1091. Nhân... thiên tài Stephen Hawking đã chết (Thư giãn)

Áo vàng nữ tướng vương bờm ngựa
Giặc bành kinh sợ lẩn xa xăm
Uy danh vang đỉnh ngàn năm sử
Nhất nữ anh hùng: dân xứ Nam
*
Chiều sa phố núi, vàng dần vắng
Mê mãi anh hùng trong sử xanh
Áo vàng cuộn gió, chiều trở sáng
Trong cõi con người: một chữ 'oanh'!
---------

Ở mình, nghe nói chữ 'chết' là người ta kỵ, sợ nói bị... xui!... Thiết nghĩ, sống mới là bất thường, còn chết là bình thường - là quy luật vĩnh cửu của thế giới tự nhiên, ai có sinh thì có tử!, vậy cớ sao ta lại phải sợ khi nói đến cái chết!

1

Và hôm nay, nhà vật lý thiên tài của nhân loại là Stephen Hawking đã chết:

- Stephen Hawking sinh ngày 8/1/1942, là nhà vật lý người Anh có đóng góp lớn cho khoa học. (Nhật báo Anh) Guardian gọi Hawking là "ngôi sao sáng nhất trong ngành vũ trụ học hiện đại". Ông là tác giả của (cuốn) ‘A Brief History of Time’ (Lược sử thời gian, Hình 1), một trong những cuốn sách phổ thông về khoa học nổi tiếng nhất mọi thời đại. Sự ra đi của Hawking không chỉ là một tin buồn đối với giới khoa học mà còn cả những người quan tâm đến vật lý và vũ trụ học... Những công trình của Hawking trải rộng trên nhiều lĩnh vực, từ khám phá về nguồn gốc vũ trụ, thăm dò tiềm năng của việc du hành thời gian cho tới bí ẩn đằng sau hố đen. 

Cuộc đời ông là những chuỗi ngày sống chung với căn bệnh xơ cứng teo cơ và tìm kiếm lời giải cho những bí ẩn của vũ trụ... "Tôi thường được hỏi: bị ALS* thì sao", ông viết. "Câu trả lời là, không nhiều lắm. Tôi cố gắng sống một cuộc đời bình thường nhất có thể, không nghĩ về tình trạng của mình, không hối hận những điều mà mình không thể làm, mà cũng không nhiều những điều như thế lắm". Stephen đúng là đã làm được điều ông tin là định mệnh của mình: khoa học. Dù cuộc đời ông thì không bình thường lắm. Bên trong thân thể trông như vô dụng của Hawking là một bộ não sắc bén và tò mò trước bản chất vũ trụ, cách nó hình thành cũng như số phận mà nó có thể đi đến.

Stephen Hawking cũng là một trong những nhà khoa học năng lên tiếng về các vấn đề chính trị xã hội. Ông cảnh báo rằng tương lai của nhân loại chính là vũ trụ ngoài kia. "Tôi nghĩ nhân loại không có tương lai nếu họ không đi vào không gian", ông nói. "Tôi tin rằng cuộc sống trên Trái Đất đang bị đe dọa ngày càng nhiều trước nguy cơ một đợt nóng lên đột ngột, chiến tranh hạt nhân, một loại vi rút phát tán hàng loạt và những mối nguy khác". Hawking xem việc tạo ra trí tuệ nhân tạo có thể là sự kiện lớn nhất trong lịch sử nền văn minh của chúng ta. "Bên cạnh những lợi ích, AI* cũng mang lại cả mối nguy, như các hệ thống vũ khí tự hành mạnh mẽ hoặc phương thức mới để đàn áp con người", ông nói năm 2016... (news-zing-vn)

2

Tựu chung, ở đời có 3 loại ‘quan’: nhân sinh quan, thế giới quan và vũ trụ quan.

Những cái 'kỷ sở bất dục, vật thi ư nhân', 'nhân chi sơ tính bổn thiện' (hay ác), 'đạo khả đạo phi thường đạo', 'ta là bướm hay bướm là ta!' (Trang Chu mộng hồ điệp), 'tự lượng sức mình' hay 'thuận theo tự nhiên mà sống'... chỉ là... nhân sinh quan!, bởi trên thực tế nó được đặc trưng bởi tính ‘mơ huyền lễ hội’, thủy hử', 'loạn sứ quân’, ‘hủy diệt mặt đối lập’, vd vụ ‘các loại Tết’, ‘Ngưu Lang-Chức Nữ’ hay ‘Chú Cuội-Hằng Nga’... là cha ‘lễ hội’!, ‘quả đất hình vuông, Trung Hoa chính giữa!’, ‘Tam quốc chí’, ‘Ngũ hồ thập quốc’, rồi vụ ‘Thôn An Miên’, ‘Phông Luân Cốp’, ‘vua hàng giả thế giới’, 'bá chủ thới dế', tham quyền cố vị (Hình 2) hay... 'tổng thống muôn năm'..., và bởi nó không hề phản ánh những cái dưới đây.

Rộng hơn 'con người', thế giới quan quan tâm đến các vấn đề chẳng hạn như biến đổi khí hậu toàn cầu/chống hạn hán, ngập mặn (ĐBSCL...), biến đổi gen (gene), trí tuệ nhân tạo, thế giới động vật/sự tiến hóa và các siêu giác quan của chúng (super sense), bảo vệ môi trường, bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, mạng wifi toàn cầu, cuộc cách mạng tự động hóa (4.0) và ‘tư duy lại tương lai’... Vì thế, việc phá rừng, ăn thịt động vật hoang dã, làm ô nhiễm môi trường, dùng thực phẩm bị bỏ độc... là biểu hiện của một thế giới không có... thế giới quan!

Vũ trụ quan quan tâm đến việc giải thích vai trò của trái đất và vũ trụ bên ngoài/tác động của vũ trụ đối với trái đất và con người, bí ẩn trong thế giới vi mô/sự tương tác trong vũ trụ, trường thống nhất, tính tương đối/tuyệt đối của vật chất và không-thời gian, thậm chí chuyện người ngoài hành tinh, UFO*, nguồn gốc của vũ trụ và ‘cái gì ở bên kia vũ trụ!’..., và quan trọng nhất là 'KHÁT VỌNG' của con người khi ngắm, nhìn và suy tư về vũ trụ (Hình 3)... 

- ‘Thế còn ở bên lạ?’, Nở hỏi tiếp.

- Có một ông nọ ở bên Tràu, nhìn lên trời thấy trăng sao tròn tròn, ổng không nghĩ đến việc tìm hiểu các bí ẩn của vũ trụ, mà liền liên tưởng đế cái vú... to và cái mông... nở*!, hehe...

*

Xưa nay, trên thế gian này, nhờ có những Euclid, Archimede, Aristot*, Copernic, Newton, Lobasevski, Einstein, Hawking... mà ta có Tiên đề Euclid/Hình học Euclid rồi Hình học phi-Euclid, Nguyên lý Archimede, Định lý Pythagore, 'Tam đoạn luận' Aristot, Định luật vạn vật hấp dẫn Newton, Thuyết tương đối Einstein, Vũ trụ quan Hawking... Còn những ông ở xứ lạ sáng tạo ra cái... 'tôi là bướm, bướm là tôi' gì gì đó thì chỉ là 'nhân sinh quan, nên mấy ngàn năm nay xứ này chả sáng tạo ra cái tiên đề nào, nguyên lý nào, định lý nào, định luật nào, thuyết (vũ trụ) nào!, mà chỉ toàn bắt chước như... con khỉ Tôn Ngộ Không, hehe... Thấy danh sách trên chả có ông 'vạn thế sư biểu' nào, mà toàn nghe... bướm, lạ quá, Thị Nở liền... phản ứng:

- Cái gì ra cái đó, bướm ra bướm mà tôi ra tôi, huynh có hiểu mấy 'thánh' đó chém gió cái gì không?

- ‘Muội cứ nghĩ... bậy!, bướm là B, là butterfly trong tiếng Anh mừ!... À mà huynh cúng chạ hiệu nội!’, Chí mần cho một tràng vừa tiếng Anh vừa tiếng... Vũ Đại!

...Nay lại có nghe chuyện có ông nào đó tính tới chuyện 'làm tổng thống muôn năm' - một thứ nhân sinh quan rất chi là cụk cặk!..., Chí nghĩ thầm:

- Bởi người già thì bộ óc hết chất sáng tạo, do bị xơ hóa hay 'cứng' hóa, hay nói theo ngôn ngữ vật lý là bị sống trong thế giới ‘quán tính’, nên càng ngày càng sinh ra trì trệ, bảo thủ, cũ kỹ, lạc hậu, thậm chí phản động, bởi ngáng đường thế hệ trẻ..., nên 'thượng đế' tạo ra luật ‘già’ để họ chết đi, để họ khỏi lấy cái cục đại, à quên, cái cục bự trà bá ra mà chận đường tiến bộ của dân tộc/nhân loại, để thế hệ trẻ có cơ thế chỗ 'ghế rồng' mà sáng tạo ra (những) thế giới mới!

- Việc 'chận đường tiến bộ của dân tộc' gọi là gì?

- Là nhân sinh quan... cực cá nhân.

- Chời, nhân sinh quan 'quân, sư, phụ' nghe đà méc mệt... bà cố lội dzồi, nay nại còn có cái nhân sinh quan mần hết nuôn cái 'quân, sư, phụ' sao?

- Có chứ, vì không có thế giới quan và vũ trụ quan, nên ai đó sẽ sống tất cả là vì cái 'ghế' mà!

3

Không thể nói dài, thêm vài ví dụ...

Nay, trong khi người ta đang mày mò nghiên cứu sáng tạo để tìm cách trị bệnh ung thư, chữa HIV, sản xuất/chế biến thực phẩm sạch, sống đơn giản (‘Tôi cố gắng sống một cuộc đời bình thường nhất có thể’, Hawking, Hình 4) hay cống hiến hết gia tài của mình để cứu nhân độ thế - thể hiện một nhân sinh quan tiến bộ, thì ở đâu đó người ta đang buôn ná chít để xây bự thiệt, đang luyện công phu 'Cụk Cặk Đại Na Di Tâm Pháp', đang ào ào cho in cạc TS, GS mà có thể là thợ sơn hay (chém) gió sư!, thậm chí mần mấy cú ‘Made in China thành Made in Vietnam’ hay thuốc ung thư giả - thể hiện một nhân sinh quan rất là tiểu... gì đó!

Nay, trong khi người ta tìm hiểu liệu rằng có người ngoài hành tinh hay đĩa bay không, liệu rằng sẽ có thiên thể nào va chạm trái đất hay không, liệu rằng con người có thể lên sao Hỏa để uống trà Thái Đức rồi đi... đờ ai sắc trên đó không - thể hiện vũ trụ quan, thì mới đây, ở đâu đó có người đang tẩm ngẩm tầm ngầm luyện 'Bắt Cô Giáo Quỳ Đại Pháp' hay 'Dự Giờ Chuồn Chuồn Đại Pháp' - thể hiện một nhân sinh quan rất là tiểu... gì đó!

Nay lại có thêm chuyện 'lễ hội' lùm xùm, cầu quan, cầu chức, cầu tiền tùm lum... Chí mới nghĩ đó là loại nhân sinh quan tiểu... tiện, trong đó, tiện tức là hà... tiện, hehe, là... vì mình, nói chung là cầu thần cầu thánh đề bản thân mình được vinh, nếu tốt hơn thì xin ngài ban cho con một số tiền, vài chục... tỉ cũng được, càng nhiều càng tốt, cho con mau lên quan lớn, để có vài ngàn tỉ, để con cho con của con qua... Mỹ ở, sau này con xin cám ơn ngài vài nải chuối, trân trọng hơn là vài con gà... khỏa thân cho ngài ngắm thoải cái con gà mái!

*

Nghe nó cầu vậy, ông Euclid nói một cách nghiêm túc: 'Trong khoa học không có con đường nào dành riêng cho vua chúa cả'...

Về nhân sinh quan, ta có thể yêu nàng nhưng có thể nàng không yêu ta, vì nàng chỉ là con người!

Về thế giới quan hay vũ trụ quan, nếu ta yêu nàng thì chắc chắn nàng sẽ yêu ta, vì nàng là nữ thần trí tuệ Athena!

Và nếu một dân tộc có những người yêu khoa học hơn là yêu 'tiên huyền' thì,

- ‘Tức là biết chế tạo ra những hàng không mẫu hạm tốt hơn tàu USS Carl Vinson chạy bằng năng lượng nguyên tử - 25 năm vẫn chạy tốt, chứ không phải tàu ‘Linh Miêu hoán thái tử’ chạy bằng dầu xịt khói đen thui - cứ mười lăm phút thay... nhớt một lần chứ gì?’, Thị Nở bất ngờ hỏi.

- Thì something like that - đại noại nà như vậy, hehe...

Chí tiếp:

- Thì dân tộc đó há sợ bọn nạ, tức nà... người ngoài hành tinh, hà hiếp hay sao?

*

Lại nhân ngày Gạc Ma - 14/3/1988, Chí tâm sự:

Trong các câu danh ngôn của các nhân vật lịch sử VN, huynh thích nhất là câu của Bà Triệu: 'Tôi chỉ muốn cưỡi cơn gió mạnh, đạp luồng sóng dữ, CHÉM CÁ KÌNH ở biển Đông, lấy lại giang sơn, dựng nền độc lập, cởi ách nô lệ, chứ không chịu khom lưng làm tì thiếp cho người', rồi của Nguyễn Huệ: 'Đánh cho để dài tóc. Đánh cho để đen răng. Đánh cho nó ngựa xe tan tác. Đánh cho nó manh giáp chẳng còn. Đánh cho nó biết nước Nam anh hùng có chủ'...

Và... bài thơ này mới đây nữa: Ta những muốn cưỡi con cá Kình/Đạp luồng sóng dữ của biển Đông/Với tay hái sao Khuê, sao Đẩu/Vứt chuyện thêu thùa luyện kiếm cung... Bành voi phấp phới cờ nương tử/Sục sôi dòng máu Trưng Nữ Vương/Kế tục hùng tâm Triệu Quốc Đạt/Nhụy Kiều tướng quân tiếng lẫy lừng... Thường mặc áo vàng khi xung trận/Vú dài ba thước* quỷ thần kinh/Giặc Ngô thấy bà run lập cập/Mất mật, thất thần… Triệu Thị Trinh!... Tướng Ngô… Lục Dận vàng như nghệ/Nhiều phen thảm bại dưới Vua Bà/Cửu Chân mồ chôn quân xâm lược/Giao Châu nỗi ám ảnh Vua Ngô... Dài lâu lực mỏng bị bao vây/Bồ Điền đơn độc trắng hai tay/Núi Tùng đất mẹ vùi thân xác/Ngạo nghễ hồn bay giữa đất trời. (Bùi Nguyên Phong)

Nở hỏi:

- Gạc Ma nà gì hả huynh?

- Có người nói Gạc Ma nà bị Ma nạ nó... gạt. (Hình 5)

- Đó nà nhân sinh quan, thế giới quan hay vũ trụ quan đó huynh?

- Nà ma... quan.

À, muội hiểu tại sao ở miệt bển không có Einstein hay Stephen Hawking gồi!

H...ết.

--------- 

Chú dẫn:

1.       AI: Artificial Intelligence, trí tuệ nhân tạo.

2.       ALS: Amyotrophic Lateral Sclerosis!, bệnh thoái hóa thần kinh vận động.

3.       Archimede ( # 287 - 212 TCN) là một nhà toán học, vật lý, phát minh và thiên văn học người Hy Lạp. Dù ít chi tiết về cuộc đời ông được biết, ông được coi là một trong những nhà khoa học hàng đầu của thời kỳ cổ đại. (wiki)

4.       Aristot (384-322 TCN) là một nhà triết học và bác học thời Hy Lạp cổ đại, học trò của Platon và thầy của Alexandre Đại đế... Ông được xem là người đặt nền móng cho môn Luận lý học, và được mệnh danh là "Cha đẻ của Chính tri học"... Cùng với Platon và Socrat, Aristot là một trong ba trụ cột của văn minh Hy Lạp cổ đại. (wiki)

5.       Euclid là nhà toán học lỗi lạc thời Hy Lạp cổ đại, sống vào tk 3TCN. Ông được mệnh danh là "cha đẻ của hình học". Có thể nói hầu hết kiến thức hình học... trong bộ sách ‘Cơ sở’ gồm 13 cuốn do Euclid viết ra là bộ sách có ảnh hưởng nhất trong Lịch sử toán học... (wiki)

6.       Ngày Gạc Ma, xem thêm: http://nhagomlabang.blogspot.com/2018/03/1090-ngay-gac-ma-suu-tam.html

7.       UFO: Unidentified Flying Object, vật thể bay không xác định. 

8.       Vú dài ba thước: Bà Triệu vú dài ba thước, mẹ Âu cơ đẻ trăm trứng hay hình tượng Mẫu Liễu Hạnh ba lần giáng trần là những huyền tích biểu tượng cho nguyên lý Mẹ của nền văn hóa dân gian Việt Nam (Cố giáo sư Trần Quốc Vượng có bài nghiên cứu rất hay về nguyên lý này). Bởi vậy xin hãy thoát ra khỏi những suy nghĩ định lượng có tính chất trần tục mà hãy đi vào tâm thức tín ngưỡng của người dân, tuy chưa một lần làm mẹ nhưng hình tượng một Nhụy Kiều tướng quân mặc áo vải màu vàng, chân đi guốc cưỡi đầu voi xung trận nhằm đập tan sự đô hộ của nhà Ngô, là hình ảnh một người Mẹ đã đi vào tiềm thức và sống mãi trong lòng con dân Đại Việt: Ru con con ngủ cho lành/Để mẹ gánh nước rửa bành cho Voi/Muốn coi lên núi mà coi/Coi bà Triệu tướng cưỡi Voi, đánh Cồng. (Nguyenphong Bui)

9.       Vú to mông nở: tên truyện ‘Phong nhũ phì đồn’ của nhà văn Mạc Ngôn, Nobel 2012.