291. Phụ nữ và quy luật bù trừ

1. Trước tiên, mình quan niệm viết không phải là lý luận mà là suy luận, quan trọng hơn cả là ‘suy nghiệm’ bằng cách không đi theo lối mòn mà những người đi trước đã vạch ra, và suy nghiệm từ đâu: từ thực tại... Trong entry ‘Tiểu Long Nữ thời nay 2’, ngoài các bạn ủng hộ, có 1 bạn phản ứng mạnh khi mình thắc mắc rằng trong thế giới Phật/Chúa thì phụ nữ không đóng vai trò số một!... Khoảng 1 năm sau, bạn ấy trực tiếp đến nhà riêng của mình, có lời ‘xin lỗi’ và nói rằng khi bình luận cho entry này, bạn ấy đang xỉn.

2. Nghĩ kỹ, hình như mình không lầm khi có thắc mắc như vậy.

Hãy quay lại thế giới của thần Dớt (Zeus), ta thường thấy xuất hiện 3 nữ thần quan trọng là Thiên hậu (Hera), Athena và Venus. Thiên hậu chỉ đóng vai trò ‘ghen tuông’ trong các cuộc tình vụng trộm của thần Dớt và tham gia vào vài cuộc chiến tranh ở trần thế (trận chiến thành Troia), trong khi đó Athena và Venus lại xuất hiện hầu như trên khắp các 'mặt trận' vì Athena là nữ thần trí tuệ (bảo vệ ‘hòa bình’ cho thành Troia) và quan trọng hơn, Venus là nữ thần ‘tình yêu và sắc đẹp’, nhưng vai trò số một vẫn là đàn ông.

Hãy quay lại thế giới của Ngọc Hoàng Thượng Đế, dĩ nhiên là ngài có vợ, nhưng Thiên hậu chỉ là một cái bóng mờ ảo sau lưng ngài. Nhân vật nữ quan trọng nhất trên Thiên đình là Tây Vương Mẫu nhưng bà ta chỉ xuất hiện khi có ‘Hội nghị bàn đào’, còn bà Nữ Oa chỉ xuất hiện với cái ‘Kính chiếu yêu’ khi có yêu cầu. Ngoài ra, trong truyện ‘Tây du ký’, Phật bà thường xuất hiện nhưng là chấp hành chỉ dụ của Phật tổ... Rõ ràng vai trò số một vẫn là đàn ông.

Hãy quay lại thế giới Hy-La cổ đại, ta thường biết đến các triết gia, khoa học gia hay chính trị gia như Aristote, Platon, Socrat, Democritus, Heraclitus, Euclid, Archimède, Pythagore, Alexandre đại đế, Caesar, Antonious…, hình như người ta chỉ còn nhớ đến nữ hoàng Cleopatra! Rõ ràng vai trò số một vẫn là đàn ông.

Hãy quay lại thế giới Trung Hoa cổ đại, trong vô số đàn ông nắm quyền lực (cả về mặt tư tưởng), chỉ có vài ‘tinh cầu’ như Võ Tắc Thiên hay Từ Hi thái hậu nằm lẻ loi, có Thái Bình công chúa, Hoa Mộc Lan, Mộc Quế Anh, Phàn Lê Huê, Nghiêm Vịnh Xuân… xuất hiện thấp thoáng, có Tây Thi, Điêu Thuyền, Dương Qúy Phi làm ‘nền’ cho sự nổi bật của Câu Tiễn/ Phạm Lãi, Lã Bố, Đường Minh Hoàng…

Hãy quay lại thế giới ‘Phục Hưng’ (và cho đến nay), ta thường nghe Shakepeare, Descartes, Voltaire, Leonardo Da Vinci, Michelangelo, Mozart, Beethoven, Newton, Napoleon, Khang Hi/Càn Long, Hegel, Nietzche, Sartre, Tagore, Krishnamurti, Khalil Gibran, rồi Einstein, Hinbert, Hemingway, Picasso, Obama…, mà chỉ điểm xuyết vài cái bóng của Marie Curie, nữ hoàng Elizabeth, Kovalevskaya (nhà toán học), Shinawatra (nữ Thủ tướng Thái Lan)… Rõ ràng vai trò số một vẫn là đàn ông.

Ngoài ra, trong ‘Thế giới Thập Bát Văn Hào’ do quốc tế bình chọn vào năm 1874 (Trương Vĩnh Ký đứng hàng thứ 17), nghi ngờ rằng không có phụ nữ, mà nếu có thì tỉ lệ phụ nữ rất nhỏ. Mới đây, ngày 11/3/2011, quốc tế (nhà xuất bản Watkins Books tại thủ đô London) đã bình chọn ‘100 nhân vật có ảnh hưởng tâm linh nhất thế giới’ (Thiền sư Thích Nhất Hạnh đứng hàng thứ 4), trong đó tỉ lệ phụ nữ chỉ chiếm có 24%... (theo blog MLD). Lại rõ ràng vai trò số một vẫn là đàn ông!

Còn nhiều nhiều nữa...

3. Tại sao vai trò số một trên mọi mặt trận trong lịch sử là đàn ông - một câu hỏi vô cùng khó giải đáp. Trước mắt, dường như đó là sự ‘phân công’ trong thế giới tự nhiên mà trong đó đàn ông đóng vai trò định hướng - chủ động hơn và phụ nữ đóng vai trò bảo toàn (conservation, preservation) cho định hướng đó - thụ động hơn (!) mà định hướng quan trọng nhất là bảo toàn nòi giống. Người ta không sai khi nói rằng thời nguyên thủy, vì đàn ông là những người đi săn bắn nên có tư duy lý tính/định hướng không gian tốt hơn, còn đàn bà lo việc săn sóc con cái/nội trợ nên có tư duy cảm tính tốt hơn. Nếu quả như vậy thì cũng không có gì đáng thắc mắc lắm, bởi lẽ người ta thường gọi phụ nữ là ‘phái yếu’.

Nhưng thế giới tự nhiên lại có một quy luật rất quan trọng khác, đó là quy luật bù trừ, hiểu nôm na là nếu một tập thể/cá thể bị thiệt thòi về mặt này thì sẽ có mặt khác nổi trội hơn. Trong một truyện kiếm hiệp Tàu (quên tên) đã xây dựng nên 6 nhân vật được gọi là ‘Lục tàn’, trong đó người mù thì tai rất thính, người khó tiếp cận về trí tuệ thường rất khỏe, người bị hạn chế về hoạt động chân tay thường có năng khiếu về sử dụng đồ cơ giới, người yếu đuối thường dùng cơ mưu, người trầm tư thường hay sáng tạo…, ví dụ như nhân vật ‘mù’ Tạ Tốn (trong ‘Ỷ thiên đồ long ký’), nhân vật ‘khỏe’ Hồng Thiên Cân (trong phim ‘Phương Thế Ngọc’) hay Hercules (trong ‘Thần thoại Hy Lạp’), nhân vật ‘cơ mưu’ Tôn Tẫn (trong 'Đông Chu liệt quốc') hay Hàn Tín (trong ‘Hán Sở tranh hùng’), nhân vật ‘cơ học’ Newton (trong ‘Vật lý cổ điển’), nhân vật ‘lập dị’ Einstein (trong ‘Vật lý hiện đại’)…

4. Vậy phụ nữ với tư cách là ‘phái yếu’ được tạo hóa bù trừ cái gì? Đó là ‘đàn ông ngự trị thế giới, nhưng đàn bà lại ngự trị đàn ông’, quá công bằng!

Thần Dớt vì nàng Europe mà hóa thành con bò mộng quỳ xuống bên nàng, Trư Bát Giới vì Hằng Nga mà bị đày xuống trần gian làm con heo, Sơn Tinh và Thủy Tinh vì Mỵ Nương mà đánh nhau mấy ngàn năm, Chu U Vương ‘bán’ giang san để mua nụ cười của Bao Tự, danh tướng Antonious vì Cleopatra mà xung đột với (hoàng đế) Augustus mà kết quả cuối cùng là cả 2 vợ chồng đều bị thất bại và chết thảm, Đường Minh Hoàng vì Dương Quý Phi mà quên cả giang san, Đoàn Dự vì Vương Ngữ Yên mà không màng đến ngôi vị hoàng đế, Trương Vô Kỵ vì Triệu Minh mà từ bỏ chức Giáo chủ ma giáo để về nhà ‘vẽ lông mày’ cho nàng, Lý Thánh Tông vì cô gái hái dâu mà xây dựng cung Ỷ Lan, Chế Mân vì Huyền Trân công chúa mà dâng Châu Ô và Châu Rí cho Đại Việt (thời Trần Nhân Tông), Tú Uyên vì Giáng Kiều mà bỏ cả việc đèn sách công danh, Napoleon vì Josephine mà tự nguyện quỳ xuống dưới chân nàng, Khang Hi yêu Tát Dung Nhi hơn sinh mạng của mình, Bùi Giáng vì Kim Cương mà chung tình đến 40 năm, Kim Dung vì thần tượng một phụ nữ có vóc dáng giống Tiểu Long Nữ mà viết nên truyện 'Thần điêu đại hiệp'…

Với quy luật bù trừ này, đàn ông thường phải nịnh/ga-lăng đàn bà và phụ nữ tha hồ tung hoành trong võ lâm với 2 chiêu thức vô địch thiên hạ là 'nước mắt' và ‘sáng nắng chiều mưa’. Với quy luật bù trừ này, đàn ông thường sợ vợ, đó là nhiều khi phụ nữ quan trọng hơn ông trời, không phải ngẫu nhiên mà người ta có câu ‘ở nhà nhất vợ, nhì trời’. Với quy luật bù trừ này, phụ nữ đôi khi quan trọng bằng giang san hay thậm chí quan trọng hơn giang san, không phải ngẫu nhiên mà người ta đưa lên hai bàn cân với thành ngữ ‘giang san và mỹ nhân’. Với quy luật bù trừ này, nhiều đàn ông mắc bệnh dại gái: ‘bắt thang lên hỏi ông trời, có tiền cho gái có đòi được không?’. Và cũng với quy luật bù trù này, đối với đàn ông thì vũ trụ nằm trong đáy mắt của người đàn bà, đàn ông phải quỳ gối và dâng đóa hoa hồng để bày tỏ tình yêu với mỹ nhân hay suốt đời làm thơ vì mỹ nhân…