692. Thế hệ trẻ sẽ làm nên kỳ tích

  

Tiêu đề bài viết xuất phát từ trả lời sau:

À, thế hệ trẻ thường vô tư, hồn nhiên, ít khi trách móc này nọ, và đặc biệt là dễ tiếp thu cái mới, dám nói, dám làm, nên tôi tin tưởng rằng:
-Thế hệ trẻ sẽ làm nên kỳ tích,
và tôi rất thường ủng hộ các cháu. (‘trả lời’ lời bình của bạn Kiều Thiện).

*

Ngày xưa, có ông Bành Tổ sống tới… 800 tuổi (chém gió quá phải hôn!, vì hồi đó tuổi thọ trung bình của loài người là… 25 tuổi)…, rồi ông Khương Tử Nha đến 70 tuổi mới ra làm cho Vũ Vương và đánh bại Trụ Vương… (xem các chú giải bên dưới). Nói chung, chuyện này là chuyện đời tám hoánh rồi, biết cho vui thôi, quan trọng là bây giờ ‘các cháu’ làm sao để có thể sống lâu hơn thế hệ trước, có nhiều tài năng hiện thực hơn để, nếu cần, có thể đánh bại quân xâm lược, cả trên mặt trận triết học…

Ngày nay, ông 30 tuổi thì bảo 'ông' 20 tuổi là ‘thằng con nít, biết gì’, tương tự cho ông 40 bảo ông 30, ông 50 bảo ông 40, ông 60 bảo ông 50, ông 70 bảo ông 60, ông 80 tuổi thì bảo ông 70 tuổi là: ‘thằng con nít, biết gì' (thiệt đó, ha..ha…). Nói chung là thế, ở ta có ngấm ngầm hình thành một thứ truyền thống ngàn năm vô hình, gọi là ‘thứ bậc’ (kiểu Khổng Tử) hay ‘Chiếu trên’ là: chỉ trừ khi người-nhỏ-tuổi-hơn giàu có hay làm lớn… thì thường được người già gọi là ‘anh’, còn theo thông lệ thì:

-Hễ cứ người lớn tuổi thì hiểu biết hơn người nhỏ tuổi hơn, còn người nhỏ tuổi hơn thì thường chỉ biết ‘vâng vâng dạ dạ’ mà thôi, hehe…

Nói chung là người già là hết ‘lực’ rồi, mà ông bà ta thường hay nói đó là dạng ‘chồn chân mỏi gối’, tức là không dám mạo hiểm, thường hồi tưởng về quá khứ… vinh quang ảo, nên chỉ có thể nói lầm bầm hay vòng vo suốt ngày, chỉ trừ vài trường hợp (đặc biệt) là có cụ dám nói, nói thẳng, nói mạnh, và những cụ này thường đóng vai là người truyền kinh nghiệm, thậm chí có thể là người ‘truyền lửa’ cho thế hệ trẻ để làm nên những kỳ tích, như sẽ kể ra dưới đây.

*

Trước khi đọc tiếp bài này, để thư giãn, bạn hãy xem clip này để xem thế hệ… trẻ Hà Lan đã làm nên kỳ tích gì nhé.

https://www.youtube.com/watch?v=TNwTjVenllc

Trong Chương trình ‘The Voice’ được tổ chức tại Hà Lan (từ tháng 9/2011), ở ‘vòng giấu mặt’ (ngày 30/6/2011), chàng trai Charly Luske (34 tuổi) vừa mới hát câu đầu tiên trong bài hát ‘It’s A Man’s World’ thì cả Hội trường rúng động, và cả 4 giám khảo đều bấm nút ‘I WANT YOU’ (lọt vào vòng trong) ngay cùng một lúc, và khi anh hát xong, có 1 giám khảo cúi xuống… lạy anh! - và kỷ lục này được trên thế giới gọi là ‘cơn địa chấn Charly Luske’. Lời bài hát là:

Đây là thế giới của đàn ông, đây là thế giới của đàn ông
Những nó sẽ chỉ là vô nghĩa, vô nghĩa nếu thiếu đi người phụ nữ
Bạn thấy đấy, đàn ông tạo ra xe hơi để đưa ta đi qua những con đường dài
Đàn ông làm ra tàu hỏa để vận chuyển đồ trọng tải lớn
Đàn ông tạo ra đèn điện để thắp sáng mọi bóng tối vây quanh ta
Đàn ông tạo ra tàu thủy, cũng như Noah tạo ra rương
Đây là thế giới của đàn ông
Nhưng nó sẽ chỉ là vô nghĩa nếu thiếu đi người phụ nữ…

*

Tôi xin tiếp tục câu chuyện nhé.
Các bạn hãy xem đoạn sau: 'Nhật Bản đã chịu ảnh hưởng của văn hóa TQ không thua gì VN. Cũng như ở ta, Khổng giáo đã từng là khuôn vàng thước ngọc chính thống trong tư tưởng của nước ấy. Nhưng người Nhật đã sớm ra khỏi quỹ đạo tư tưởng của TQ. Họ bắt đầu giải phóng tư tưởng của họ từ bao giờ? Bằng cách nào? Do trường phái nào? Bằng lý luận gì?... Xuất bản lần đầu tại Nhật năm 1952 và gây tranh luận sôi nổi sau đó, quyển sách của Masao Maruyama, rất bác học và khó đọc, được dịch ra tiếng Anh năm 1974, rồi tiếng Pháp năm 1996, khi ông mất (‘Luận về lịch sử tư tưởng chính trị tại Nhật’). Giới học thuật Pháp đặc biệt chú ý đến lập luận của Maruyama, một lập luận độc đáo làm họ ngạc nhiên: người Nhật đã thoát ra khỏi sự nô lệ văn hóa đối với TQ trước khi tiếp xúc với Tây phương. Họ đã giải phóng tư tưởng của họ tự bên trong, chứ không phải dưới áp lực của bên ngoài. Hiện đại hóa trong tư tưởng của người Nhật đã diễn ra trong một quá trình tranh luận giữa các tín đồ Khổng giáo với nhau, chứ không phải giữa họ với ‘ánh sáng mới’ đến từ Tây phương' (Cao Huy Thuần).

http://www.tapchithoidai.org/ThoiDai19/201019_CaoHuyThuan.htm

Khi ‘viết’ đoạn ngày, tôi nghi rằng tác giả của cuốn sách ‘Thoát Trung’ nói trên - ông Masao Maruyama (‘cố vấn’ cho Nhật Hoàng Hirohito) là còn trẻ, quả nhiên là vậy, lúc viết cuốn sách đó, chàng mới có… dưới 38 tuổi (xem chú giải bên dưới).

*

Sau đó, tôi mới quay lại sử Việt, mà tôi chỉ xin nhắc đến vài vị thôi.

-Nguyễn Huệ sinh năm 1753 (mất năm 1792, do bệnh xuất huyết não dưới màng nhện), năm 16 tuổi đã sáng tạo ra môn ‘Yến phi quyền’, và cùng hai anh em sáng tạo ra môn ‘Độc lư thương’, năm 18 tuổi giúp anh về huấn luyện quân sự, xây dựng lực lượng Tây Sơn, năm 20 tuổi giúp anh hạ thành Tây Sơn, năm 23 tuổi được phong đại tướng, đưa quân vào Nam đánh thắng quân của Tống Phúc Hiệp (phe Chúa Nguyễn), năm 24 tuổi diệt vong chế độ của Chúa Nguyễn, giành được cả Nam bộ…. Năm 31 tuổi (1784), Nguyễn Huệ đại thắng quân Xiêm ở Rạch Gầm và Kênh Xoài Mút…, năm 35 tuổi lên ngôi Hoàng đế, rồi với sự tư vấn của La sơn phu tử Nguyễn Thiếp, năm 36 tuổi (1789), Nguyễn Huệ đánh tan 29 vạn quân Thanh, Tôn Sĩ Nghị nửa đêm phải vứt cả ấn tín để chạy trốn… (wikipedia).

-Vua Hàm Nghi sinh năm 1871 (mất năm 1943, do bệnh ung thư dạ dày), năm 14 tuổi, cậu bé cùng Tôn Thất Thuyết đánh quân Pháp tại Huế, rồi phát hịch Cần Vương chống Pháp (được 3 năm thì bị thất bại và bị bắt)… Còn vua Duy Tân sinh năm 1900 (mất năm 1945, do tai nạn máy bay), mà cùng với Thái Phiên và Trần Cao Vân… (Việt Nam Quang Phục Hội), năm 1916, tức là khi mới có 16 tuổi, cậu bé đã dũng cảm khởi xướng việc khởi nghĩa chống Pháp (bị thất bại và bị bắt)…, năm 39 tuổi, chàng tham gia quân Đồng Minh đánh phát-xít Đức…

-Ngô Bảo Châu sinh năm 1972, người Việt Nam đầu tiên đạt giải Fields Toán học (tương đương với giải Nobel) khi mới có 38 tuổi: 'Trong năm 2008, ông công bố chứng minh Bổ đề cơ bản cho các đại số Lie (Bổ đề Lie) hay còn gọi là Bổ đề cơ bản Langlands… Với các công trình khoa học của mình, Giáo sư Ngô Bảo Châu được mời đọc báo cáo trong phiên họp toàn thể của Hội nghị toán học thế giới 2010 tổ chức ở Ấn Độ vào ngày 19/8/2010 năm 2010. Tại lễ khai mạc, giáo sư đã được tặng thưởng Huy chương Fields… Ông đã phát biểu khi nhận giải rằng ‘Đến một lúc nào đó, bạn làm toán vì bạn thích chứ không phải… vì đam mê giàu có hoặc sự nổi tiếng’ (wikipedia).

Đó là chưa kể đến Dương Vân Nga, Lê Quý Đôn, Ỷ Lan phu nhân, Đoàn Thị Điểm, Phùng Khắc Khoan (Lưỡng quốc trạng nguyên), Ngọc Hân công chúa, Nguyễn Trường Tộ, Cao Bá Quát, Nguyễn Nhược Pháp, Hàn Mặc Tử, Bùi Giáng, Phạm Công Thiện, Đặng Thái Sơn, Võ Trọng Nghĩa…, ngoài ra, mới đây có một cậu bé 19 tuổi, ở HN!, có một bài phát biểu trên FB (xem đường dẫn bên dưới) rất là thông minh và khá trí tuệ (lưu ý rằng các bạn chỉ xem để tham khảo thôi, và nên có lập trường riêng của mình).

Tóm lại, Ngô Bảo Châu đã ‘làm toán vì bạn thích chứ không phải… vì đam mê giàu có hoặc sự nổi tiếng’ từ năm 16 tuổi, đạt giải ‘Nobel’ khi mới có 38 tuổi, Nguyễn Huệ là một trong ba người (Nguyễn Nhạc, Nguyễn Lữ và Nguyễn Huệ) đã sáng tạo một trường phái võ thuật (Bình Định) từ năm 16 tuổi, rồi sau đó đánh tan tác bọn xâm lược Tàu khi còn trẻ - mới có 36 tuổi, trẻ hơn là vua Duy Tân lãnh đạo chống Pháp khi mới có 16 tuổi, trẻ hơn nữa là vua Hàm Nghi lãnh đạo chống Pháp khi mới có… 14 tuổi, còn nay..., híc..híc…

*

Cũng nên tham khảo chuyện nước ngoài tí. Số là ông Krishnamurti, sinh năm 1895 (mất năm 1996), được thế giới xem như là triết-gia-của-thế-kỷ-20. Năm 1911, tức là năm 16 tuổi, ông đã là Giáo chủ của tổ chức toàn cầu ‘Ngôi sao phương Đông’, mà năm 1929, ông đã tập hợp 3000 đại diện từ khắp thế giới và tuyên bố giải tán tổ chức này, với câu chuyện:

Một ông nọ đi chung với một con quỷ trên một con đường, họ nhìn thấy một người nông dân cúi xuống nhặt được một cái gì đó và bỏ vào túi, ông ta bèn hỏi:

-Anh ấy nhặt được cái gì vậy?

Con quỷ đáp:

-Đó là một mảnh của chân lý.

-Ấy chết, thế sao ngươi không cản lại, nếu loài người mà tìm được chân lý thì ngươi chỉ có con đường chết!

-Ngươi yên tâm đi, con người chỉ tìm được một mảnh nhỏ của chân lý, rồi tưởng nó là vĩ đại, rồi biến nó thành chân lý phổ quát cho toàn thể nhân loại, nó sẽ hình thành (những) thứ ‘định kiến’ mà làm cho họ ngu muội hơn, nên họ sẽ trở thành nô lệ cho cái thứ ‘định kiến ảo’ mà họ tưởng là đúng đó, vì thế mà ta suốt đời ngự trị loài người, ha..ha..ha…

*

Chuyện tình vào hạ, nhớ xa xa
Ai hồ thu mặt, nét mượt mà
Vàng thu ai rớt, vàng thu đắm
Tây xuống hương chiều, đông thức thao

‘Thơ pùn thế Giáo Sư Caca ưi! Tuần mới Én nhỏ kính chúc GS Caca nhiều nụ vui ạ!' (Yến Phạm)

Và, chúng ta hay nói rằng ‘Khổng Tử nói rằng’, ‘Lão Tử nói rằng’, ‘Trang Tử nói rằng’, ‘P nói rằng’, ‘C nói rằng’, ‘M nói rằng’, ‘L nói rằng’, ‘Nietzsche nói rằng’, ‘Sartre nói rằng’, ‘Camus nói rằng’, ‘Krishnamurti nói rằng’, ‘Osho nói rằng’, ‘Dalai Lama nói rằng’, ‘sư Tuyên Hóa nói rằng’, ‘Lý Hồng Chí nói rằng’… và mỗi người đều tự cho cái chân lý mà mình ‘nam mô lại' đó là… đúng rồi, huhu…

Hỡi các thiên thần bé nhỏ, sau này, nếu gặp các bạn ở quán cà phê, tôi không muốn nghe các bạn nói rằng ‘đấng X nói rằng’, mất thì giờ của tôi lắm, mà tôi sẽ hỏi:

-Tự bạn sẽ nói rằng cái gì?

Chuẩn bị tâm lý đi nghen.

(HẾT)

---------

Chú giải:

1. Bài hát ‘It’s A Man’s World’ (lời tiếng Anh): This is a man's world, this is a man's world/But it wouldn't be nothing, nothing without a woman or a girl/You see, man made the cars to take us over the road/Man made the trains to carry heavy loads/Man made electric light to take us out of the dark/Man made the boat for the water, like Noah made the ark/This is a man's, a man's, a man's world/But it wouldn't be nothing, nothing without a woman or a girl…
2. Bành Tổ: Theo ‘Thần tiên truyện' thì Bành Tổ là người họ Điền tên Khanh, là cháu 6 đời vua Chuyên Húc... Ông thích điềm tĩnh, không thiết gì công danh phú quý, nên đến 767 tuổi mà vẫn còn khoẻ!... Tương truyền ông có tới 49 lần góa vợ, có một huyền thoại khác kể về cái chết của Bành Tổ như sau: bấy giờ Ngọc Hoàng Thượng Đế nghe tâu rằng dưới trần gian có một ông già ngồi câu cá ở bờ Vị Thủy rất lâu rồi, ngồi đến nỗi tảng đá lõm thành hình cái mông đít mà sao chẳng thấy ông ấy chết. Ngọc Hoàng bèn sai Nam Tào và Bắc Đẩu hóa thành người phàm đi tuần du chốn nhân gian, khi đến bờ sông Vị thấy một ông già ngồi câu cá bèn hỏi: ‘thưa cụ, cụ ngồi đây có bao giờ thấy hiện tượng nước chảy xuôi hòn đá trôi ngược không ạ’. Bành Tổ cười lớn nói: ‘ta ngồi câu cá ở đây đã 800 năm chưa bao giờ thấy có chuyện như thế cả, các anh định hỏi đùa ta chắc’. Nam Tào và Bắc Đẩu bèn hỏi: ‘thưa cụ, vậy cụ tên gì ạ’. Sau khi Bành Tổ nói họ tên thì Nam Tào và Bắc Đẩu biến mất về tra lại sổ sinh tử thấy không có ai tên như vậy đoán chắc lúc người này sinh ra mình đang bận gì nên sót tên không ghi bèn viết tên Điền Khanh vào sổ sinh của Bắc Đẩu rồi lấy sổ tử của Nam Tào ra gạc đi, Bành Tổ ở dưới trần lăn đùng ra chết. (wikipedia)
3. Cậu bé 19 tuổi, có một bài phát biểu, xem: https://www.facebook.com/khanh.hoang.58367/posts/991952044159159
4. Chả cá Lã Vọng: Năm 1998, người Hà Nội có kể với tôi (NGLB) rằng: Trước đó, ở Hà Nội có một tiệm bán các loại tượng ‘Lã Vọng ngồi câu cá’ bằng sứ. Sau đó, ở gần tiệm này lại mở ra một quán bán món ‘chả cá’. Người ta, mỗi lần rủ đi ăn chả cá, thì nói rằng: ‘ăn chả cá ở gần chỗ bán tượng Lã Vọng đó’, vì thế mà lâu ngày, món chả cá này có tên là ‘chả cá Lã Vọng’.
5. Khương Tử Nha hay Lã Vọng (sống vào thế kỷ thứ 12 TCN) vốn là kẻ bất tài về mọi thứ (ví dụ bưng giùm trứng cho vợ ra chợ bán, nhưng mới đến ngạch cửa thì đã vấp, làm cho trứng bể hết, vì thế mà ông bị vợ mắng suốt ngày). Nhưng ông lại có biệt tài về mưu kế quân sự, nhận thấy triều đình thời đó hủ bại, vua thì vô đạo, nên ông ẩn danh, ngồi câu cá bên sông Vị (với cái cần câu mà không có lưỡi câu), mãi đến năm 70 tuổi, ông mới gặp được ‘Minh chúa’ - tức là Cơ Xương (thủ lĩnh bộ lạc Chu), ông bèn phò Cơ Xương, rồi Cơ Phát, đánh thắng Trụ Vương (năm 1123 TCN), lập nên nhà Chu.
6. Krishnamurti sinh năm 1895 (mất năm 1996, tại California): Với các 'tác phẩm' nổi tiếng thế giới - là ‘cẩm nang’ và là tài liệu ‘gối đầu giường’ của nhiều trí thức, như: Đại bàng cất cánh, Tự do đầu tiên và cuối cùng, Diễn văn giải tán hội Ngôi Sao, Đối diện cuộc đời…, mà ‘tại Ấn Độ, Anh Quốc và Mỹ… tiếp tục sao chép và phổ biến hàng nghìn bài nói, các cuộc thảo luận nhóm và cá nhân, và các tác phẩm khác, xuất bản chúng dưới nhiều định dạng khác nhau, bao gồm sách, audio, video, sách điện tử, internet, với nhiều ngôn ngữ khác nhau…’ (wikipedia), ông là triết gia ‘phi-thời-gian’, triết của ông gồm có: 1) không có tham vọng ‘đạt’ cái này cái nọ trong tương lai, vì thế mà thoát khỏi sự ‘ràng buộc’ của thời gian (phi-thời-gian), mà nay ta thường nói nôm na là ‘đi thì cứ đi, còn đến đâu thì không quan trọng’, 2) không bị ảnh hưởng/kích thích/cảm hứng bởi bất cứ tư tưởng/chủ nghĩa/học thuyết ‘ảo’ nào từ bên ngoài, nó nôm na như từ ‘thiền = mantra, mà man = trí tuệ, tra = giải thoát, thiền là giải thoát khỏi sự nô lệ bởi trí tuệ), 3) chân lý không thể diễn đạt được bằng ngôn ngữ/lời nói hay chữ viết, hay ‘không có con đường dẫn đến chân lý’, hay có một số người nói ‘chân lý nằm ở vô môn quan’, tức là nó không có cửa vào, mà chỉ có vài người ‘ngộ’ được bằng tâm nhãn… (NGLB)
7. Masao Maruyama (Maruyama Masao?, 1914-1996) was a leading Japanese political scientist and political theorist. His expertise lay in the history of Japanese political thought, to which he made major contributions: (tạm dịch) Masao Maruyama hay Maruyama Masao, sinh 1914-1996, là học giả kiêm chính trị gia hàng đầu Nhật Bản. Bằng năng lực chuyên môn của mình, ông đã đóng vai trò chính trong lịch sử tư tưởng chính trị của Nhật Bản. (wikipedia)