809. Thượng đế và triết gia…

Em đeo kính mát, tưởng thăm chàng xứ đỏ
Nào ngờ, chuông điện thoại mỏi réo: không tăm
Thôi, xứ em, em cứ sống thế cả đời
Nơi xứ người, cứ mãi quặn với dòng sông

Triết học là cái thứ vứt vào… xọt rác (cười), nói như vậy không phải là tôi… khinh nó đâu, mà để khỏi có ai gán chữ triết vào tôi, hay để khỏi có ai lợi dụng cơ hội này để làm nổi cái ‘tôi-triết’ lên, còn ‘thượng đế’ ở đây không viết hoa - tương đương với ‘ông trời’, để tránh đụng hàng với tôn giáo, hay ‘tôi-giáo’, vì thế, mọi sự cãi nhau trong các bình luận dưới đây thì xin miễn.

1

Nói triết trước, nói thượng đế sau.
Triết gia là cái quái gì, vì chắc chắn tôi không phải là triết gia nên tôi không biết, nhưng ai là triết gia hay không phải là triết gia thì tôi có thể biết, nói như vậy không hẳn là vô lý, vì không phải là cầu thủ bóng chuyền, nhưng ai đánh bóng chuyền hay thì tôi có thể biết, không phải là ca sĩ, nhưng ai hát dở thì tôi có thể biết, không phải là chuyên gia nói thật, nhưng ai nói phét thì tôi có thể biết, không chấm thi hoa hậu, nhưng ai đẹp thì tôi có thể biết, không phải là học giả, nhưng ai giả học thì tôi có thể biết…

*

Không phải ai đó nói vài câu gì đó có chút chút chất triết lý (!) như ‘bầu ơi thương lấy bí cùng, tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn’, ‘Việt Nam hình chữ ét-xì, so với thế giới cái gì cũng hơn’, ‘rằng cao đến thế là cùng, nhưng cao mới đến cái mung con lừa’, ‘cục cứt nào cũng có hai đầu, đầu trên và đầu dưới’, rồi ‘chay, chày, cháy, chảy, chạy’ ^(*), hay ‘chính quyền đẻ ra từ họng súng’, … thì gọi đó là triết gia; vì triết gia thì hiếm lắm, vô cùng hiếm, ngàn năm mới có vài mạng, chẳng hạn như Phật/Chúa vậy, thử hỏi có bao nhiêu Phật, bao nhiêu… Chúa (Thánh)? Tạm, những 'đại nhân' (great man) sau đây có thể xem là triết gia: Aristote, Camus, Descartes, Engels, Hegel, Kant, Krishnamurti, Lão Tử, Marx, Nietzsche, Platon, Sartre, Trang Tử, Spinoza, Socrat… chứ không phải cứ nổi hứng lên thì xưng ta là ‘triết gia vô đối’, ‘triết gia số một châu Á’, hay ‘triết gia số ba thế giới’ gì gì đó, triết gia như vậy thì bằng bố ‘tra giết’!

*
Tôi có đọc cuốn ‘Minh triết Đông phương’ của Michael Jordan, thấy trong đó, người Ấn nói (trước Phật) có cả… vài trăm ‘triết gia vĩ đại’, tương tự cho người (cổ) Hy Lạp, La Mã, Israel, Tây Tạng, Thổ Phồn, Nepal, Tàu, Nhật (trừ người Việt!)…, nếu với kiểu đó, và nếu cộng hết lại tính cho đến nay, tính cả các đại văn hào/thi hào, các chính trị gia, các tỉ phú/đại gia, các tửu thần/đỗ thần/ca thần, các thiên hạ đệ nhất chém gió/nói phét, hay các blogger-tự-xưng, thì có cả…. vài trăm triệu ‘triết gia’, ít ít thôi chứ, triết gia gì mà nhiều dữ dzậy!, nhiều như ruồi!
Tương tự cho bóng đá, những ‘cầu thủ lớn’ (great player) cũng rất hiếm, như Ballack, Batistuta, Beckham, Casillas (thủ môn), Luis Figo, Maradona, Messi, Muller, Oliver Kahn (Thủ môn), Pele, Platini, Ronaldo Béo, Ronaldo (C.R.), Shevchenko, Zico, Zidane… nổi tiếng trên toàn thế giới, chẳng hạn như trước 1975, ta có dùng kem đánh răng Hynos (tức là kem P/S bây giờ), có hình một anh chàng da đen, răng trắng bóc, đó là Pele đó, chứ ‘great player’ không nhiều như lá mùa thu rụng đâu, mà ai đó nổi hứng lên thì tự xưng là ‘siêu sao’ được!
Tôi thường ra quán cà phê gặp 10 người thì có đến… 8-9 người nói như thể mình là triết gia! Nói đời thường hơn, nhà nọ có một cô ô-xin, thường nói có vẻ… triết lý lắm - mà nhiều lần tôi đã kể trong blog này rồi; ‘triết-gia-ô-xin’ này lại làm thuê cho ông L, suy ra ông L là đại triết gia!, thiệt, ổng có nói và nghĩ như vậy thiệt, ha..ha..ha…
Nói như thế thì tệ lắm là ông L cũng ngang cơ với Alexandre Đại đế hay Thành Cát Tư Hãn, vì Alexandre đã thuê Aristote làm ‘triết-gia-ô-xin’ khi ổng đi chinh chiến khắp châu Âu, còn Đại Hãn cũng thuê Khưu Xứ Cơ làm ‘đạo-sĩ-ô-xin’ ^(*) sau khi ông thống trị khắp thế giới…
Ha..ha..ha…

*

Chiều hôm qua (24/3), có trận đá bóng ‘Vòng loại World Cup 2018’ giữa đội tuyển Việt Nam và đội tuyển Đài Loan, đội VN (HLV Hữu Thắng) thắng đậm với tỉ số 4-1, dân cả nước đều mừng! Kết quả này, rõ ràng trên mạng ghi là ‘đội tuyển Việt Nam hạ đội tuyển Đài Loan 4-1’ (ole.com), ‘trận đấu giữa ĐT Việt Nam gặp Đài Loan’ (baomoi.com), ‘sau khi Việt Nam đại thắng Đài Loan’ (thethao.vnexpress.net), ‘ĐTVN thăng hoa và có chiến thắng ấn tượng 4-1 trước Đài Loan’ (TinTheThao.com.vn), ‘Xuân Trường và sai sót có thể bỏ qua trong trận gặp Đài Loan’ (tinthethao365.com.vn)…, nhưng được tường thuật với cụm từ là ‘Đài Bắc, Trung Quốc’, mà hàng triệu triệu người Việt đều biết là Đài Loan - chứ không phải là một nước ảo nào đó đang ở trên sao Hỏa!, không hiểu bộ phận truyền thông và đài truyền hình muốn nói cái gì???, không lẽ muốn nói là đội tuyển VN đá với đội tuyển TQ???, và không lẽ cho Đài Loan là hiển nhiên thuộc về TQ???... Một ví dụ tương tự, khi Đài Loan đưa một đoàn truyền thông ra đảo Ba Đình (Trường Sa, ngày 23/3) thì ông B đại diện bên VN phản ứng dữ dội, và dùng các cụm từ như ‘xâm phạm nghiêm trọng chủ quyền của VN’, ‘VN khẳng định chủ quyền không thể tranh cãi đối với hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa’, ‘kiên quyết phản đối’, ‘yêu cầu phía Đài Loan tôn trọng chủ quyền của VN’… (vnexpress.net), nhưng đối với ông B’ to con và to mồm thì lại nói ‘mềm’ là hai bên sẽ cùng ngồi... uống trà Ô Long với nhau và… thì thầm mà giải quyết như đôi tình nhân!

*
Tóm lại, khi ai đó nói là ‘VN không có triết gia’, thì sẽ có ai đó ném đá, nhưng có triết hay không có triết thì nhìn cách ăn nói trên màn hình thì biết, nếu chưa đã thì nhìn ‘cái lề đường VN’ thì biết, nếu chưa đã nữa thì xem 'văn hóa ném đá' trên blog thì sẽ biết…
Và, tôi không biết triết gia là gì, nhưng thiết nghĩ triết gia là người có cá tính rất mạnh, thậm chí mạnh nhất nhân loại, mà dưới một góc độ nào đó, là trên cơ nhà bác học/nhà khoa học, trên cơ hoàng đế/tổng thống, ví dụ, có được mấy ông Phật, Chúa, Lão Tử, Trang Tử, Khổng Tử, Socrat, Platon, Aristote, Krishnamurti… so với hằng hà sa số vua chúa xưa nay?, và đố ai biết là Newton sống dưới thời vua gì? (đừng tra trên mạng nhé)...
Và vì có cá tính rất mạnh, là kẻ ‘uy vũ bất năng khuất’, nên thiết nghĩ một trong những tiêu chí hàng đầu của triết gia là không sợ con khủng long bỗng điên!

2

Thượng đế là gì? Tôi không biết, và thiết nghĩ là trong mấy ngàn năm nay, cả bảy tỉ người trên thế giới này (hiện nay) cũng không biết thượng đế là ai! Dù thế, khi nhìn ra thế giới tự nhiên, thậm chí nhìn chính mình, ta cũng dễ cảm thấy rằng ‘ngài’ hiện hữu! Ngoài ra, có người nói ‘không phải có mới tin, mà là tin mới có’, vậy ai tin là có thượng đế là có thượng đế vậy (tương tự với Phật), không phản đối. Tuy nhiên, điều này sẽ có rất nhiều nghịch lý trong thực tế, ví dụ khi người ta tin là có ma, thì phải có ma!...

*
Qua các quan sát và đụng chạm với rất nhiều thực tế trên đời, tôi thường nghĩ rằng đối với thượng đế: không có đúng sai, không có hay dở, không có tốt xấu, không có chính tà, không có thiện ác, không có ‘thất tình lục dục’, không có ‘ngũ uẩn’ hay ‘lục thức’ (lục căn, lục trần), không có ‘đạo cao nhất thước, ma cao nhất trượng’, không có thần thánh hay ma quỷ, không có yêu ghét hay thiên vị, không có chiến tranh hay hòa bình, không có tự do/dân chủ hay độc tài, không có giàu nghèo hay sang hèn, không có ‘ác giả ác báo’ hay ‘ở hiền gặp lành’… gì hết: đó là các khái niệm của con người, ngài không quan tâm!
Tạm nghĩ, đấng ‘bất khả tri’ thường biểu hiện bằng hai quy luật. Một là ‘tương tác âm dương’ để làm sản sinh ra vũ trụ vạn vật, hay (tôi thường gọi là) ‘tình khúc âm dương’ để sản sinh ra con người (kể cả biến dị), mà không quan tâm đến khái niệm ‘sắc dục’, nếu ai mà làm trái lại điều đó là vi-phạm-tự-nhiên. Hai là ‘đấu tranh sinh tồn’, thậm chí nếu một tướng cướp và một nhà sư đấu nhau, nếu ai thắng/còn sống thì người đó tồn tại (tức là người đó… đúng), bất chấp kẻ đó là ai - hiền hay ác, một ví dụ trong kiếm hiệp là đại sư Phương Chứng đã đánh thua tên đại ác ma Nhậm Ngã Hành (truyện ‘Tiếu ngạo giang hồ’, Kim Dung), một ví dụ khác dễ thấy là trên chiếc máy bay MH370, dù là nhà sư, cha đạo, vua chúa hay dân cũng đều phải chết, và chết cùng một lúc, không có chuyện ‘ở hiền gặp lành’ gì hết! (mà chỉ đúng trong một giới hạn nhỏ nào đó của đời thường)... 
Thực tế vĩ mô trước mắt là vụ Biển Đông - ‘vụ’ của toàn thế giới. Với một dự báo có xác suất khá cao, tôi cho rằng chiến tranh Trung-Việt trước sau gì cũng sẽ xảy ra, chưa nói đến TQ, bên VN sẽ tổn thất khoảng vài triệu nhân mạng (hay hơn), phải quay về con số… không và làm lại từ đầu, đó là hậu quả của cái tội mà ai cũng cho mình là ‘thượng đế’: hầu như tất cả năng lượng của đại bộ phận người Việt đều dùng cho việc ăn nhậu, chém gió, cãi nhau và mắt hau háu vì tiền, đặc biệt là không biết chọn bạn mà chơi/không biết phân biệt bạn-thù trong một thời gian dài, 'makeno' những kinh nghiệm của cha ông đã ngàn đời để lại...

*

Tuy nhiên, mọi thứ triết lý/dự báo đều có tính chất khập khiễng, vì hầu như mọi người đều nhầm lẫn hay đều quên rằng, số phận hay lịch sử của các dân tộc dường như không được quyết định bởi con người, bởi các đại ma đầu hay lão bá tánh, mà được quyết định bởi (các) quy luật bất khả tri, ví dụ như người Tây Tạng không thể ngờ rằng họ bị mất nước vào năm 1959, người miền Nam không thể ngờ rằng sẽ có cuộc tháo chạy vào ngày 30/4/1975 (và cuộc vượt biên vĩ đại nhất trong lịch sử nhân loại sau đó - với hơn hai triệu người!), người Việt không thể ngờ rằng có cuộc chiến biên giới ngày 17/2/1979 (và kéo dài cho đến nay!), người Mỹ không thể ngờ rằng có vụ tấn công khủng bố vào ngày 11/9/2001, người Nhật không thể ngờ rằng có cơn sóng thần vào ngày 11/3/2011, người Nga hay Ukraina không thể ngờ xảy ra cuộc xung đột miền Đông Ukraina từ ngày 1/3/2014!, người TQ hay Malaysia không thể ngờ rằng có vụ rơi máy bay MH370 vào ngày 8/3/2014, người Pháp không thể ngờ rằng có vụ khủng bố vào ngày 13/11/2015, người Bỉ không thể ngờ rằng có cuộc khủng bố vào ngày 22/3/2016, đó là chưa kể sự xuất hiện bất ngờ của ‘con thủy quái 981’, của lực lượng Hồi giáo IS, vụ vài triệu người (kể cả thuyền nhân) tị nạn sang châu Âu, vụ sụp đổ chứng khoán/vô số công ty bị phá sản tại TQ, vụ con virus 'teo não' Zika, hay ai sẽ đắc cử tổng thống Mỹ vào ngày 8/11/2016…

***

Cuối cùng, bởi… ý thức được cuộc đời như vậy mà tôi sống thu gọn về ‘triết lý bóng hồng’ (và bị Meoainu phê bình, hihi…), nhưng Dương Quá và Tiểu Long Nữ đã từng làm như vậy, chứ đâu chỉ riêng tôi:
Oải hương giống nụ tầm xuân!
Thấy em nghiêng tím, anh... sèm ngất ngây
Em đừng quay mặt phía sau
Chuyện tình nổi sóng, anh đau dưới chiều

…Ngoài World Cup hay Euro Cup, tôi mãi theo đuổi các trận đấu của đội tuyển bóng đá nam VN, nhất là của (các) đội tuyển bóng chuyền nữ VN (tôi đã từng gặp một nàng, và đã có yêu một nàng khác), và rất nhiều lúc, tôi đã mơ ước trong rất hạnh phúc rằng:
-Ước gì mình được kết nghĩa anh em với các vận động viên bóng chuyền nữ Việt Nam.

Vì, mặc dù phụ nữ có lúc thế này, lúc thế kia, nhưng tôi rất thường thấy phụ nữ bao giờ cũng đẹp và là một trong những biểu hiện của… thượng đế, và mặc dù cuộc đời có chiến tranh, chết chóc, đau khổ, nhưng tôi vẫn thường thấy là cuộc đời rất đẹp, đẹp vô cùng vô tận.

Tôi có nghĩ quá đáng chăng!

(HẾT)

---------

Chú dẫn:
1-Chay, chày, cháy, chảy, chạy: ‘Không cần phải đọc Platon, Aristote, Kant, Hegel hay Karl Marx, không cần phải đọc Khổng Tử và Lão Tử, không cần phải đọc Upanishads và Bhagavad Gita, chúng ta chỉ cần đọc lại ngôn ngữ Việt Nam và nói lại tiếng Việt Nam và bỗng nhiên nhìn thấy rằng tất cả đạo lý triết lý cao siêu nhất của nhân loại đã nằm sẵn trong vài ba tiếng Việt đơn sơ như CON và CÁI, như CHAY, CHÁY, CHÀY, CHẢY, CHẠY và còn biết bao nhiêu điều đáng suy nghĩ khác mà chúng ta đã bỏ quên một cách ngu xuẩn…’ (Phạm Công Thiện)
2-Đài Loan: ‘Với cơ sở hiện đại hóa từ thời Nhật Bản cai trị Đài Loan, chính phủ Trung Hoa Dân Quốc sau khi dời đến Đài Loan sử dụng viện trợ của Hoa Kỳ tiến hành một loạt dự án kiến thiết. Đài Loan từ thập niên 1960 trở đi có sự phát triển nhảy vọt về kinh tế-xã hội, tạo nên ‘kì tích Đài Loan’. Đến thập niên 1990, Đài Loan tiến vào hàng ngũ quốc gia phát triển, thu nhập bình quân đầu người và chỉ số phát triển con người nằm ở mức quốc gia tiên tiến. Đài Loan có ngành chế tạo và khoa học-kỹ thuật tiên tiến vững mạnh, chiếm vị trí hàng đầu trong các lĩnh vực như chất bán dẫn, công nghệ thông tin, truyền thông, điện tử chính xác… Do các nhân tố tự do hóa và dân chủ hóa trong chính trị, tranh luận thống nhất và độc lập, và hình thành xã hội công dân, Đài Loan dần thoát ly khỏi quan điểm lịch sử Đại Trung Quốc…, phát triển chủ nghĩa đa nguyên văn hóa lấy Đài Loan làm trung tâm.’ (wikipedia).
3-Khưu Xứ Cơ và Thành Cát Tư Hãn: Ngày xưa, Thành Cát Tư Hãn (1162-1227), sau khi thống trị thế giới, bỗng cảm thấy cô đơn tuyệt đối và rơi vào một vùng trũng về tâm thức (= consciousness, theo Jack Kornfield) mà không thể nào giải quyết nổi. Ông bèn cho mời đạo sĩ Khưu Xứ Cơ (biệt hiệu là Trường Xuân Tử, 1148-1227) - một trong Toàn Chân Thất Tử - vượt qua sa mạc, từ Trung Nguyên đến Mông Cổ, để giảng đạo, xem thêm:
http://nhagomlabang.blogspot.com/2013/06/389-ong-y-co-nguyen-vong-muon-hoc-than.html