫn còn lưu lại; nó chứng minh rằng ‘người Việt tại chỗ’ (hay người Vịt - thói quen nuôi vịt cả mấy chục ngàn năm, một sản phẩm bất tử của nền văn minh lúa nước!) đã ‘available’ (có sẵn) ở Việt Nam, chứ không cần cháu chắt của Tàu là Triệu Đà, Sĩ Nhiếp hay Tô Định… sang thì mới có người Việt!!!; rồi sau đó có hàng loạt ‘những con virus được thuần hóa từ phương Bắc’ nào đó do quán tính mà đã và đang vô tình (hay cố tình!) tìm cách nối dân tộc Việt ‘rin’ (origin) vào cái nước Việt của ông Câu Tiễn có từ tk 5TCN, hay cái ‘Bách Việt’ của thèn choa Tần Thủy Hoàng-Lã Bất Vi từ tk 3 TCN (năm 249TCN) - quá mơ hồ, xa xôi và ảo hơn cả ông cố nội của thế giới ảo!

Gặp dịp may ghé TRÀNG AN-BÁI ĐÍNH, tôi leo lên tuốt lưng chừng núi để thăm động thờ Lý quốc sư Nguyễn Minh Không - một trong những người đi tiên phong của đạo Phật ở VN!, nhất là động thờ ‘Mẫu’ - chính là ‘thượng đế’ của Việt tộc (nhà thờ loại này còn có ngay cả ở tầng 2, chỗ thờ các vua Nguyễn, trong Kinh thành Huế), và cũng là biểu hiện một ‘tôn giáo’ đầu tiên của VN mà đến nay đã dần khôi phục và được UNESCO thế giới (chứ không phải chỉ VN) thừa nhận vào ngày 1/12/2016!

Hồi nhỏ, tôi cũng đã từng sống ở bãi biển thuộc khu vực SƠN TRÀ-NON NƯỚC - một trong 10 bãi biển đẹp nhất thế giới*!, và cũng là nơi được du khách cả thế giới ngưỡng mộ!...; và tại Sơn Trà, tôi đã hằng thấy khỉ chạy từng bầy… Thế mà bây giờ nghe nói mấy chục năm nay người ta toàn thả ‘chất thải lỏng’ của thành phố theo các ống cống lớn ra biển - tức ông trời!, hay có bọn lợi ích nhóm nào đó đang chiến đấu sống còn với khỉ - ông tổ của bọn chúng, theo học thuyết Darwin - để kiếm tiền xây biệt phủ hay chuyển sang Mỹ ‘đúng quy trình’!

Đến HỘI AN ngắm bãi biển Cửa Đại xanh ngút - một trong 17 nơi ‘tự sướng’ đẹp nhất thế giới* - chạy dài theo những hàng dừa hay dương liễu (phi lao), với đầy cá (loại cá nhỏ rất thường dùng để làm ‘mắm cái’) cùng với món ‘cơm hến’ hay ‘cao lầu’ nổi tiếng với dân hay du khách trong và ngoài nước xưa nay!, tôi còn thấy mấy cô gái Hà Lan đang cỡi xe đạp thoải mái chạy bon bon trên những con đường rộng, vắng vẻ và trữ tình vào sau buổi trưa hay dưới ánh chiều tà!...; nay nghe nói nay có bọn ‘cát tặc’ nào đó… đang phá hoại nghiêm trọng thành quả của cha ông để lại: ôi, đau, từ đáy trái tim, ôi, ta buồn đau!

Công tác ở BÃI BIỂN HÒN CAU-MŨI NÉ, tôi đã đến nơi có những đụn cát đẹp như ở sa mạc Safari (Dubai, Abu Dhabi…) chạy dọc theo bờ biển xanh rờn với rất nhiều chủng cá, cùng với vô số động-thực vật tồn tại hàng chục triệu năm ở dưới đó*…, cũng là nơi trở nên nổi tiếng nhờ… cả thế giới đến ngắm ‘nhật thực toàn phần’ vào ngày 24/10/1995, cùng với các sân golf quốc tế…; mà nay có bọn lợi ích nhóm nào đó có thể vì mấy cái phong bì lạ mà định cho cá ăn mấy triệu m³ bùn thải: ôi, ‘Mal! Au fond du coeur, oui, j'ai mal’!

Vi hành qua vùng CHỢ NỔI MIỀN TÂY (Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng, Tiền Giang, An Giang, Vĩnh Long…) - một trong những sản phẩm ngàn năm của ‘nền văn minh sông nước’, thấy những cô gái miền Tây mơn mởn đào tơ đang chèo thuyền bán trái cây tươi rói, làm tôi nhớ mấy câu thơ ‘Xuồng ai đó, bơi trong lau lách. Hãy cho hồn ta ruổi ruổi theo!’…; nay nghe có bọn lạ nào đó đã và đang âm mưu làm cho cạn dòng sông Cửu Long, làm cho ruộng vườn dân bị ngập mặn, cây chết tùm lum, dân tình kêu ơi ới, nhất là nghe nói có cái Công ty Lee and Man nào đó định cho cái sông Hậu về buôn muối chung với Diêm Vương nuôn!, híc..híc…

Tôi đã nghe cụm từ ‘đi ăn lang’ từ Bạc Liêu, rồi Hà Nội, rồi SÀI GÒN - một trong 8 thành phố có ẩm thực đường phố ngon nhất thế giới*! ‘Ăn lang’ là gì?, là đi lang thang dọc đường, ghé ăn chỗ này ăn một tí, chỗ khác ăn một tí, cho đến khi no thì thôi!... Tôi cũng có kiểm tra bên Tàu…, đó là vào khoảng năm 1924, thời Hoắc Nguyên Giáp, Trần Chân (Tinh võ môn), khi người Nhật chính thức vào chiếm Trung Hoa, thì ở 2 bên đường có bày bán đủ thứ hàng rong, cũng bị lính Nhật (nay gọi là quản lý thị trường) đuổi chạy có cờ, nhưng nó không có kiểu bán ‘đồ ăn rong’ như ở Sài Gòn từ trước những năm 1960 cho đến nay! Tất nhiên ở đâu cũng có văn hóa ẩm thực, đặc sản, nhưng ở Sài Gòn lại có bán ‘bách thực’ như: cà phê ‘cóc’, các loại chè (kể cả sâm bổ lượng, bánh trôi nước…); bánh mì thịt (‘bánh mì Sài Gòn’), bánh mì xíu mại, bánh xèo, bánh bèo, 'bò bía' (không phải 'bánh pía', mà là một loại như chả cuốn ở HN), bánh tráng trộn, gỏi xoài; bún riêu, bún bò giò heo, bún bò nướng lá lốt, bún mắm, bánh canh cá lóc, mì Quảng, mì Hoành Thánh, hủ tiếu (Nam Vang, hủ tiếu ‘gõ’…); thịt heo ba chỉ nướng xiên, cá nướng, bạch tuộc nướng, chả cá thác lác chiên, bắp nướng, bánh bột sắn nướng, xôi chiên; hột vịt lộn/trứng cút lộn, cháo vịt, cháo trứng vịt muối… Tuy nhiên, có người nói ‘coi chừng ăn vào là… chít, tốt hơn là nên tự nấu ăn ở nhà’, xin ghi nhận!

v..v…

Vừa rồi, trên phây có cãi nhau tí tí, nói không được gọi mấy ông ‘bự thiệt’ là chó, vì chó rất tốt - tốt hơn người gấp… chiệu nần!, mà gọi là ‘bọn ăn cứt chóa’, với nghĩa là cái gì chúng cũng ăn! Mấy tay phây-xờ-búc-cơ này nghịt thật!

*

Chu kỳ sống…

Viết đến ngang đây, tôi ra sân lắng nghe tiếng mưa rơi - mới đây tôi đã mê mưa hơn nắng, vì thấy được cái đẹp bí ẩn của nó! Tiếng mưa ầm ầm, rào rào trên mái tôn, nhưng lại nhẹ nhàng âm ỉ bên kia cánh cổng,

https://www.youtube.com/watch?v=P7T-PJD_M3U

bỗng có mấy cây mật gấu (chữa bệnh máu nhiễm mỡ rất tốt!), nó lắc lư cành lá, thậm chí còn đưa bàn tay búp măng ra ve vẫy chào tôi…, tôi tự hỏi:

- Sở dĩ dân ta gọi là cây mật gấu đơn giản là ‘bởi vì khi sắc nước uống, nước sắc cây mật gấu có màu vàng óng giống như màu vàng của mật gấu’, còn dân cá Tràu thì gọi ôi thôi vô cùng phức tạp: nào là ‘Hoàng liên ô rô, Mã hồ, rồi hoàng chấp thảo, khê hoàng thảo, hùng đởm thảo, phong huyết thảo, rồi sơn hùng đảm, nhị rối vằn, đằng nha sọc’ (caynhalavuon.net)… Người ta thường nói nhà khoa học là người biến cái phức tạp thành cái đơn giản, còn nhà tầm thường học thì ngược lại, biến cái đơn giản thành phức tạp, nên có phải cách gọi của dân ta là khoa học… nhất không!

…Trong dự án có một thuật ngữ là ‘project cycle’ nghĩa là ‘chu kỳ của dự án’ (hay chu trình dự án), thường một dự án mà ta hay nghe như Formosa, Bauxite, Vĩnh Tân, Gang thép Lào Cai, Lee and Man… sẽ có chu kỳ tuần hoàn là 4 năm, tức là sau mỗi 4 năm, nếu nó không có một cuộc thoát thai rất ngoạn mục, nếu không muốn nói là dữ dội, để bước sang một chu kỳ 'mới', thì nó sẽ chít!...

Đời người cũng vậy, cứ mỗi 4 năm là có một lần biến động, mà biến động lớn nhất là vào năm 48 tuổi hay 52 tuổi (dân gian có câu ‘49 chưa qua, 53 đã tới’), nếu qua được cái ‘chu kỳ sống’ này thì người ta có thể sống đến 60 hoặc hơn...

Một chế độ chính trị ở trên… sao Hỏa cũng vậy!, thường cứ sau 20 năm nó sẽ có một biến động lớn, vd chế độ X chỉ tồn tại từ 1955-1975; và dù cho nó có trải qua vài cái 20 năm đi nữa, mà nếu không ‘tự chuyển hóa’, tức là không thích nghi với cái ‘mới’, thì chắc chắn 100% là nó sẽ chít!, vd chế độ Y tồn tại được 3 cái 20 năm, tức 60 năm sau đó thì nó sẽ có dấu hiệu chết lâm sàng, quả nhiên chưa đầy 14 năm sau thì nó… chít, chả cần phải đánh đấm gì cả!...

***

‘Tự chuyển hóa’ là gì? Dưới một góc độ nào đó, là ‘nó’ phải thấy được cái đẹp của chính dân tộc nó, chứ không phải của dân tộc lạ nào khác!; và không có cá Tràu hay Cú Bà… gì hết, dân tộc ta chỉ có thể vĩ đại bằng cách tự đứng vững, mạnh trên đôi chân của mình, thử hỏi các sinh viên nay đến trường đại học học triết học gì?, tôi… không biết!

(HẾT)

---------

Chú dẫn:

1.       Bãi biển Hòn Cau: Có sự hiện diện sinh thái biển nhiệt đới điển hình, rạn san hô, thảm cỏ biển, các loài động vật như cua núi, cá heo, cá voi…; đặc biệt, hằng năm, hòn đảo này còn là nơi mà loài rùa biển quý hiếm (còn gọi là vích, nằm trong Sách đỏ của Việt Nam) thế giới đua nhau kéo đến sinh sản… (nld.com.vn)

2.       Đạo thờ Mẫu ở VN: Trong tín ngưỡng của người Việt và của một số dân tộc thiểu số khác ở trên lãnh thổ VN, việc tôn thờ nữ thần hay mẫu thần là hiện tượng khá phổ biến và có nguồn gốc lịch sử và xã hội sâu xa - lấy việc tôn thờ Mẫu (Mẹ) làm thần tượng với các quyền năng sinh sôi, bảo trữ và che chở cho con người… Vào ngày 1/12/2016, tại Phiên họp UNESCO diễn ra tại thành phố Addis Ababa, Ethiopia, di sản ‘Cử hành Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt’ đã chính thức được ghi danh tại Danh sách Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại… (wikipedia)

3.       Động Phong Nha: Sau khi những bức ảnh của National Geographic cùng video, phóng sự được phát hành, hang Sơn Đòong - nằm ở vườn quốc gia Phong Nha - được đánh giá là hang động đẹp NHẤT THẾ GIỚI với những cảnh quan tựa như xứ sở thần tiên… Với chiều cao đủ để chứa một tòa cao ốc 40 tầng, hang này có kích thước lớn tới mức một chiếc Boeing 747 có thể dễ dàng bay qua, mới đây, tờ Dailymail liệt kê (là một trong những) điểm cắm trại ấn tượng nhất thế giới... (dantri.com.vn)

4.       Hạ Long là một trong ‘7 KỲ QUAN thế giới’: Vào năm 2011, vịnh Hạ Long chính thức lọt vào danh sách 7 kỳ quan thiên nhiên thế giới mới. Vẻ đẹp biển trời Hạ Long thực sự là xứ mộng, cõi mơ đối với người yêu thích du lịch và khám phá. Với hàng nghìn đảo đá kỳ vĩ, hang động vĩ đại nằm trên biển xanh biếc và hệ sinh thái đa dạng, Hạ Long đem lại cho du khách cảm giác bình yên khi hòa mình vào cảnh vật…, tất cả những điều quý giá (đó đều) được tự nhiên ban tặng… (dantri.com.vn)

5.       Hội An là một trong 17 ĐIỂM TỰ SƯỚNG ĐẸP NHẤT thế giới: Được trang mạng du lịch Buzzfeed Travel xếp đầu tháng 3/2014... Với kiến trúc cổ kính trên từng khu phố, nét đẹp truyền thống và văn hóa của con người, Hội An toát lên vẻ thơ mộng, duyên dáng và cuốn hút. Hội An là bảo tàng sống để cả thế giới tìm hiểu về một phần lịch sử VN, lịch sử độc đáo đã trở thành niềm tự hào của không ít du khách quốc tế, chưa kể vẻ đẹp lãng mạn, trầm mặc đến mê hoặc của dãy phố cổ kính, dòng sông Hoài nên thơ hay những chiếc đèn lồng Hội An lung linh trong đêm… (dantri.com.vn)

6.       ‘Make America Great Again’: viết tắt là MAGA - làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại, câu khẩu hiệu này lần đầu tiên được sử dụng trong chiến dịch tranh cử tổng thống của Ronald Reagan vào năm 1980, cũng được Bill Clinton sử dụng tiếp trong chiến dịch tranh cử năm 1992, (rồi Donald Trump năm 2016)... (wikipedia)

7.       Non Nước-Sơn Trà là một trong 10 BÃI BIỂN ĐẸP NHẤT thế giới: Mới đây, trong danh sách Top 25 bãi biển đẹp nhất châu Á 2017 do du khách bình chọn trên trang web tư vấn du lịch nổi tiếng thế giới Trip Advisor..., bãi biển Non Nước chạy dọc theo núi Ngũ Hành Sơn với bãi cát trắng mịn, nước biển trong xanh và nắng vàng rực rỡ… (dantri.com.vn)

8.       Núi rừng Tây Bắc: Sánh vai cùng những cảnh quan thiên nhiên đặc sắc và nổi tiếng của thế giới như Sa thạch (Mỹ), Đồi Sô cô la (Philippines) hay Bắc cực quang (Ireland)…, do tờ Telegraph bình chọn, xếp ở vị trí THỨ 6, ruộng bậc thang VN với những ‘đường cong’ quyến rũ và đẹp mắt thực sự đã thu hút du khách quốc tế… Ngọn núi uốn lượn đủ màu sắc sẽ đưa quý khách như chìm trong không gian của những bức tranh phong cảnh sơn dầu khổng lồ. (dantri.com.vn)

9.       Sài Gòn: Được bình chọn ở vị trí THỨ 8 của tạp chí Food and Wine trong danh mục những địa danh có nền ẩm thực đường phố ngon nhất thế giới… Những món ăn vặt với giá khoảng một đôla giờ đã trở thành nét đặc trưng của Sài Gòn: bánh mì Sài Gòn, bánh tráng trộn, bánh tráng nướng, súp cua, chè, gỏi xoài, mực nướng, về đêm còn có những xe hủ tíu gõ, mì gõ dọc các con phố... đã làm nên một thế giới ẩm thực đường phố vô cùng đa dạng… (dantri.com.vn)